Səhər yuxudan duranda və ya gərgin iş qrafikindən sonra əllərinizdə və barmaqlarınızda uyuşma hiss edə bilərsiniz. Maraqlıdır, uyuşmanın əsl səbəbləri nələrdir?
Əl uyuşması tibbi dildə "paresteziya" deyilən bir vəziyyətdir. Ümumiyyətlə, əllərdə və ya qollarda hiss olunan hiss itkisi və ya qəribəlik kimi müəyyən edilir. Bu vəziyyət adətən müvəqqəti ola bilər və müxtəlif səbəblərdən yarana bilər. Məsələn, sinirlərin sıxılması, qan dövranının pozulması, duz çatışmazlığı və ya sinirin zədələnməsi kimi faktorlar əlin uyuşmasına səbəb ola bilər. Əllərin uyuşması bəzən uzun müddət müəyyən mövqelərdə qalmaq və ya təkrarlanan hərəkətlər nəticəsində yarana bilər. Ancaq xroniki hala gəlirsə və ya davamlı bir problem olarsa, bir tibb işçisi ilə məsləhətləşmək vacibdir.
Xüsusilə əlin ilk 3 barmağından duyğu alan median sinir deyilən sinirin biləkdə sıxılması nəticəsində yaranan bir xəstəlikdir. Bu xəstəlikdən əziyyət çəkən insanların əllərinin ilk 3 barmağının uyuşması və uyuşması xüsusilə gecələr özünü göstərir və insanı tez-tez yuxudan oyadır. Qabaqcıl hallarda, əllərdə güc itkisi də şəkilə əlavə olunur.
Qadınlarda kişilərə nisbətən 4 dəfə çox rast gəlinir. Biləklərinin həddindən artıq yorğun olduğu peşələrdə çalışanlar (məsələn, katiblik və ya kargüzarlıq kimi kompüterdən çox istifadə etməli olduqları peşələrdə), çox əl işləri görən qadınlar, hamilə qadınlar, revmatizm xəstəliyi olanlar və ya diabet risk altındadır. Bu xəstəlik elektromiyoqrafiya (EMG) adlı bir testlə asanlıqla müəyyən edilə bilər. İlkin mərhələdə tutulduqda müalicəsi mümkün olsa da, həkimə müraciət etməyə gecikənlərin müalicəsi ancaq cərrahi yolla mümkündür.
KARPAL TUNEL SİNDROMUNUN ƏLAMƏTLƏRİ NƏLƏRDİR?
- Əllərdə və barmaqlarda uyuşma və karıncalanma (xüsusilə baş barmaq, adsız barmaq və şəhadət barmağında)
- Bilək, ovuc və qolda ağrılar
- Gecələr uyuşma və ağrı daha çox olur
- Əllərin istifadəsi ilə ağrı artır
- Cisimləri tutmaqda zəiflik
- Baş barmaqda zəiflik
İllər keçdikcə təkrarlanan bilək hərəkətləri sinirlərin keçdiyi bağların qalınlaşmasına və ya kanalda təzyiqin artmasına səbəb olur. Şikayətlər adətən gecə yüngül uyuşma ilə başlayır və kiçik barmaqdan başqa digər barmaqlarda uyuşma ilə davam edir. Daha sonra bu uyuşma və yanma hissi insanı yuxudan oyatmaq üçün kifayət qədər şiddətli olur. Müalicə edilməzsə, qalıcı zərər verə bilər.
Sol əlin uyuşması çox vaxt sinirlərin sıxılması nəticəsində baş versə də, oynaq zədələri də sol əldə yanma, karıncalanma və uyuşmalara səbəb olur. Sol əlin uyuşması da ürəkdə ciddi problem olduğunu göstərə bilər. Əllərin uyuşması qol ağrısı ilə müşayiət olunursa, ürək əzələlərinin kifayət qədər oksigenlə doymaması zamanı meydana gələn koronar angina adlanan xəstəlik bu vəziyyətin səbəbi ola bilər. Angina koronar infarkt keçirməyə səbəb olan son dərəcə ciddi bir xəstəlikdir. Ürək böhranının əlamətlərindən biri olan sol əl uyuşmasının müxtəlif səbəbləri ola bilər.
Sağ əlin uyuşmasının ən çox görülən səbəbi karpal tunel sindromudur. Bəzi hallarda bu, serebrospinal problemlərin əlaməti də ola bilər. Sağ əlin çatlamış və ya qırılmış sümükləri də uyuşmaya səbəb ola bilər və ani travma da uyuşmaya səbəb ola bilər. Qan dövranı pozğunluqları və şəkər xəstəliyinə bağlı vitamin çatışmazlığı uyuşmanın digər səbəbləri arasındadır. Bir və ya hər iki əldə görülə bilən uyuşmaların ən çox görülən səbəbləri median sinir, dirsək siniri və radial sinirin sıxılmasıdır.
Əl uyuşmasının qarşısını almaq üçün nələr etmək lazımdır?
- Uzanarkən qolları yastıqla dəstəkləmək
- Əlləri çox istifadə etməkdən çəkinin
- Müxtəlif alətlərlə əllərdən istifadə üsulunun dəyişdirilməsi
- Digər, təsirlənməmiş əli daha çox istifadə etmək
- Uzun müddət biləyi aşağı əyməkdən çəkinin
