Sağlamlığa o qədər faydası var ki, saymaqla bitməz
İzmirin Menemen rayonunda qış süfrələrinin vazkeçilməzi və şəfa mənbəyi kimi tanınan qırmızı çuğundurun yığım mövsümü davam edir.
Sherg.az xəbər verir ki, xalq arasında “qırmızı almaz” adı ilə tanınan bu məhsul sağlamlıq üçün son dərəcə faydalıdır və bazarda 40 lirəyə satılır.
Xüsusilə turşu və şalgam suyu hazırlanmasında istifadə olunan qırmızı çuğundur tarladan süfrələrə doğru yoluna başlayıb. Menemen ovalığında minlərlə dönüm ərazidə əkilən və ildə orta hesabla 40 min ton məhsul əldə olunan çuğunduru toplamaq üçün kənd təsərrüfatı işçiləri səhərin ilk işıqları ilə tarlaya yollanırlar.
Yağışlı havalardan sonra palçıqlı sahələrdə çətinliklə irəliləyən işçilər çuğunduru torpaqdan bir-bir çıxararaq təmizləyirlər. Daha sonra diqqətlə ölçülərinə görə ayrılan məhsullar çuvallara doldurularaq yük maşınlarına yüklənir.
Xüsusən Adana və Mersin bölgəsindəki şalgam suyu fabrikalarının xammal tələbatını ödəyən “qırmızı almaz” keyfiyyəti və rəngi ilə ixrac imkanları da yaradır. Lakin istehsaldan istehlakçıya gedən yolda yaranan qiymət fərqi diqqət çəkir. İstehsalçının böyük zəhmətlə yetişdirdiyi çuğundur tarlada 10 lirəyə alıcı tapdığı halda, bazar və marketlərdə qiyməti 40 lirəyə qədər yüksəlir.
Yanıköydə ata peşəsi olan kənd təsərrüfatı ilə təxminən 20 ildir məşğul olan istehsalçı Turqay Yıldırım bildirib: “Yağış, soyuq, palçıq demədən işləməyə davam etsək də, təəssüf ki, məhsulumuz layiq olduğu dəyəri tapa bilmir. Yüksək xərclərin ağırlığı altında yenə də fermer əzilir”.
Yıldırım əlavə edib: “Məhsulun pul əldə etməsinə qədər keçən 90-100 günlük müddətdə səbr etmək çətin gəldiyi üçün yeni nəsil artıq bu çətin peşə ilə məşğul olmaq istəmir”.
Kənd təsərrüfatı işçisi Helin Özgün isə deyib: “Çuğundur hovuzda palçıqdan təmizləndikdən sonra hal və marketlərə göndərilərək süfrələrə çatdırılır. Qana faydalı olduğu üçün istehlakı tövsiyə edilən bu tərəvəz bişirilib sirkə və yağ ilə qarışdırılaraq ləzzətli şəkildə yeyilə bilir”.
Ümumi sağlamlıq üçün bir çox faydası olan qırmızı çuğundur hüceyrələrin böyüməsinə və fəaliyyətinə kömək edən folat baxımından olduqca zəngindir. Folat qan damarlarındakı zədələrin qarşısını almaqda mühüm rol oynayaraq ürək xəstəliyi və insult riskini azaldır.
İltihabəleyhinci təsiri ilə seçilən qırmızı çuğundur yüksək azot oksidi tərkibi sayəsində əzələlərə qan axınını da sürətləndirir. Elə buna görə də bəzi idmançıların məşqdən əvvəl çuğundur suyu içməyə xüsusi diqqət yetirdiyi bilinir. Araşdırmalar çuğundur suyunun dəri sağlamlığına yaxşı təsir etdiyini göstərir.
Lakin çuğundurun böyrək daşına səbəb ola bilən oksalatlar da ehtiva etdiyini unutmaq olmaz. Mütəxəssislər böyrək daşından əziyyət çəkənlərin çuğunduru istehlak etməməli olduğunu bildirir və oksalatların qot xəstəliyinin yaranmasına səbəb ola biləcəyini vurğulayırlar.
