Lukaşenko Bakıya niyə gəlmişdi? - Təhlil

"Azərbaycanın Belarusla siyasi, ticarət-iqtisadi və hərbi sahələrdəki əməkdaşlıq səviyyəsi çox yuxarıdır. Təbii ki, prezident İlham Əliyevlə Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenkonun şəxsi dostluq münasibətləri də bu əməkdaşlığımıza səmimi çalarlar qatır".
Bu sözləri "Sherg.az"a açıqlamasında siyasi analitik Zuriyə Qarayeva söyləyib. Onun sözlərinə görə, Azərbaycan Belarusun vasitəçiliyi ilə, Ermənistan da daxil olmaqla AİB (Avroasiya İqtisadi Birliyi) ölkələri ilə inteqrasiya prosesinə başlaya bilər:

"Başlanğıc üçün rəsmi Bakı, məsələn, Moldova kimi müşahidəçi statusu ala bilər. Proses yaxşı getsə, Azərbaycan ixracatını şaxələndirə, hətta “neft lənətindən” qurtula biləcək. Onu da bildirim ki, AİB-in hökumət başçıları səviyyəsində 29-30 aprel tarixlərində Kazanda iclası planlaşdırılır. Bu cür görüşlərin ənənəvi mövzusu olan əməkdaşlığa bu dəfə yeni bir gündəm maddəsi əlavə edilə bilər.


Bu, Azərbaycanın qatılımı sayəsində Avrasiya İqtisadi Birliyinin mümkün genişlənməsidir. Əvvəlcə AİB-də müşahidəçi və ya azad ticarət zonasının üzvü kimi. Bu əməkdaşlıq formatı AİB ilə Tacikistan, Moldova, İran və hətta Kuba arasında artıq mövcuddur.

Prezident İlham Əliyev Bakıda Belarusun başçısı Aleksandr Lukaşenkonu qəbul edərkən, onun  vasitəçilik səylərini yüksək qiymətləndirdi. Əliyev Lukaşenkonu "etibarlı tərəfdaş" və dost adlandırdı, həmçinin Belarusun Qarabağın dirçəlişindən başqa sahələrdə də fəal iştirak edəcəyinə ümid etdiyini bildirdi.

Prezidentin sözlərinə görə, Lukaşenko Ermənistanın da üzv olduğu AİB ilə Azərbaycanın mövqelərini yaxınlaşdıra, həmçinin Ermənistanın tərəfdaşı və Azərbaycanın yaxın dostu olan bir ölkə olaraq, Ermənistanla Azərbaycan arasında iqtisadi əlaqələrin qurulmasında mühüm rol oynaya bilər. Lukaşenko, "bölgədə davamlı sülhün" yaradılmasına töhfə verəcəyinə söz verdi, fikir ayrılıqlarının olmamasına diqqət çəkdi.

"Dünyadakı vəziyyətlə bağlı qiymətləndirmələrimiz tamamilə üst-üstə düşür. Danışıqlar və iş üçün platforma AİB "gələcək birgə fəaliyyətlər" üçün bir platforma və münaqişələrin həllinə dair bir mexanizm ola bilər" deyə Lukaşenko bildirdi. Fikrimcə, dostluq və mehriban qonşuluq məqsədi ilə birləşmək bütün maraqlı tərəflər üçün doğru vektordur. Bu, Azərbaycanın, Rusiyanın və bütövlükdə AİB-nin strateji maraqlarına uyğundur.

Lakin məsələ 184 milyon nəfərlik Avrasiya bazarının Azərbaycan sahibkarları üçün maraqlı olmamasında deyil. Əksinə, Azərbaycanın işgüzar dairələrinin təxminən 40% -i AİB-lə daha sıx ticarət və iqtisadi əlaqələri alqışlayacaq. Avrasiya bazarı, ixracatı 95 faiz mineral xammaldan ibarət olan Azərbaycanın neftdən  asılılığlna  son qoyacaq".

Politoloq qeyd edib ki, Azərbaycan AİB  ölkələrinə güzəştli tariflərlə qeyri-xammal məhsullar tədarük edə və bununla da ixracını şaxələndirə bilər:

"Rusiya ilə ticarətdə "ikinci nəfəs" sayılacaq bu əməkdaşlıq qardaş ölkə Qazaxıstan şirkətləri ilə rəqabət deyil, daha geniş əlverişli vektorlar açacaq.
Ermənistanın Azərbaycanla ümumiyyətlə işgüzar əlaqəsi yoxdur, Ermənistan və Azərbaycanın ən çox məskunlaşmış bölgələri arasında avtomobil yolu belə yoxdur. Düşünürəm ki, Bakının AİB-ə qoşulmasından bonus alan ilk üzv ölkə Ermənistan olacaq.

Azərbaycan biznesinin də inteqrasiyanın üstünlüklərini dərhal hiss edəcəyini qeyd etmək olar. AİB-dən Azərbaycana gətirilən üç əsas mal metal məhsulları, taxta və taxıl məhsullarıdır. Bu alış-verişlər hər il yüz milyonlarla dollar təşkil edir. Hipotetik olaraq, AİB-ə qoşulduqdan sonra Azərbaycan bu mallar üçün idxal rüsumlarını ləğv edəcək. Nəticə etibarilə bu idxal Azərbaycan müəssisələri tərəfindən sonrakı emal üçün ucuzlaşacaq və bu da milli biznesin mənfəətinin artması deməkdir.

Azərbaycanın ticarət dövriyyəsindən və idxal vergilərini maya dəyərin sıçrayışlı artımına səbəb olmasından məlumatlı olanlar, bu əməkdaşlığın iqtisadiyyatımızın genişlənməsinə və büdcə gəlirlərimizin artımına səbəb olacağını təsdiqləyərlər.

Hesab edirəm ki, Ermənistanla bərpa ediləcək  nəqliyyat əlaqələri fonunda AİB-lə əməkdaşlıq bölgəmizdə xalqların rifahının artmasına və yenicə sönmüş Qarabağ  münaqişəsinin alovlanmamasına da öz töhfəsini verəcək".