Azərbaycanda kərə yağının ucuzlaşması baş verə bilər -İqtisadçı

2024-cü ilin yanvar-noyabr aylarında Azərbaycana 151 milyon 558 min ABŞ dolları dəyərində 26 min 403 ton kərə yağı idxal edilib.
“APA-Economics”in Dövlət Gömrük Komitəsinin hesabatı əsasında apardığı hesablamalara görə, bu göstərici ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə dəyər baxımından 81.5% və ya 68 milyon ABŞ dolları, həcm baxımından isə 77% və ya 11 487 ton artıb. Belə ki, 2023-cü ilin ilk 11 ayında Azərbaycana 83 milyon 505 min ABŞ dolları dəyərində 14 916 ton kərə yağı və süddən hazırlanmış digər yağlar idxal edilib.
Xatırladaq ki, hesabat dövründə kərə yağı və süddən hazırlanmış digər yağların ümumi idxalda payı 0.81% təşkil edib.
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına əsasən isə bu ilin yanvar-noyabr aylarında ölkədə 26 890.6 ton kərə yağı istehsal edilib. Bu göstərici ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 9.1% çoxdur. Beləliklə hesabat dövründə Azərbaycanda kərə yağı istehsalı idxaldan 487.6 ton çox olub.
Qeyd edək ki, bu dövrdə Azərbaycanda idxal kərə yağının orta satış qiyməti 21.95 manat, yerli kərə yağının isə orta satış qiyməti 20.25 manat təşkil edib.

 Tanınmış iqtisadçı-ekspert Razi Abbasbəyli “Sherg.az”a söyləyib ki, Azərbaycanda kərə yağının istehsalının artması bir sıra amillərlə bağlı ola bilər:

“Dünya süd məhsulları bazarındakı qiymətlərin aşağı düşməsi nəticəsində xammalın Azərbaycana gətirilməsi və burada istehsal edilərək qida üçün yararlı kərə yağına çevrilməsinə səbəb olur. Nəticə etibarilə də bu daxili istehsal statistikasına aid edilir. Daxili istehsal statistikasına aid edildiyinə görə də istehsal idxaldan daha çox olur. Bu baxımdan da istehsalın artmasını hələki idxaldan asılılıqdan qurtulmaq, kimi təqdim edə bilmirik. Çünki Azərbaycanda faktiki olaraq iri buynuzlu maldarlıq təsərrüfatlarının sayında rəsmi statistikaya görə, azalma var. Həmçinin, Azərbaycan mal əti idxalını 2024-cü ildə iki dəfədən çox artırıb. Belə olan halda təsərrüfatların sayının azalması nəticə etibarilə süd və süd məhsullarının tədarükündə də azalmaya gətirib çıxarır. İstehsalın artması kimi təqdim olunan statistika idxal olunan xammaldan istehsal edilən məhsulların kərə yağının bazara istehsal kimi təqdim olunması faktı yaranır. Bütün bunlarla yanaşı, Azərbaycanda kərə yağının ucuzlaşması baş verə bilər. Yalnız o halda bu mümkündür ki, Azərbaycanda istehsal xərcləri idxal xərclərindən aşağı olsun. Yəni daxili istehsal müəssisələrində çəkilən enerji xərcləri, icarə haqları, əmək haqları üzrə ödənişlər, inflyasiya faktorlarını da əlavə edərək istehsal ucuz başa gəlirsə, bu artan tendensiya davam edəcək və Azərbaycanda kərə yağının daxili istehsalı çoxalacaq. Yox, əgər idxaldan gələn məhsullar kərə yağı ucuz qiymətə idxal olunacaqsa və daxili istehsal bu rəqabətdə daha çox xərclər yaradacaqsa, təbii ki, istehsal azalacaq. Nəticə etibarilə, əgər ucuz istehsalı artıra bilsək, Azərbaycanda yaxın aylarda biz kərə yağının daxili bazarda ucuzlaşmasının şahidi ola bilərik. İndi isə biz bunu iddia etməkdə çətinlik çəkirik. Çünki istehsal xərclərinin idxal xərclərindən çox və yaxud az olmasını qiymətləndirmək çətindir”.