Ötən həftə Rusiyanın Kamçatka yarımadasında 8,8 bal gücündə zəlzələ baş verib. Bu, indiyə qədər qeydə alınan altıncı ən böyük zəlzələdir. Zəlzələ Çili və ABŞ-nin qərb sahillərinə qədər uzanan sunami xəbərdarlığına səbəb olan böyük miqdarda dağıdıcı enerji ötürüb. Lakin seysmik aktivlik azaldıqda Rusiya Elmlər Akademiyasının alimləri yarımadanın materikdən uzaqlaşdığını aşkar edərək heyrətə gəliblər.
Sherg.az “NTV.com.tr”yə istinadən xəbər verir ki, xüsusilə yarımadanın cənub ucuna yaxın ərazilərdə quru kütləsinin cənub-şərqə doğru 2 metrə qədər sürüşdüyü aşkarlanıb. Bu, 2011-ci ildə Yaponiyada baş vermiş 9 bal gücündə Tohoku zəlzələsində müşahidə edilən dəyişikliyə bənzəyir ki, bu da tarixdə beşinci ən böyük zəlzələ hesab olunur. Rusiya Elmlər Akademiyası bəyan edib ki, "Biz geodinamik müşahidələr əsasında ilkin hesablamalar aparmışıq. Belə görünür ki, biz hamımız kifayət qədər əhəmiyyətli dərəcədə cənub-şərqə doğru dəyişmişik. İyulun 30-da baş verən zəlzələdən sonra müşahidə edilən ən böyük yerdəyişmələr yarımadanın cənub hissəsində baş verib". Normalda, tektonik plitələr ildə cəmi 1,5 sm hərəkət edir, lakin bu hərəkət vahid və davamlı deyil. Kamçatka yarımadası kimi bölgələrdə plitələr sıxılır və bir-birinə bağlanır. Bu baş verdikdə, qırılma xətti boyunca süxurlarda böyük miqdarda təzyiq yaranır və bu enerji sonda zəlzələ şəklində buraxılır. Alimlər bu prosesi “elastik rebound” adlandırırlar. Bu, güclü seysmik aktivlik dövründə quru kütlələrinin birdən-birə bir neçə metr yerdəyişməsinin səbəbini izah edir. Plitələr arasındakı təzyiq zəlzələ ilə azad edildikdə, plitələr bir-birinin yanından sürüşə bilər, bəzən bir neçə metr hərəkət edir. Bu proses zəlzələdən sonra plitələr yeni mövqelərinə uyğunlaşdıqca günlər və hətta həftələrlə davam edə bilər. İyulun 30-da Kamçatkada baş verən zəlzələdə böyük miqdarda yığılmış təzyiqin buraxılması səbəbindən yarımada cənub-şərqə doğru 2 metrə qədər sürüşüb. Bu proses həm də nə üçün böyük zəlzələlərin ümumiyyətlə tək-tək hadisələr kimi deyil, bir sıra hadisələr kimi baş verdiyini izah edir. Alimlər hesab edirlər ki, ilkin güclü zəlzələdən sonra seysmik aktivlik bölgədə iki vulkan püskürməsinə səbəb olub. Kamçatka yarımadası bilavasitə Sakit Okeanın ətrafında uzanan 40.000 kilometrlik "Od halqası"nda yerləşir. Bu həlqə bütün dünyada 425-dən çox aktiv vulkana ev sahibliyi edir, onlardan 22-si Kamçatka yarımadasında yerləşir.
