2024-cü ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycana 123 milyon 972 min ABŞ dolları dəyərində 22 min 204 ton kərə yağı idxal edilib.
“APA-Economics”in Dövlət Gömrük Komitəsinin hesabatı əsasında apardığı hesablamalara görə, bu göstərici ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə dəyər baxımından 84.5% və ya 56 milyon 779 min ABŞ dolları, həcm baxımından isə 84.3% və ya 10 min 155 ton artıb. Belə ki, 2023-cü ilin ilk 9 ayında Azərbaycana 67 milyon 193 min ABŞ dolları dəyərində 12 min 49 ton kərə yağı və süddən hazırlanmış digər yağlar idxal edilib.
Hesabat dövründə kərə yağı və süddən hazırlanmış digər yağların ümumi idxalda payı 0.85% təşkil edib.
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına əsasən isə bu ilin yanvar-sentyabr aylarında ölkədə 22 min 345 ton kərə yağı istehsal edilib. Bu göstərici ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 10.5% çoxdur. Beləliklə hesabat dövründə Azərbaycanda kərə yağı istehsalı idxaldan 141 ton çox olub.
Qeyd edək ki, bu dövrdə Azərbaycanda idxal kərə yağının orta satış qiyməti 20.90 manat, yerli kərə yağının orta satış qiyməti isə 19.71 manat təşkil edib.
Sual yaranır ki, kərə yağının istehsalı artmasına baxmayaraq, qiymətlər niyə bu qədər bahadır? Önümüzdəki aylarda ucuzlaşma gözlənilirmi?
Tanınmış iqtisadçı-ekspert Razi Abbasbəyli “Sherg.az”a söyləyib ki, Azərbaycanda kərə yağının qiymətinin ucuzlaşmamasının bir çox səbəbləri var:
"Burada ən vacib nüans saxta kərə yağlarının bazara daxil olmasının qarşısının alınmasıdır. Bununla bağlı artıq Azərbaycan Qida Təhlükəsizlik Agentliyi məhsuldar fəaliyyət göstərir. Kərə yağlarının tərkibi ilə əlaqədar ciddi yoxlamalar aparılır. Nəticə etibarı ilə bazarda keyfiyyətsiz kərə yağlarının həcmində azalma müşahidə edilir. Təbii ki, istehlakçıların da tələbləri mühüm rol oynayır. Yəni, alıcılar keyfiyyətli və təmiz kərə yağlarını almağa üstünlük verirlər. Ona görə də xarici ölkələrdən Azərbaycana idxal edilən kərə yağlarının keyfiyyəti önəm daşıyır. Bu baxımdan istehlakçıların tələbinin artması idxalın çoxalmasına gətirib çıxarır və qiymətlər aşağı enmir. Hətta, idxal, istehlak həcmində artım görsənsə də bu nüans qiymətlərin ucuzlaşmasına şərait yaratmır. Günümüzdə təqdim edilən keyfiyətli idxal olunan xarici marka kərə yağları real bazar dəyərindədir. Bu da heç bir halda dəyişmir. Çünki həmin qiymətlər dünya bazarında tənzimlənir. Yəni logistika, gömrük rüsumları və digər əlavə xərclər idxalda hesablandıqdan sonra bazar qiymətləri formalaşır. Azərbaycanda yerli istehsal ötən illə müqayisədə artsa da, ümumi kərə yağı bazarının cəmi 11-12 faizini təşkil edir. Buradakı artım istehlakçıların bazarda tələbinə təklif olaraq adekvat deyil. Ölkənin daxilində kərə yağı istehsalı bazara təsir edəcək səviyyədə deyil. Bazarın əsas seqmenti idxal olunan kərə yağlarıdır. Nəzərə almaq lazımdır ki, Rusiyadan və Belarusiyadan ölkəmizə idxal olunan kərə yağının qiymətində bahalaşma görülür. İdxalda əsas rol oynayan Avstraliya, Hollandiya, Yeni Zellandiyada da kərə yağlarının qiyməti qalxıb. Hətta, Rusiya bununla bağlı ötən həftə açıqlama verdi. Təbii ki, yaranmış vəziyyət bizim bazara da təsir edir".
