Tokiodan təxminən 1700 kilometr cənubda yerləşən Okinotorishima cəmi bir neçə kvadrat metr səth sahəsi olan iki kiçik qayadan ibarətdir. Səthi dənizdən cəmi bir neçə metr hündürlükdə olsa da, bu qaya Yaponiyanın eksklüziv iqtisadi zona (EEZ) kimi elan etdiyi təxminən 400 min kvadrat kilometr ərazinin sərhədini müəyyən edir. Bu nəhəng dəniz ərazisi Yaponiya üçün balıqçılıq hüququ, dənizaltı minerallar və enerji resursları baxımından böyük sərvət deməkdir.
Sherg.az xəbər verir ki, Yaponiya rəsmi olaraq Okinotorişimanı ada kimi təyin edir. Bununla belə, Çin Yaponiyanın bu bölgə üzərində suverenlik iddiasına qarşı çıxır və bu qayanın yalnız “qaya” statusuna malik olduğunu iddia edir. Beynəlxalq hüquqa görə, hər bir ada sərbəst iqtisadi hüquqlara malikdir, lakin bu qaya bu hüquqlardan məhrumdur. Bu, Yaponiya və Çin arasında dəniz hüquqları və iqtisadi resurslarla bağlı gərginliyə səbəb olur. Okinotorishima təbii eroziya və dəniz səviyyəsinin qalxması səbəbindən yox olmaq təhlükəsi ilə üz-üzədir. Son illərdə Yaponiya Okinotorişima üzərində işlərini artırdığı üçün bölgəyə mayaklar və qoruyucu strukturlar əlavə edilib. Yaponiyanın bu adaları qorumaq səyləri həm iqtisadi, həm də geosiyasi strategiyaların bir hissəsi kimi qəbul edilir.
Yaponiya bu strateji qayanı qorumaq üçün beton maneələr və dəniz divarları tikmək üçün 600 milyon dollar xərcləyib. Bu mühəndislik layihələri sayəsində Okinotorişimanın səthi qorunur və ada statusunu qoruyub saxlamaq üçün səylər göstərilir.
Bundan əlavə, yapon mühəndisləri adanın səthini gücləndirmək və dalğalara qarşı müqavimətini artırmaq üçün müxtəlif texnoloji üsullar tətbiq edirlər. Yaponiya hökuməti bu layihələri təkcə adanın dəniz səviyyəsindən yüksəkdə saxlamaq üçün deyil, həm də beynəlxalq dəniz hüququ baxımından “ada” statusunu saxlamaq üçün vacib hesab edir. Bu səylər Okinotorişimanın təkcə coğrafi sərhəd deyil, həm də Yaponiyanın milli kimliyi və iqtisadi təhlükəsizliyi üçün nə qədər əhəmiyyətli olduğunu göstərir.
Okinotorishima qlobal güclər arasında dənizlər üzərində hökmranlıq yarışının simvolik mərkəzinə çevrilib. Yaponiyanın dəniz iqtisadi hüquqlarını genişləndirmək üçün mübarizəsi Çinin regional təsirini genişləndirmək səyləri ilə ziddiyyət təşkil edir. Bu cür strateji ərazilərin enerji resursları və balıqçılıq hüquqları ilə bağlı gələcək geosiyasi gərginliklərin mərkəzində olacağı ehtimal edilir. Sakit okeanda ABŞ və Çin arasında güc mübarizəsini nəzərə alsaq, Okinotorişima kimi adalara nəzarət təkcə Yaponiya üçün deyil, həm də regional və qlobal tarazlıq baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir. Sakit okeandakı bu kiçik ada Asiyanın yüksələn supergücləri arasında soyuq müharibəni alovlandırmaq potensialına malikdir. Okinotorişima zahirən kiçik bir torpaq parçası ola bilər, lakin onun arxasında duran nəhəng iqtisadi maraqlar və geosiyasi tarazlıq uğrunda mübarizə onu beynəlxalq arenada diqqətdən kənarda qalmayan bir aktora çevirir.
Okinotorişima sadəcə bir torpaq parçası olmaqdan çıxıb və Asiya-Sakit okean regionunda böyük strateji mübarizənin simvoluna çevrilib. Yaponiya bu rifi qorumaqla öz iqtisadi və dəniz hüquqlarını gücləndirməyə çalışdıqca, regional rəqabətin artacağı gözlənilir. Dəniz hüquqları və enerji resurslarının axtarışı göstərir ki, gələcəkdə Okinotorişima kimi kiçik torpaq parçaları belə beynəlxalq siyasətdə böyük rol oynayacaq.
