Xüsusilə yay aylarında kabusa çevrilən ağcaqanadlar qış aylarında da insanların əsəblərini tarıma çəkir. Bəzilərimiz hələ də eyni sualı verməyə davam edirik: "Niyə ağcaqanadları maqnit kimi özümüzə çəkirik?" Qan qrupunuzdan çəkinizə, hətta yediyiniz banandan tutmuş bəyəndiyiniz rənglərə qədər hər şey sizi ağcaqanadın radarına salır.
Xüsusilə yay aylarının kabusu olan ağcaqanadlar qlobal istiləşmənin təsiri ilə qışda belə bir çoxumuzu az qala dəli edir. Ağcaqanad dişləmələri bəzi insanlarda qaşınma, qızartı və hətta şişməyə səbəb olsa da, bəzi insanlar bu dişləmələrin heç birinə məruz qalmır. Tədqiqatlar göstərir ki, ağcaqanadlar tərə və yüksək hərarətli insanlara daha çox gəlir və xüsusi olaraq bu insanları seçirlər. Onları xüsusilə ammonyak, sidik turşusu və laktik turşu kimi birləşmələr daha çox cəlb edir. İdman edən insanların dişlənmə ehtimalı daha yüksəkdir. Dərimizdə yaşayan bakteriyaların növü və sayının bizi ağcaqanadlar üçün az-çox cəlbedici etdiyi də məlumdur. Mütəxəssislər ağcaqanadların radarına qan qrupundan tutmuş çəkiyə, hətta geyindiyi paltarın rənginə qədər hər şeyin daxil ola biləcəyini söyləyirlər.
NİYƏ AĞACAQÇINLAR HƏMİŞƏ MƏNİ TAPIR?
Qan qrupunuzdan asılı olaraq, ağcaqanadlar üçün az və ya çox cəlbedici ola bilərsiniz. Araşdırmalara görə, ağcaqanadlar qan qrupu 0 olan insanların qanını daha dadlı bilir və karbon qazına xüsusi maraq göstərirlər. Bu, hətta nəfəs almamızın da milçək dişləmələrinə məruz qalmağımıza təsir etdiyini sübutlardan biri kimi göstərilir. Milçək dişləmələrinə birbaşa təsir edən digər amillərə geyim, çəki və rəng üstünlükləri daxildir. Araşdırmalar göstərir ki, artıq çəkili və kök insanlar daha çox nəfəs almağa meylli olduqları üçün ağcaqanadları cəlb edirlər. Eləcə də, geydiyimiz paltarlar yayılmış inancın əksinə olaraq dişlənməyə birbaşa təsir edir.
Qara və yaşıl kimi tünd rənglər ağcaqanadlar tərəfindən daha asan fərq edilir. Ona görə də əgər ağcaqanaddan uzaq olmaq istəyirsinizsə ağ, daha açıq rəngdə geyinməyə üstünlük verməlisiniz.
Genetikanız, nə qədər nəfəs aldığınız və bədən istiliyiniz ağcaqanadlar üçün maraqlıdır. Mövzu ilə bağlı araşdırmalar ağcaqanadların spesifik və aydın seçimləri olduğunu ortaya qoyur. Məsələn, Asiya pələng ağcaqanadları (Aedes albopictus) O qan qrupuna, bataqlıq ağcaqanadları (Anopheles gambiae) isə AB qan qrupuna üstünlük verir. Ağcaqanadlar bədən istiliyindən və insan tərindəki birləşmələrdən də təsirlənir. İstirahət zamanı bədən istiliyiniz daha yüksəkdirsə və ya məşq edirsinizsə, çölə çıxdığınız zaman milçəklər üçün əsas hədəf ola bilərsiniz. Xüsusilə daha asan fərq edilən tünd rənglər geyinirsinizsə, əslində çox şansınız yoxdur. İdman edənlərdən başqa hamilə qadınlar da eyni şəkildə ağcaqanadların hədəfinə çevrilir. 2000-ci ildə Afrikada aparılan bir araşdırma, hamilə qadınların ağcaqanadları iki dəfə çox özünə çəkdiyini göstərdi.
BANAN YEYƏNLƏR MAQNİT KİMİ AĞCAQANADLARI ÖZÜNƏ ÇƏKİR
Ağcaqanadların digər əsas hədəfləri arasında şirin, duzlu və ya ədviyyatlı yeməklər yeyən insanlar var. Bəzi araşdırmalar, kaliumla zəngin olan banan yeyən insanların ağcaqanadları maqnit kimi özünə çəkdiyini də ortaya qoyub. Yediyiniz və içdiyinizi dəyişdirmək və açıq dərinizin çox hissəsini örtməklə yanaşı, ağcaqanadqovucudan çölə çıxmazdan əvvəl istifadə edilə bilər. Qan qrupunuz dəyişə biləcəyiniz bir şey deyil, ancaq ağcaqanadlar böyük bir problemə çevrilibsə və təbiətdə çox vaxt keçirirsinizsə, bəzi başqa həyat tərzi dəyişiklikləri edə bilərsiniz. Məsələn, bir qədər çəki itirmək və daha sağlam nəfəs almaq üçün sağlamlığınıza daha yaxşı diqqət yetirə, daha çox məşq edə və daha qidalı bir pəhriz yeyə bilərsiniz.
Türkiyəli professor Hüseyn Çətin insan orqanizmində əmələ gələn karbon qazı, tər qoxusu, laktik turşu, indol, nonanol və oktenol kimi molekulların ağcaqanadlar üçün cazibədar olduğunu qeyd edib. Professor, ağcaqanadların insanları cəlb etməsində ən əhəmiyyətli faktorların karbon qazı və bədən istiliyi olduğunu söyləyərək, bu məlumatları paylaşıb:
"Onlar antenalarının köməyi ilə bu maddələri və temperaturu hiss edərək hərəkət edirlər. Körpələr, uşaqlar, hamilə qadınlar və bəzi hormonal pozğunluqları olan, maddələr mübadiləsi sürəti daha yüksək olan və bədən istiliyi yetkin bir fərddən yüksək olan insanlar daha çox ağcaqanadları hücumuna məruz qalırlar. Ağcaqanadları qırmızı, qara, narıncı kimi rəngli paltarlar geyən insanları daha çox cəlb edir.
