Dünyada elə bir təcrübə yoxdur ki, tamamilə viran edilən bir rayon 8 ayda yenidən bərpa olunsun
Laçının Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalından azad olunmasından 3 il ötüb. 44 günlük Vətən müharibəsində əldə olunan qələbə sayəsində Azərbaycan Ağdam, Kəlbəcər və Laçın rayonlarının işğaldan azad edilməsinə heç bir itki vermədən nail olub. Laçın rayonunun 28 ilik işğalına 2020-ci il dekabrın 1-də son qoyulub.
Laçın rayonunun işğaldan azad edilməsi şərəfinə Azərbaycan Respublikasında “Laçının azad olunmasına görə” medalı təsis olunub.
Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Laçının işğaldan azad edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarında iştirak edərək şəxsi igidlik və şücaət göstərmiş hərbi qulluqçular “Laçının azad olunmasına görə” medalı ilə təltif edilib.
Qeyd edək ki, 26 avqust 2022-ci il tarixində Laçın rayonunun Zabux və Sus kəndləri də nəzarətə götürülüb, Azərbaycan Ordusu Laçın şəhərinə yerləşib.
Xatırladaq ki, Laçın rayonu 1992-ci il mayın 18-də Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdi. Ermənistan işğal müddətində Laçın şəhərini və rayonun yaşayış məntəqələrini talayıb, darmadağın edib, tarixi, mədəni, dini abidələr, qəbiristanlıqlar yer üzündən silinib.
Laçından olan millət vəkili Mahir Abbaszadə “Sherg.az”a açıqlamasında deyib ki, Azərbaycan Ordusu tərəfindən Ermənistanın 2020-ci il sentyabrın 27-də təcavüzünə qarşı başlanan əks-hücum əməliyyatı 2020-ci il noyabrın 9-da böyük Zəfərlə başa çatıb:
“44 günlük müharibə zamanı Azərbaycan Ordusunun möhtəşəm qələbəsindən sonra işğal altında olan digər rayonlarımız kimi Laçın da separatçılardan təmizlənib. Noyabrın 8-də Şuşanın işğaldan azad edilməsi ilə müharibədə məğlub olduğunu qəbul edən Ermənistan məcburiyyət qarşısında qalaraq kapitulyasiya aktına imza atdı. Noyabrın 10-da Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan arasında Bəyanatın 2-ci bəndinə əsasən, 20 noyabr 2020-ci il tarixinədək Ağdam rayonu, bəyanatın 6-cı bəndinə əsasən, 25 noyabr 2020-ci il tarixinədək Kəlbəcər rayonu, 1 dekabr 2020-ci il tarixinədək isə Laçın rayonu Azərbaycana qaytarılıb. 2022-ci ilin avqustun 26-da Laçın şəhəri nəzarətə götürüldükdən sonra burda nəhəng bərpa və quruculuq işlərinə başlanılıb.
Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin rasional və praqmatik siyasəti nəticəsində Laçın rayonunu bir güllə atmadan, bir şəhid vermədən işğaldan azad etmək möhtəşəm qələbə idi. Bu gün artıq Laçın azaddır və bərpa edilir, yenidən qurulur, inkişafının yeni mərhələsini yaşayır. 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra cənab Prezident “Böyük Qayıdış” proqramının uğurla və qısa zamanda reallaşdırılması məqsədilə işğaldan azad olunan ərazilərin yenidən bərpa edilib, qurulması üçün bütün zəruri tapşırıqları verib və özü şəxsən bu prosesə ciddi nəzarət edir. 2020-ci ilin avqust ayında ölkə başçısının Laçına səfər etməsi və orada Azərbaycanın üçrəngli bayrağını qaldırması və oradan verdiyi mesajlar tarixi hadisə kimi dəyərləndirilməlidir”.
M.Abbaszadə qeyd edib ki, cənab Prezidentimizin yürütdüyü məqsədyönlü siyasətin nəticəsində işğaldan azad edilən doğma yurdlarımız onilliklərdən sonra öz əsl sahiblərini qarşılamaqdadır:
“Laçın ölkə başçısının birbaşa diqqəti və qayğısı nəticəsində əvvəlkindən də daha gözəl bərpa olunub abadlaşdırılır.
Azad edilən torpaqlarda həyat yenidən tədricən öz əvvəlki məcrasına dönür. Cənab Prezident və Birinci vitse-prezidentin davamalı olaraq işğaldan azad edilən bölgələlərə səfəri, orada görülən işlərə birbaşa nəzarət etməsi, yeni-yeni yaşayış məskənlərinin, infrastruktur layihələrinin reallaşması ilə bağlı təməlqoyma mərasimlərində iştirakı “Böyük Qayıdış”ın qısa zamanda təmin olunmasına xidmət edir. Təkcə insanlar öz yurdlarına dönmür, eyni zamanda doğma yurdlara köçənlərin orada daimi iş yerləri ilə təmin olunması istiqamətində işlər görülüb və görülməkdədir”.
Deputatın sözlərinə görə, dünyada elə bir praktika yoxdur ki, işğal dövründə tamamilə viran edilən bir rayon azad edildikdən sonra 8 ayda yenidən bərpa olunsun:
“Bu, Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin yürütdüyü siyasət nəticəsində mümkün oldu. Cəmi 7-8 ay ərzində Laçın şəhərinin böyük hissəsi tamamilə yenidən qurulub. Həmçinin köçürülən əhalinin rahat şəraiti üçün bütün infrastrukturlar qurulmaqdadır. Laçında sənaye kəndləri, Həkəri çayında balıq vətəgələri yaradılıb, ictmai iaşə obyektləri fəaliyyət göstərir. Su anbarları, su elektrik stansiyaları, tunellər tikilib.
TƏBİB-in tabeliyində modul tipli Laçın Ailə Sağlamlıq Mərkəzi əhalinin istifadəsinə verilib. Bundan əlavə yeni infrastruktura uyğun inşa edilmiş məktəb binaları istifadəyə verilib. Təhlükəsizlik tədbirləri ilə əlaqədar hərbi hissələr tikilib istifadəyə verilib. “Komando” mərkəzləri və qərargahları istifadəyə verilməsi Azərbaycan dövlətinin son 3 ildə planlaşdırdığı və həyata keçirdiyi işlərdir.
Həmçinin bundan sonra da Laçına dönənlər üçün 1100-dən çox iş yeri açılacaq. Bir sözlə, Laçında həm yaşamaq, həm işləmək üçün hər cür şərait yaradılmaqdadır. Bu yaxınlarda isə geri dönən insanlar üçün Əmək yarmarkası da təşkil olunub.
İnsanlar təkcə Laçın şəhərinə deyil, eyni zamanda Zabux kəndinə də köçürülürlər. Burada da bütün infrastruktur şəraiti və insanların məşğuliyyəti üçün bütün imkanlar yaradılıb. Tikintisi sürətlə davam etdirilən hava limanı 2025-ci ilin sonunadək istifadəyə veriləcək. Bu, rayona gediş-gəlişi asanlaşdırmaq və Laçının logistik və iqtisadi imkanlarını genişləndirmək nöqteyi-nəzərindən çox vacibdir”.
30 il əvvəl ermənilərin Laçın şəhərini işğal edib yağmalayaraq yandırdıqlarını xatırladan millət vəkili deyib ki, şəhərin 8 minə yaxın əhalisi qaçqın düşmüşdü. Oxşar hadisələr ermənilər 2020-ci ildə azad olunmuş əraziləri tərk edərkən də baş verdi:
“Təəssüflə qeyd etməliyəm ki, bəyanatın imzalandığı 10 noyabr 2020-ci ildən 1 dekabr 2020-ci ilə qədər - 20 gün müddətində ermənilər Laçın şəhərində və rayon ərazisində dağıntılar törədib, rayonu tərk edərkən binaları, evləri, tikililəri talan edib, yandırıb, ağacları qırıb, ekoloji terrora əl atıb.
Azərbaycan dövlətinin iqtisadi gücü, ölkə başçısının siyasi iradəsi sayəsində Laçın çiçəklənir. Bu yürüdülən uğurlu siyasətin nəticəsidir ki, qısa müddətdə Laçına 363 ailə, yəni 1389 nəfər daimi məskunlaşmaq üçün köçüb.
2023-cü ildə Laçın rayonunun Güləbird, Qorçu və Şəlvə kəndlərinin təməlqoyma mərasimi keçirilib. Bu mərasimlərdə Prezident İlham Əliyev şəxsən iştirak edib, kəndlərin baş və müfəssəl planlarının təsdiqini həyata keçirib. 2024-cü ilin əvvəllərindən etibarən bu kəndlərdə bərpa-quruculuq işləri başlayacaq və gələn ilin sonuna qədər bu ərazilərdən məcburi köçkün düşmüş insanlar öz ata-baba yurdlarına qayıdacaqlar. Rayona köçürülən insanların iqtisadi-sosial imkanlarını artırmaq, sosial müdafiəsini həyata keçirmək istiqamətində dövlət tərəfindən təxirəsalınmaz addımlar atılır”.
M.Abbaszadə bildirib ki, bu gün yenidən bərpa edilən və qurulan Laçın tamamilə yeni bir sima almaqdadır:
'Gözəlləşən və abadlaşan Laçına qovuşan sakinlər hərtərəfli dövlət qayğısı ilə əhatə olunduqlarına görə cənab Prezident İlham Əliyevə, Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevaya öz dərin minnətdarlıqlarını bildirirlər. Bu tarixi zəfəri xalqımıza yaşadan bütün şəhidlərimizə Uca Allahdan rəhmət, qazilərimizə isə möhkəm cansağlığı və xoşbəxtlik arzu edirəm".
