Qan uyğunsuzluğu ...

  Bu vəziyyət ana namizədinin həssaslığına səbəb ola bilər. Yəni ananın orqanizmi bu zülalı yad kimi qəbul edib, antikor istehsal edib, onu məhv etməyə cəhd edə bilər.

Əmələ gələn anticisimlər körpənin bətnində olan qırmızı qan hüceyrələrinə hücum etdikdə ciddi problemlər yarada bilər.

  Səhiyyə Nazirliyinin mütəxəssis-eksperti, immunoloq Reyhan Tağızadənin sözlərinə görə, ailəni planlaşdırarkən valideynlərin qan qrupu uyğunluğu testlərindən keçmələri vacibdir.

  Qan uyğunsuzluğunun körpə sağlamlığına əhəmiyyətli dərəcədə təsir edən amillərdən biri olduğunu vurğulayan immunoloq bildirib ki, bu vəziyyət nəticəsində körpəmizdə sarılıq, beyin zədələnməsi, ürək çatışmazlığı kimi ciddi problemlər müşahidə edilə bilər:

“Hamiləlik hər bir qadının həyatındakı ən gözəl dövrlərindən biridir. Bu, həyəcanlı gözləmə, xoş çətinliklər və dölün sağlamlığı ilə bağlı narahatlıqlar dövrüdür: “Təyin edilmiş tədqiqatların siyahısına hər iki tərəfin qan qrupunu və Rh mənsubiyyətini təyin etmək üçün analiz daxildir. Əgər əvvəllər həkimlər əsasən ana və uşaq arasında Rh konfliktinə səbəb ola biləcək Rh faktoru ilə maraqlanırdılarsa, indi onların vəzifələrindən biri qan qruplarında immunoloji konflikt risklərini minimuma endirməkdir”.

  R.Tağızadə deyib ki, ana və körpənin qan qrupları fərqli olduqda qan qrupunun uyğunsuzluğu və ya AB0 konflikti baş verir: “Bu, bir uşağın doğulması prosesində ciddi fəsadlara səbəb ola bilər, fetal orqanların formalaşmasını və yenidoğanın hemolitik xəstəliyinin görünüşünü ləngidə bilər. Uyğunsuzluğu yalnız qrup anticisimləri üçün testdən sonra müəyyən etmək mümkündür.

  AB0 sistemində immunoloji konflikt nəzəri olaraq ana və körpənin müxtəlif qan qruplarına malik olduqda yarana bilər, yəni ana I və ya III qrupa, uşaq II qrupa malikdir, yaxud da  ana I və ya II, körpə - III,  anada I, II və ya III qrup, uşaqda IV qrup var.

Ən təhlükəli vəziyyət - anada I qrup, uşaqda isə II və ya III qrupdur və bu ən çox konfliktə və körpədə hemolitik xəstəliyin inkişafına səbəb ola bilər. Qeyd etmək lazımdır ki, I qrupu olan qadınlarda Rh faktorundan asılı olmayaraq, uyğunluğa nail olmaq ən çətindir. Yeganə optimal variant, ata və dölün də I qrupa sahib olmasıdır. Bir atanın fərqli bir qrupu varsa, immunoloji konfliktin inkişaf riski artır. Risk qrupuna daxil olan qadınlara qan köçürənlər, abort edənlər, artıq hemolitik xəstəliyi və ya əqli inkişafdan qalan uşaqları olanlar aiddir.

  Hamiləlik dövründə və uşaq doğulduqdan sonra ödəm, dərinin sarılığı, anemiya, qaraciyər və dalağın ölçüsünün artması ilə dölün hemolitik xəstəliyinin inkişafı, fetal hipoksiya, göbək ciyəsinin və plasentanın qalınlaşması, uşaqda ürək-damar sisteminin pozulması, fiziki və zehni inkişafın gecikməsi kimi fəsadlar özünü göstərir.  

Rezus konfliktinin ağırlaşmaları isə  uşaqlıqdaxili fetal ölüm, hamiləliyin sonlanma riski, ölü doğum və yeni doğulmuş uşağın hemolitik xəstəliyinə səbəb olur”. 

  Uşağın RH faktorunu daha çox hansı valideyndən almasına gəldikdə isə immunoloq deyib ki, hər iki valideyn Rh müsbətdirsə, onda uşaq müsbət rezuslu olur: “Hər iki valideyn mənfi olarsa - uşaq əksər hallarda mənfi rezuslu olur. Valideynlərdən biri Rh-müsbət, digəri isə mənfi Rh-dirsə, o zaman körpənin Rh-si müsbət və ya mənfi olma ehtimalı 50/50-yə qədər müəyyən edilir.

  Bir neçə nəsildən sonra rezusun irsən ötürülmə ehtimalı var (ata və ananın müsbət Rh, doğulan uşağın isə mənfi Rh olması halı). 

Buna görə, bir ailəni planlaşdırarkən, valideynlərin qan qrupu uyğunluğu testlərindən keçmələri vacibdir. Mənfi qan qruplarını və Rh faktorunu müəyyən etmək lazımdır. Rezus (Rh) mənfi qan mənsubiyyəti olan qadınlar daha yüksək risk altındadır.

  Məsələ burasındadır ki, əgər qadın hamiləlikdən əvvəl cərrahi əməliyyat (abort da daxil olmaqla) və ya qanköçürmə əməliyyatı keçiribsə və ya hamiləlik birinci deyilsə, o zaman onun qanında spesifik anticisimlərin əmələ gəlməsi ehtimalı var.