“Çinlə Hindistan arasındakı son qarşıdurmadan sonra vəziyyət nisbətən səngiyib. Ancaq vəziyyətlə bağlı gələn xəbərlər gərginliyin gələcəkdə də davam edəcəyinə işarə edir”.
Bu sözləri “Sherg.az”a açıqlamasında “Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin sədri, politoloq Elxan Şahinoğlu deyib.
Politoloq bildirib ki, ABŞ kəşfiyyatının məlumatına görə, yüksək rütbəli çinli general, sərhəddəki hərbi qüvvələrə Hindistan tərəfə hücum etmək əmri veribmiş:
“Həmin generalın Zhao Zongqi olduğu bildirilir. O sərhəddəki çinli hərbçilərə bu məzmunda əmr verib: “Hindistanın dərsini verin!”. Halbuki, Çinli rəsmilər 15 iyunda baş verən insidentə görə Hindistanı ittiham edirdi.
Hindistan tərəfi insidentdə 20-yə yaxın hərbçisinin həlak olduğunu açıqlayıb. Çin isə bu vaxta qədər itkiləri barədə məlumat verməyib. Ümumiyyətlə Çində sərhəddəki son insidentlə bağlı səssizlikdir. Ancaq Hindistanın hərbi komandanlığı çinli hərbçilərin telefon danışıqlarından ələ etdiyi məlumata əsasən Çinin itkilərinin Hindistanın itkilərindən ən azı iki dəfə çox olduğunu vurğulayıb. Yəni sərhəddəki insidentin təşəbbüskarı Çin olsa da, bu ölkənin itkiləri daha çox olub. Qərb mətbuatında belə bir sual da müzakirə edilir ki, Çin ölən hərbçiləri barədə məlumatı gizlədibsə, həmin hərbçilərin nəşi ailələrinə təhvil verilibmi?”.
Analitik sözlərinə görə, Qərb mətbuatı yazır ki, Çinin lideri Tsi Tsinpinin qanlı qarşılaşmaya səbəb olan qərarlarda nə dərəcədə iştirak etdiyi məlum deyil. Ancaq o da məlumdur ki, avtoritar idarəetməyə malik olan Çində birinci şəxsin icazəsi olmadan sərhəddə hərbi əməliyyatı həyata keçirmək mümkün deyildi:
“Çinli generalların özbaşına hərbçilərinə sərhəddə irəriləmək əmri verdiyi az ehtimal olunur. Digər tərəfdən sərhəddə silahlı qüvvələrin və hərbi texnikanın sayının artırılması qərarı da Çin rəhbərliyi tərəfindən verilib. Buna cavab olaraq Hindistan da sərhəddəki hərbi kontingentini gücləndirib. Deməli, sərhəddin dağlıq hissəsində növbəti qarşıdurma uzaqda deyil. Məsələni qəlizləşdirən odur ki, Çin Hindistanla sərhəddin dağlıq hissəsinə iddiasından əl çəkməyib”.
Çinlə Hindistan arasındakı gərginliyin ilk növbədə Rusiyanı narahat etdiyini deyən E.Şahinoğlu bildirib ki, Rusiya hər iki dövləti özünə dost sayır:
“Hər 3 dövlət BRİKS (Braziliya, Rusiya, Hindistan, Çin və Cənubi Afrika Respublikası) təşkilatının üzvüdürlər. Çin və Hindistan arasındakı münaqişə təşkilatın imicinə də mənfi təsir. Bu isə Rusiyanın maraqlarına ziddir. Çünki, Rusiyanın rəqibləri deyəcəklər ki, Moskvanın təşəbbüsü ilə formalaşan təşkilat dağılır. Bu baş verməsin deyə Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov bir neçə gün əvvəl çinli və hindistanlı həmkarlarıyla onlayn rejimində müzakirələr aparıb. Ancaq nəticə əldə olunmayıb.
Bunun səbəbi sadədir. Hindistanda anlayırlar ki, Rusiya tərəfsiz vasitəçi deyil. Moskva üçün Çinlə strateji tərəfdaşlıq daha önəmlidir. Digər tərəfdən Rusiya Hindistanla C-400 raket kompleksələrini satışını da gecikdirir. Bu durumda Hindistan ABŞ-la tərəfdaşlığa önəm verməyə başlayıb”.
