Alimlər nəhayət Mariana çuxurundakı  sirli səsin mənbəyini tapıblar -VİDEO

Yadplanetlilər deyil
 
Mariana çuxuru Yer kürəsinin ən sirli yerlərindən biridir. Sakit okeanda 11.000 metr dərinlikdə olan bu çuxura daxil olmaq o qədər çətindir ki, indiyədək buna cəsarət edənlərin sayı barmaqla sayılacaq qədər azdır.
 “Sherg.az” “tr.mashable.com”a istinadən bildirir ki, 2014-cü ildə Mariana çuxurunun dərinliklərindən bəzi səslərin gəldiyi ehitmalı onunla bağlı sirri daha da artırıb. Hətta bu çuxuru "yadplanetlilərin işğal etdiyi”  ehtimalı da səslənib. Tədqiqatçılar bu səsləri "biotwang" adlandırıb. 2,5-3,5 saniyəlik səslərin mənbəyini müəyyən etməksə hələ də mümkün olmayıb. ABŞ Milli Okean və Atmosfer Administrasiyasının  alimləri 10 illik araşdırmadan sonra bu yaxınlarda səslərin mənbəyini tapdıqlarını açıqlayıblar. Sakit okeanın qərbində Mariana adalarının şərqində yerləşən Mariana çuxurunun uzunluğu 2550 kilometr, orta eni isə 69 kilometrdir. Okeanın səthi ilə onun Challenger Deep adlanan ən dərin nöqtəsi arasındakı məsafə demək olar ki, 11 kilometrdir. Rejissor James Cameron 2012-ci ildə Challenger Deep-in dibinə gedən ilk solo dalğıc olub. Qeyd etdiyimiz kimi, bu qəribə səslər ilk dəfə 2014-cü ildə Mariana səngərində akustik tədqiqatlar aparmaq üçün istifadə edilən cihazlar tərəfindən qeydə alınıb. 2,5-3,5 saniyə davam edən 5 hissədən ibarət olan səslərin tezlik diapazonu 38 hersdən 8000 hers-ə qədər başlayıb. Tədqiqatçılar əvvəlcə səsləri müəyyən etməkdə çətinlik çəkiblər. 2016-cı ildə Oreqon Dövlət Universitetindən bir qrup bu səslərin əvvəllər heç vaxt eşidilməyən balina çağırışı olduğunu irəli sürüb. Oreqon Dövlət Universitetinin dəniz bioakustikası üzrə tədqiqatçısı Sharon Nieukirk, "bu, bütün qəribə səsləri ilə çox fərqli bir səsdir" deyib: "Aşağı tezlikli iniltilər balen balinalarına xasdır. Bunları yaradan iti dalğalardır, unikal səslənir. Lakin biz yeni balen balinaları çağırışları tapmırıq". Tədqiqatçılar vizual və akustik sorğu məlumatlarının birləşməsindən istifadə edərək səsləri yenidən təhlil ediblər. Sonda Oreqon ştatının tədqiqatçılarının proqnozlarının o qədər də yanlış olmadığı üzə çıxıb. Ancaq yeni araşdırmalara görə, səslər Brayd balinalarına aiddir. Nəticələri “Frontiers in Marine Science” elmi jurnalında dərc olunan tədqiqatın rəhbəri Ann Alen "səslərin mənbəyinin balen balinası olduğu güman edilirdi, lakin vizual təsdiq olmadan bir növ haqqında danışmaq mümkün deyildi. Mariana arxipelaqında toplanmış vizual və akustik tədqiqat məlumatlarının birləşməsindən istifadə edərək, biotinkerlərin Bryde's balinaları tərəfindən istehsal edildiyini müəyyən etdik", deyib. Bryde balinaları Atlantik okeanının, Hind okeanının və Sakit okeanın mülayim bölgələrində yaşayır. Tədqiqatçılar bu balinalardan 10-nu Mariana çuxurunun yaxınlığında ələ keçiriblər və hətta doqquz balinanın biotink səsləri çıxardığı qeydə alınıb. Halbuki süni intellekt bu səslərin həqiqətən də bu balinaların olduğunu sübut etmək üçün istifadə edilmişdi. Tədqiqatçılar Brayd balinalarının çağırışlarının niyə bu qədər qeyri-adi olduğunu və ya hansı şəraitdə bu səsləri çıxardıqlarını bilmirlər. Bununla belə, Popular Science jurnalına danışan Ann Alen "onlar biotvanqdan bir növ əlaqə zəngi kimi istifadə edə bilir, lakin qəti bir şey söyləmək üçün bizə daha çox məlumat lazımdır", söyləyib.