İnsan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, vətəndaşların hüquqi, siyasi mədəniyyət səviyyəsinin yüksəldilməsi, sosial və siyasi fəallığının artırılması
Hər kəs uşaq hüquqlarının müdafiəsi və təbliği istiqamətində görüləcək tədbirlərə, təşəbbüslərə dəstək olmalıdır
Azərbaycan dövləti yaşından, cinsindən, irqindən, hansı sosial təbəqəyə mənsubluğundan asılı olmayaraq hər bir vətəndaşının hüquqlarının qorunmasının əsas təminatçısıdır. Bunu uzun illər öncə İnsan Haqları üzrə Müvəkkil – Ombudsman İnstitutunun yaradılmasıyla da təsdiq etdi. Bu institut fəaliyyətə başladığı gündən ölkəmizdə insan haqlarınını qorunmasında ciddi irəliləyişlər əldə edilib. Bu günlərdə isə Ombudsman Səbinə Əliyeva “Uşaq Hüquqları Aylığı”nın elan edilməsiylə bağlı müraciət yayımlayıb. Müraciətdə qeyd edilir ki, uşaqlar gələcəyimizi təcəssüm etdirən ən dəyərli sərvətdir. Uşaq hüquqlarının müdafiəsi və təbliği uşaqların inkişafı, rifahı, onların müxtəlif zərərlərdən qorunması baxımından mühüm əhəmiyyətə malikdir. 1989-cu il noyabrın 20-də Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən qəbul edilmiş “Uşaq hüquqları haqqında” Konvensiya hər bir uşağın sahib olduğu hüquqları və iştirakçı dövlətlərin öhdəliklərini təsbit edən, uşaqların xüsusi müdafiəyə ehtiyacı olduğunu vurğulayan beynəlxalq sənəddir. Dünya dövlətləri tərəfindən insan hüquqları sahəsində ən çox ratifikasiya olunmuş bu beynəlxalq müqavilə ayrı-seçkiliyin yolverilməzliyi, uşaqların mənafelərinin üstünlüyü, yaşamaq və inkişaf etmək hüququnun təmini, uşaqların fikirlərinə hörmətlə yanaşılması kimi mühüm prinsipləri özündə ehtiva edir. Müraciətdə bildirilir ki, “Uşaq hüquqları haqqında” Konvensiyanı ratifikasiya edən dövlətlərdən biri kimi Azərbaycanda ötən dövr ərzində uşaq hüquqlarının müdafiəsi sahəsində həyata keçirilmiş genişmiqyaslı islahatlar nəticəsində milli qanunvericilik müasir dövrün tələblərinə uyğun təkmilləşdirilib, dövlət proqramları, strategiyalar və digər əhəmiyyətli sənədlər qəbul edilib, institusional mexanizmlər yaradılıb, bir sıra mühüm nailiyyətlər əldə edilib. Qeyd edilib ki, uşaq hüquqlarının müdafiəsi və təbliği ombudsmanın fəaliyyətində mühüm yer tutur və bu istiqamətdə davamlı olaraq tədbirlər həyata keçirilir. Uşaq hüquqları sahəsində əsas beynəlxalq sənəd olan “Uşaq hüquqları haqqında” Konvensiyanın qəbul edilməsinin 35-ci ildönümü ilə əlaqədar ombudsman tərəfindən hər il olduğu kimi bu il də 20 oktyabr-20 noyabr tarixləri ölkədə “Uşaq Hüquqları Aylığı” elan edilir. Artıq ənənə halını almış “Uşaq Hüquqları Aylığı” uşaq hüquqlarının müdafiəsi və təbliği sahəsində fəaliyyətin gücləndirilməsi, uşaqlara diqqət və qayğının təşviqi, bu sahədə məlumatlılığın artırılması məqsədlərinə xidmət edir. Ötən illərin təcrübəsi göstərir ki, aylıq aidiyyəti dövlət və yerli özünüidarəetmə qurumları, vətəndaş cəmiyyəti institutları arasında geniş maraq doğurur və bu istiqamətdə görülən tədbirlərin miqyası getdikcə artmaqdadır. 2024-cü ilin Azərbaycanda “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” elan edilməsini və noyabr ayında ölkəmizin mötəbər tədbirə - BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasına (COP29) ev sahibliyi edəcəyini nəzərə alaraq, iqlim dəyişmələri və onun fəsadlarından təsirlənən əhali qrupu kimi uşaqların hüquqlarının müdafiəsi, onların bu istiqamətdə məlumatlandırılması, müzakirələrdə iştirakı xüsusi əhəmiyyət daşıyır. “Təəssüf hissi ilə bildirmək istərdim ki, Ermənistanın uzun müddət işğal altında saxladığı ərazilərimizdə törətdiyi ekoloji cinayətlər, eləcə də basdırdığı minalar uşaqlar da daxil olmaqla mülki əhalinin həyat və sağlamlığına, onların təhlükəsiz geri qayıdışına ciddi əngəl törətməkdədir. Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzünün başladığı dövrdən indiyədək 3400-dən çox vətəndaşımız minalardan zərər çəkib, onlardan 358-ni uşaqlar təşkil edir. Hesab edirəm ki, insan hüquqları sahəsində fəaliyyət göstərən beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən bu istiqamətdə qətiyyətli addımlar atılmalı və Ermənistanın mina terroruna son qoyulmalıdır. Cəmiyyətin həssas təbəqəsi kimi uşaqların ehtiyaclarının hərtərəfli təmini, onların daim diqqət mərkəzində saxlanılması, ahəngdar inkişafı, layiqli şəxsiyyət kimi yetişməsi hər bir dövlət, eləcə də mütərəqqi cəmiyyətlər üçün olduqca vacib amillərdəndir. Qeyd edilənləri nəzərə alaraq, dövlət və yerli özünüidarə orqanlarını, vətəndaş cəmiyyəti institutlarını və uşaq hüquqları sahəsində fəaliyyət göstərən digər aidiyyəti qurumları “Uşaq Hüquqları Aylığı”na fəal şəkildə qoşulmağa dəvət edir, uşaq hüquqlarının müdafiəsi və təbliği istiqamətində müvafiq tədbirlər həyata keçirməklə təşəbbüsümüzə dəstək verməyə çağırıram. Ümidvarıq ki, aylıq çərçivəsində uşaqları da fəal şəkildə cəlb etməklə keçiriləcək tədbirlər uşaq hüquqlarının müdafiəsinə diqqəti daha da artıracaq, hüquq və azadlıqların daha səmərəli müdafiəsini təmin edəcək”, - deyə ombudsman vurğulayıb.
Qeyd etdiyimiz kimi, dövlətimiz təkcə ayrıca hansısa təbəqənin deyil, ümumən ölkə vətəndaşlarının hüquqlarının qorunmasında, problemlərinin həllində əsas təminatçıdır və bu özünü ombudsmanın fəaliyyətində də göstərir. Ombudsman S.Əliyevanın fəaliyyətində cəzaçəkmə müəssisələrində məhbuslarla görüşmək, onları dinləmək, qarşılaşdıqları hər hansı çətinliyin həllinə nail olmaq əsas xətt təşkil edir.
İnsan hüquqlarının müdafiəsi istiqamətində aparılan işlər barədə “Sherg.az"adanışan hüquq müdafiəçisi, Konstitusiya Araşdırmaları Fondunun prezidenti Əliməmməd Nuriyev Azərbaycan Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili Səbinə Əliyevanın bu günlərdə Bakı şəhərində növbəti vətəndaş qəbulu keçirdiyini vurğuladı:
- Verilən məlumata görə, insan haqları üzrə müvəkkil qəbul üçün müraciət etmiş vətəndaşların hər birini fərdi qaydada qəbul edib. Bəzi məsələlərin yerində həlli ilə bağlı zəruri tədbirlər görülüb, araşdırma tələb edən digər məsələlərin isə nəzarətdə saxlanılacağı və mövcud qanunvericiliyin tələblərinə uyğun həll olunması istiqamətində müvafiq dövlət qurumlarına müraciət ediləcəyi bildirilib. Qəbul zamanı vətəndaşlara hüquqi məsləhətlər verilib, həmçinin müraciətlərə daha səmərəli və çevik şəkildə baxılması üçün Ombudsman Aparatında həftənin 7 günü fasiləsiz rejimdə 916 Çağrı Mərkəzi fəaliyyət göstərir, bundan əlavə e-mail ünvanları, poçt, faks ünvanları var, eləcə də sosial şəbəkələr vasitəsilə də vətəndaşların müraciətləri qəbul olunur. Xatırladım ki, ombudsman cəzaçəkmə müəssisələrində məhbuslarla görüşüb, onları dinləməsi insan hüquqları sahəsində ciddi addımdır. S.Əliyeva hətta separatizm, terrorçuluğa görə cinayət mısuliyyətinə cəlb edilmiş şəxslərlə də görüşmüşdü. Bu onu göstərir ki, dövlətimiz hətta cinayətkarların da təməl insan haqlarını tanıyır və onların müdafiəsinə heç bir fərq qoymur.