Ötən həftə İranda elektrik enerjisinin kəsilməsi səbəbindən məktəblər və dövlət müəssisələri bağlanıb.
Sherg.az xəbər verir ki, "Milliyet.com.tr"-nin göşə yazarı Özay Şendir 2025-ci ilə dair maraqlı təhlil aparıb. Həmin yazını təqdim edirik.
İran Prezidenti təbii qaz böhranının həlli üçün vətəndaşlardan evlərində temperaturun 2 dərəcə aşağı salınmasını istəyib.
Dünyanın ikinci ən böyük təbii qaz ehtiyatına malik olan İran təbii qazdan həm elektrik enerjisi, həm də evləri isitmək üçün istehsal edir.
Embarqolar və qıt resursların proksi müharibələrə ötürülməsi səbəbindən qaz yataqlarında tutum artırıla bilmir, yeni elektrik stansiyaları tikilə bilmir və böhranın bədəlini İran xalqı ödəyir.
2025-ci ildə Tehranın yenidən Türkmənistandan təbii qaz idxal edəcəyi, idarəetmə komandasının rejimi qorumaq üçün ölkə daxilində baş verənlərə daha çox diqqət yetirəcəyi, Trampın vəzifəyə gəlməsi ilə çətinliklərin artacağı gözlənilir.
***
2025-ci ildə İsraildə baş verəcəklər bir sikkənin iki üzü kimidir. Tramp Ağ Evdə olduqdan sonra Netanyahu alacağı dəstək sayəsində daha rahat nəfəs alacaq, lakin eyni şey İsrail vətəndaşları üçün keçərli olmayacaq.
Netanyahu, müharibə xərclərini və iqtisadi yavaşlamağı cilovlamaq üçün 2025-ci ilə qədər böyük vergi artımları və ictimai xidmətlərə kəskin ixtisarlar tətbiq etdi.
2026-cı il həm İsraildə seçkilərin, həm də Netanyahunu həbsxanaya göndərəcək məhkəmələrin bitəcəyi il olacaq.
İsrailin baş naziri Trampa arxalanacaq, lakin bunun kifayət etməyəcəyinin fərqindədir. Son üç həftədir ki, İsrail mediası Avropada ifrat sağçıların İsraili şifahi şəkildə dəstəklədiyini, lakin praktikada hələ də antisemit olduğunu bildirir.
Netanyahu bütün çətinliklərə baxmayaraq, beynəlxalq həbs qərarına qarşı çıxmaq və Qəzzada törətdiyi soyqırım nəticəsində ölkəsinin məruz qaldığı imic itkisini bərpa etmək üçün Xarici İşlər Nazirliyinin 2025-ci il üçün idarə etdiyi xalq diplomatiyası büdcəsini 20 dəfə artırıb.
İşin gülməli tərəfi odur ki, İsrailin ən quduz adamı, ifrat sağçı xarici işlər naziri Saarın ofisi bu pulun xarici media və sosial media tərəfindən istifadə ediləcəyini açıqlayıb. İsrailin imicini yaxşılaşdırmaq üçün əlləri qanlı, ağzı səliqəsiz birinin rəhbərlik etməsi həqiqətən komikdir.
***
2025-ci ildə səhnədə mövqeyi sarsılacaq adlardan biri də şübhəsiz ki, Ukrayna prezidenti Zelenski olacaq.
Normalda səlahiyyət müddəti 2024-cü ilin mayında başa çatan Zelenski bir tərəfdən Qərbin “ərazi itkisini qəbul edib Rusiya ilə barışmaq” təzyiqi ilə üzləşəcək, digər tərəfdən atəşkəs prosesi başlayan kimi seçki qutularını saxlamağa çağıracaq. .
Rusiyanın bu payızdan bəri əldə etdiyi əsas ərazi qazanmaları və müharibəni Rusiya ərazisinə gətirən Kursk şəhərinin ən çox 2025-ci ilin yazına qədər saxlanıla biləcəyini göstərən hərbi qiymətləndirmələr Ukrayna prezidentini çətin vəziyyətə salıb.
Qəribə və arzuolunmaz vəziyyətdir, lakin Tramp və Putinin əldə etdiyi razılaşma Zelenskinin gələcəyini müəyyən edəcək.
Qərb Zelenskiyə ərazilərin itirilməsini qəbul edən saziş imzalaması və sonra seçkilərin keçirilməsi variantını da masada saxlaya bilər.
Necə baxsaq da, 2025-ci il Zelenskinin həm ölkə sərhədlərini, həm də oturacağını qorumaq üçün mübarizə aparacağı il olacaq.
***
2025-ci il Rusiyanın qazandığı qədər Ukraynadakı itkilərinin də müzakirə ediləcəyi il olacaq.
Sanksiyaların Rusiyanı çökdürməsi kimi Qərbdən gələn şərhlərə girməyəcəyəm, lakin Rusiya iqtisadiyyatı son 12 ildə ilk dəfə 3,9 faiz böyüdü. İşsizlik səviyyəsi 2,3 faizə düşüb. Ancaq vəziyyəti təsvir edən başqa dəstlər də var. 2024-cü ildə Rusiyada əksəriyyəti Çindən olmaqla 6500 yeni şirkət yaradıldı, lakin bu şirkətlər istehsaldan çox ticarətlə məşğuldurlar. Bəzi özəlləşdirilmiş şirkətlərin geri alınması, strateji əhəmiyyətli şirkətlərdə xarici nəzarəti məhdudlaşdırmaq üçün tətbiq edilən EZK modeli, əcnəbi işçi tapmaqda çətinlik, tikinti sektoru materiallarının qiymətində artım kimi problemlər hələ də davam edir. Biz birlikdə görəcəyik ki, iqtisadi çətinliklər Putini siyasi güzəştə getməyə nə qədər məcbur edəcək, Qərbdən olmasa da, Çindən asılılıq necə formalaşacaq.
Putin, ölkəsinin ərazisini genişləndirən və daha da əhəmiyyətlisi əhalinin azalmasına qarşı mübarizə aparmaq üçün yüz minlərlə yeni sakin gətirən adam kimi 2025-ci ildə nisbətən rahat bir il yaşayacaq, lakin sanksiyaların sonrakı nəticələrini görəcəyik. olacaq.
***
Fevralda növbədənkənar seçkilər keçirəcək Almaniya ilə məqaləni bitirim:
Almaniyada ifrat sağçı AfD seçkilərdə ikinci yeri tutmağa hazırlaşır, lakin kabinetdə yer tapmaqda və ya hökumət qurmaqda çətinlik çəkəcək.
Bu, mümkünsüz işdir, lakin ifrat sağçılar hakimiyyətə gəlsə belə, Almaniyanın Aİ-dən çıxacağı ilə bağlı vədlər demək olar ki, mümkün deyil. Onların parlamentdə səsvermədə üçdə iki səs çoxluğu tapması mümkün deyil. Bununla belə, Almaniyada avtomobil sektorundakı böhran və onun alt sənaye sektorlarına, xüsusən də polad sənayesinə təsiri qeyri-adi mənzərəyə gətirib çıxaracaq. İşini itirəcək on minlərlə işçi, qocalmış əhali və sosial təminat sistemini saxlamaq üçün lazım olan xarici işçi qüvvəsi Berlinə meydan oxuyacaq amillərdəndir. Gizli embarqonun sona çatması ilə Ankara ilə Berlin arasında yenidən qurulan əlaqənin 2025-ci ildə də davam edəcəyini güman etmək olar. Almaniyanın ən güclü sektoru artıq avtomobil sektoru deyil, müdafiə sənayesidir...
