Trabzonlu 17 yaşlı lisey şagirdi Yavuz Səlim Durmuş Yaponiyada batan "Ərtoğrul Friqatı" gəmisinin hekayəsindən ilhamlanaraq o ölkədə şəhid olan Trabzonlu əcdadlarının izlərini tapıb.
Sherg.az xəbər verir ki, Yapon dilini 3 ildə öz zəhməti ilə öyrənən Durmuş burs qazanaraq Yaponiyaya gedərək gəmi qəzasında şəhid olan əcdadlarının məzarı başında dua edib.
"Ərtoğrul Friqatı" 1887-ci ildə Yaponiya imperatoru Meiji tərəfindən Osmanlı Sultanı II Mehmed üçün tikilib. Əbdülhəmidə göndərdiyi hədiyyələr müqabilində dostluq və hədiyyələrdən ibarət bir heyətlə Yaponiyaya getməyi qərara alıb.
Türk-Yapon dostluğunun ilk addımını atan gəmi uzun və çətin bir səfərdən sonra Yaponiyaya çatdı və Osmanlı nümayəndə heyəti Yaponiya imperatoru Meiji ilə görüşərək hədiyyələr təqdim etdi. Ancaq İstanbula qayıdarkən, 16 sentyabr 1890-cı ildə fırtınaya məruz qalan gəmi Yaponiyanın Kuşimoto sahillərində qayalara çarpdıqdan sonra batdı və təxminən 600 nəfərlik heyətdən yalnız 69 nəfər sağ qalıb.
Bu dəniz qəzasında ölənlərdən biri də Trabzonun Tonya rayonundan olan Mehmetin oğlu Abdullah Kuzoğludur.
Trabzonun Ortahisar rayonundakı Dursun Əli Kurt Anadolu İmam Hatip Liseyinin 12-ci sinif şagirdi Yavuz Səlim Durmuş, əcdadı Mehmetin Tonya rayonundan Osmanlı Donanmasında xidmət edən oğlu Abdullah Kuzoğlunun hekayəsini ağsaqqalların dilindən eşitdiyini söyləyir.
Hər şeyin uşaqlıq arzusu ilə başladığını ifadə edən Durmuş, “Bu ekspedisiyaya Tonyadan yalnız bir nəfər qatıldı. Mən babalarımın, əcdadlarımın kim olduğunu bilmək istəyirdim. Kiçik yaşlarımdan həmişə Yaponiyaya getmək, məzarı başında dua etmək, ona təşəkkür etmək istəyirdim. Mən orta məktəb illərinin əvvəlində bu arzu ilə yapon dilini öyrənməyə başladım. Üç ilin sonunda heç bir kurs keçmədən, kompüterlərdən, kitablardan və lüğətlərdən istifadə edərək yapon dilini təkbaşına öyrənə bildim.
Yaponiya hökumətinin hər il 100 əcnəbi tələbəyə təqaüd verdiyini ifadə edən Durmuş, “Hər il başda Asiya və G7 ölkələrindən olmaqla dünyanın hər yerindən yüz tələbə Yaponiyadakı liseylərdə təhsil almaq hüququ qazanır. Yaponiya hökuməti tərəfindən verilən Asiya Kakehashi Təqaüdü proqramı üzrə imtahan verdim və sonra bütün müsahibələrdən uğurla keçdim. Türkiyədə çox məhdud kvotalar olsa da, Yaponiyaya getməyi bacardım. Sonra təsadüfən Kuşimotonun bağlı olduğu, "Ərtoğrul Friqatı"nın batdığı Vakayama əyalətinə göndərildim. 4 ay orada yaşadım. Mən oradakı arxivləri araşdırarkən babalarımızın, əcdadlarımızın dəfn olunduğu yeri tapdım. Dəniz qəzasında şəhid olan Osmanlı əsgərləri üçün tikilmiş abidədə Yasin-i Şərifi oxudum” deyə bildirir.
Yapon dilini 3 ildə daha yüksək səviyyəyə çatdırdığını qeyd edən Durmuş qeyd edir: “Orta məktəb illərimin əvvəlindən üç ildə yapon dilimi müəyyən səviyyəyə çatdırmağı bacardım. Daha sonra Yaponiyaya gedəndə ətrafımdakı insanlara davamlı olaraq suallar verdim və onlarla danışmağa çalışdım və bununla da yapon dilimi ən yüksək səviyyəyə çatdırdım. Orada çox insanla tanış oldum”.
"Əvvəlcə Tokioya getdim" deyən Durmuş davam edir: "Oradan qalacağımız yerə bölündük. Yapon dilini tək başıma öyrəndiyim üçün onu ən çox yayılan ləhcə olan Tokio ləhcəsi ilə öyrəndim. Göndərildiyim bölgədə qarışıq ləhcələrdə danışılırdı. ilk getdiyim yerdə kiçik bir ünsiyyət problemi yaşadım, insanlarla necə ünsiyyət quracam, necə danəşacam deyə qoruxurdum. Daha sonra danışa-danışa onlar mənə tələffüzü öyrətdi. Mən də sürətli onları təkrar etməyə çalışdım.
Zatən Türkiyədə kəlimələri əzbərləmişdim. Sadəcə tələffüzlərdə problemlər yaşayırdım, bunu da Yaponyaya gedərək aşdım. Yaponyada girdiyim imtahanlarda sertifikatımı aldım. 4 aylıq kursun sonunda təkrar Trabzona döndüm. İndi Yaponyadakı imtahanlar üçün çalışıram. Təkrar Yaponyada təhsil almaq istəyirəm. Təəssüf ki, Trabzonda yapon dili təhsili verən kurs və ya müəllim olmadığı üçün özbaşıma öyrənirəm” .
