Dünən Milli Məclisdə keçirilən iclasda “Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında media sahəsində strateji əməkdaşlıq haqqında” Anlaşma Memorandumunun təsdiq edilməsi barədə” qanun layihəsi müzakirə olunub . Millət vəkili Hikmət bildirib ki, ortaq media platformasının yaradılmasından söhbət gedirsə, orada ortaq dil olmalıdır:
“Bu dil süni şəkildə formalaşdırıla bilməz. Ortaq platforma yaradılır, amma bizim televiziyalar türk filmlərini tərcümə edərək yayımlayır. Medianın inkişafı dövlətimizin diqqət mərkəzindədir. Yeni konsepsiya ilə bağlı nizamnamədə əksini tapan məsələlər öz həllini tapmalıdır”.
Deputat Sabit Rüstəmxanlı isə deyib ki, ortaq dil heç bir respublikaya lazım deyil: “Ortaq ünsiyyət dili ola bilər. Amma heç bir respublika öz rəsmi dilindən imtina edib, ortaq dili qəbul etməz.
5-10 ildən sonra bu dillərin yaxınlaşması daha da sürətlənəcək. Artıq evlərdə türk seriallarını hər kəs başa düşür. İlk olaraq adları öz dilinə uyğunlaşdırmaq lazım deyil.
Məsələn, Devlet Bahçelidir, bunu yazırlar Dövlət Bağçalı. Türkdilli respublikalarda Türkiyə türkcəsi aşağı siniflərdə 3-4 il öyrədilməlidir. Bundan sonra bu respublikalarda yaşayanlar bir-birini başa düşəcək. Türk Şurası bu məsələ ilə məşğul olmalıdır. Ortaq dili süni surətdə yaratmaq olmaz, amma ünsiyyət dili yaradılmalıdır”.
Bu barədə “Sherg.az”a danışan "Türküstan” qəzetinin və Turkustan.info saytının baş redaktoru, "Ortaq Dəyərlər” İctimai Birliyinin sədri Aqil Camal H.Babaoğlunun çıxışında dediyi fikirləri dəstəklədiyini bildirib:
“İllər öncə Azərbaycan televiziyalarında türk serial və filmlərinin tərcüməsi məsələsi qərarlaşdırılanda “Türküstan” qəzeti olaraq buna qarşı çıxmışdıq. Hikmət bəyin Milli Məclisdə çıxışı zamanı səsləndirdiyi M.Ə. Sabirin “Osmanlıdan türkcə tərcümə nə deməkdir?” şeirini təqdim etmişdik.
İndiki vaxtda Azərbaycanda türk ictimai, siyasi, mədəni, idman sahəsinə minlərlə insan izləyir. Onlar Türkiyə türkcəsini tam olaraq başa düşürlər. Bu baxımdan belə tərcümələr insanlarda ikrah hissi yaradır, süni formada görünür.
Bir çox hallarda ironik şəkildə qarşılayırlar. Məşhur Şabanın filmlərinin tərcümə edilməsi orijinalda olan effekti vermir, bu da izləyicilər tərəfindən xoş qarşılanmır.
Hazırda Azərbaycan Televiziyasında yayımlanan “Diriliş Ərtoğrul” serialını nümunə göstərə bilərəm. Məncə, Azərbaycan və Türkiyə arasında hərbi sahədə yaxınlaşma olduğu kimi bu məsələlərə də diqqət yetirmək lazımdır.
Əvvəllər Türkiyə televiziyalarında bənzər hallar var idi , reportajları Türkiyə türkcəsində verməyə çalışırdılar. Lakin indi Azərbaycan türkcəsində, bəzən alt yazılı verilir. Artıq yalnız şəxsiyyət vəsiqəsi ilə sərhədlərdən keçidlərin mümkün olduğu bir vaxtda, bu məsələyə yenidən baxılmalıdır”.
A.Camal təklif edib ki, Türkiyə türkcəsini ortaq dil olaraq qəbul edə bilərik:
"Son 30 ildə Azərbaycan və digər türk dövlətləri müstəqilliklərini yenidən qazanandan sonra bu məsələr hər zaman gündəmə gəlib. Açıq demək lazımdır ki, hələki təklif olunan layihələr içərisində türkcələrin hər birindən alınan sözlərdən ortaq dilin yaradılması layihəsi olmayıb. Beynəlxalq arenada daha çox Türkiyə türkcəsi istifadə edilir. Bu dil Azərbaycanda, Güney Azərbaycanda, Orta Asiyada, həmçinin Moldovadakı qaqauz türkləri arasında yayılıb. Ona görə Türkiyə türkcəsini ortaq dil olaraq qəbul edə bilərik”.
