Əfqan qadınları küncə sıxışdırıldı
Əfqanıstandakı Taliban administrasiyası qadınlara yeni qadağalar tətbiq edib. Qadınların səsini ucaltmasını və ya kişilərə baxmasını qadağan edən yeni qanunlar kənddən tutmuş şəhərə qədər bütün ölkədə misli görünməmiş repressiya yaradıb. Əxlaq polisi qaydaları pozaraq gülən və ya səsini ucaldan qadınları küçələrdə axtarır. “Sherg.az” “NTV.com.tr”yə istinadən bildirir ki, bu haqda "Washington Post" qəzetinə hüquq müdafiəçisi olan əfqan qadın danışıb. Hüquq müdafiəçisi deyib ki, əfqan dini polisi qadınların ictimai yerlərdə çıxışını və ərlərindən və ya qohumlarından başqa kişilərə baxmağı qadağan edən qanunu tətbiq etmək üçün yeni səlahiyyətlərə malikdir. Talibanın yeni sərt qanunlar qəbul etməsi ilə əfqan qadınları onlara tətbiq edilən məhdudiyyətlərin yumşalacağına ümidlərini tamam itiriblər. Ötən ayın sonlarında qəbul edilən yeni dini qanun qadınların səsini ucaltmasını, camaat içində Quran oxumasını və ərlərindən və ya qohumlarından başqa kişilərə baxmasını qadağan edir. Digər qaydalarla yanaşı, qadınlar artıq taxmaları tələb olunan baş örtüyü ilə yanaşı, üzlərinin aşağı yarısını da örtməlidirlər. Ən son qaydalar qüvvəyə minməzdən əvvəl də qadınların həyatı Taliban hökuməti tərəfindən ciddi şəkildə tənzimlənirdi. Bununla belə, bəzi yeni qanunlar qadınlara qarşı mövcud məhdudiyyətləri kodlaşdırır. Bundan əvvəl qadağaların nisbətən az olduğu şəhər yerlərində də qadağalar sərtləşdirilib. Əxlaq polisi küçələri, avtobus dayanacaqlarını və ticarət mərkəzlərini gəzərək geyim qaydalarını pozanları və ya uca səslə gülənləri, səsini ucaldan qadınları axtarır və cəzalandırır. Qadınlar Əfqanıstan televiziyalarının verilişlərində getdikcə daha az görünür. Üç il əvvəl hakimiyyəti ələ keçirdikdən qısa müddət sonra Taliban qızların altıncı sinifdən sonra məktəbə getməsini və qadınların universitetlərə daxil olmasını qadağan edib. “Üç həftə əvvəl mən hələ də Talibanın qızların təhsilinə qoyulan məhdudiyyətləri dəyişdirə və aradan qaldıra biləcəyinə ümidli idim”, gənc qızlara gizli dərslər Kabil sakini, 20 yaşlı Meena deyib, “ancaq onlar Vice və Fəzilət qanunlarını dərc edəndə bütün ümidimi itirdim". Kabildə yaşayan başqa bir qadın hüquqları müdafiəçisi deyir ki, 1990-cı illərdə Taliban hakimiyyətdə olanda ona təhsil almaq qadağan edilib. İndi isə tarix təkrarlanır. “Washington Post” qəzetinə danışan 48 yaşlı qadın “Bütün ölkə qadınların xəyallarının məzarlığına çevrilib” deyib. Qadınların böyük əksəriyyəti Taliban rəhbərliyinin qadınların vəziyyətini daha dözümlü hala gətirə biləcəyinə ümidini çoxdan itirib. Artan təzyiqlər və ardıcıl məhdudiyyətlərlə Taliban qadınlara qarşı dindən silah kimi istifadə etməyə davam edəcək.
