Azərbaycanın dövlətçilik tarixinin, milli adət-ənənələrinin, elm və mədəniyyətinin təbliği
Əkbər Qoşalı: “Bu incəsənət festivalı bütün ölkəni əhatə edir”
Şuşada keçirilən Vaqif Poeziya Günləri hər dəfə əlamətdar hadisələrlə yadda qalır. Bu poeziya, incəsənət bayramının bünövrəsi milli-mənəvi dəyərlərimizə, minillik incəsənət tariximizə, dünyanı heyran edən zəngin mədəniyyətimizə istinad edilərək elə möhkəm qoyulub ki, sarsıtmaq mümkün deyil. Hətta 30 illik erməni işğalı, mədəniyyətimizin beşiyi, Qafqazın konservatoriyası Şuşamızın erməni qəsbkarları tərəfindən darmadağın edilməsi, maddi-mədəni abidələrimizin yerlə-yeksan edilməsi də xalqımızın milli-mədəni dəyərlərini silə bilmədi. Şuşamız, Qarabağın işğal altındakı digər əraziləri ilə birlikdə Müzəffər Ali Baş Komandanın rəhbərliyi altında şanlı ordumuzun şücayətiylə azad olunduqdan dərhal sonra o torpaqlarda musiqimiz daha ucadan səslənməyə, mədəni ənənələrimiz yenidən davam etməyə başladı. Vaqif Poeziya Günlərinin bünövrəsi həm də Ulu Öndər Heydər Əliyevin hələ sovet illərində siyasi hakimiyyətdə olduğu vaxt qoyuldu. Ümummilli Liderin göstərişi ilə Şuşada Molla Pənah Vaqifin məqbərəsi ucaldıldı. Elə o vaxtdan da Şuşa Vaqif Poeziya Günlərinin məkanına çevrildi. Bu ənənə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham Əliyev tərəfindən davam etdirildi. Şuşa işğaldan azad edildikdə cənab Prezident Vaqifin məqbərəsinin bərpasıyla bağlı göstəriş verdi və Vaqif Poeziya Günlərinin açılışında ölkənin birinci-vitse prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyeva ilə birlikdə iştirak etdi. Onu da qeyd etməliyik ki, Vaqif Poeziya Günləri məhz Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə həyata keçirilir. Bu dəfə də istisna olmadı. Builki poeziya günləri də Heydər Əliyev Fondu, Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyi və Yazıçılar Birliyinin təşkilatçılığı ilə Şuşada baş tutdu. Və mübaliğəsiz deyə bilərik ki, Vaqif Poeziya Günlərində Azərbaycanın mədəniyyət, incəsənət çələngi bir daha dünyaya nümayiş olundu. Vaqif Poeziya Günləri yalnız poeziya ilə məhdudlaşmır. Bu, möhtəşəm bir incəsənət bayramıdır və mədəniyyətimizin bütün sahələrini əks etdirir. Azərbaycan Yazıçılar Birliyi sədrinin birinci müavini, Xalq yazıçısı Çingiz Abdullayevin tədbirdəki çıxışı diqqətə layiqdir: “Biz fəxr edirik ki, öz mövqeyindən dönməyən Nəsimi, Vaqif, Mikayıl Müşfiq, Hüseyn Cavid kimi şairlərimiz olub. Bizim şairlərimiz, yazıçılarımız həmişə belə olublar. Bu gün biz böyük şairimizin məqbərəsinə toplaşmışıq. Azərbaycan Yazıçılar Birliyi adından hər birinizə təşəkkür edirəm, ona görə ki, bu, dövlətin, xalqın qiymətidir. Belə ədiblər olmasaydı, bu gün Azərbaycan ədəbiyyatı olmazdı. Nə qədər insan Şuşaya gəlmək istəyir. Ona görə ki, Şuşa Azərbaycanın ürəyidir. İnanıram ki, burada keçirilən bu bayramlar əbədi olacaq və düşmənin ayağı heç vaxt bu torpaqlara dəyməyəcək”. Vaqif Poeziya Günlərinə qardaş, dost ölkələrdən qonaqlar da qatılıb. Türk Ədəbiyyat Vəqfinin rəhbəri Serhad Kabaklı Şuşada Vaqif Poeziya Günlərinə dəvət olunmasından qürur hissi keçirdiyini deyib və tədbirin təşkilatçılarına təşəkkür edib. Şuşanın işğaldan azad olunduğu günlərdə Bakıda olduğunu və burada gördüyü möhtəşəm qələbə sevincini ömrü boyu unutmayacağını bildirən Serhad Kabaklı deyib: “Həmin gün Bakının küçələrində Azərbaycan və Türkiyə bayraqlarının insanlar tərəfindən böyük coşqu və sevgi ilə dalğalandığını görmək olduqca sevincli idi. Gördüklərimdən o qədər duyğulanmışdım ki, göz yaşlarıma hakim ola bilmədim. İstanbula döndükdən sonra “Şükür” namazı qıldım və dua etdim ki, Allah mənə Şuşada da bu namazı qılmağı nəsib etsin. Çox şükür ki, Allah bunu mənə nəsib etdi. Bu gün Şuşada Vaqif Poeziya Günlərində aldığım unudulmaz hissləri ürəyimdə yenidən Türkiyəyə daşıyacağam. Bundan çox qürurluyam”. Tədbirdə Özbəkistanın Xalq artisti Xurşud Davron və digər çıxışçılar Şuşanın füsunkarlığı, qeyri-adi təbiəti, bənzərsizliyi, beynəlxalq tədbirlərin ünvanına çevrilməsi və “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” kimi önəmli yer tutması barədə danışıblar. Vətənpərvərlik mövzusunda, eləcə də Şuşaya həsr olunmuş şeirlər səsləndirilib. Heydər Əliyev Fondu, Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyi və Yazıçılar Birliyinin təşkilatçılığı ilə Şuşada Mehmandarovların Malikanə Kompleksində Vaqif Poeziyası Günləri çərçivəsində Ulu Öndər Heydər Əliyevə həsr olunmuş “Əbədi ömrün 100 ili” kitabının təqdimatı və “Molla Pənah Vaqifin əbədi yaradıcılığı türk irsi müstəvisində” mövzusunda elmi konfrans keçirilib.
Vaqif Poeziya Günləri çərçivəsində Şuşanın sevilən məkanlarından birində – Xurşidbanu Natəvanın evi qarşısında “Dövri-səda” adlı konsert proqramı təqdim olunub. Konsert çərçivəsində Əməkdar artist Vüqar Camalzadənin ədvar sistemi üzrə bəstələdiyi 8 musiqinin Qədim Musiqi Alətləri Ansamblının ifasında təqdimatı olub. Konsertdə Xalq artistləri Nəzakət Teymurova, Teyyub Aslanov, Əməkdar artist Fərqanə Qasımova, xanəndələr Rövşən Məmmədov, Hüseyn Məlikov, Aysel İbrahimova və digərləri Molla Pənah Vaqifin qəzəlləri ilə yanaşı, Xəqani Şirvani, İmadəddin Nəsimi, Məhəmməd Füzuli, Mir Həmzə Nigari, Mir Möhsün Nəvvab, Nizami Gəncəvi, Şah İsmayıl Xətainin ölməz əsərlərindən parçalar ifa edib, hər ifadan əvvəl isə qiraətçilər qəzəllərdən parçalar təqdim ediblər. Vaqif Poeziya Günlərində Şuşanın hər tərəfində müsuqi sədaları eşidilib, şerlər səslənidirlib. Şuşamız musiqi, şeir sədalarına bürünüb. Poeziya günlərinin növbəti tədbiri “Elektron muğam saatı” olub. Tarzən və bəstəkar İbrahim Babayev milli və elektron musiqinin sintezindən ibarət ifa səsləndirib. Bundan başqa, açıq səhnədə gənc qiraətçilər və şairlər musiqinin müşayiəti ilə improvizasiya şəklində öz şeirlərini təqdim ediblər. “Molla Pənah Vaqifin əbədi yaradıcılığı türk irsi müstəvisində” mövzusunda elmi konfrans keçirilib.
Vaqif Poeziya Günlərinin iştirakçıları “Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı”nda tarixi məkanları ziyarət ediblər. Ekskursiya Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialından başlayıb. Burada qonaqlara məlumat verilib ki, Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialında sərgilənən sənət əsərləri qədim Qarabağ torpağının ruhunu, əsrlərlə burada yaşayıb-yaratmış insanların, o cümlədən sənətkarların həyat və məişətini, estetik zövqünü, bədii dünyagörüşünü duymağa imkan yaradır. Sonra qonaqlar Heydər Əliyev Fondu tərəfindən bərpa işləri aparılan Saatlı məscidində, bərpa edilmiş Yuxarı Gövhər Ağa məscidini ziyarət edib, məscidin ərazisindəki mədrəsə binasında “Mir Möhsün Nəvvab Qarabaği – XIX əsrin ensiklopedik alimi” sərgisi ilə tanış olublar. Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialında müasir Azərbaycanın memarı, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunan “Dövlətin memarı. Bir ömrün ensiklopediyası” unikal triptixi, ensiklopedik xatirə xalça kompozisiyası - müəllif əsərinin təqdimatı olub. Heydər Əliyev Fondu, İqtisadiyyat Nazirliyi və “Azərxalça” ASC tərəfindən həyata keçirilən layihənin həmmüəllifləri Əməkdar incəsənət xadimi, “Azərxalça” ASC İdarə Heyətinin sədri Emin Məmmədov, Əməkdar rəssam Rəşad Ələkbərov, icraçıları isə “Azərxalça”nın yaradıcı komandasıdır. 2022-ci ilin may ayından etibarən toxunan triptixin ərsəyə gəlməsində “Azərxalça”nın İsmayıllı emalatxanasında çalışan 11 toxucunun əməyi olub. Üç hissədən ibarət əsərin hər bir hissəsində Ümummilli Liderin əsas həyat fəlsəfəsi, daim diqqətdə saxladığı məsələlər, önəm verdiyi dəyərlər ilk dəfə “xalça dili”ndə çatdırılır. Poeziya Günləri çərçivəsində “Vətənim Qarabağ” adlı poeziya saatının ikinci hissəsi isə Xan qızı Natəvanın evinin önündə keçirilib. Tədbirdə bölgələrdən olan şairlər və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü olan gənc şairlər şeirlərini oxuyublar. Diqqətə çatdırılıb ki, builki poeziya günlərinin təşkili işğaldan əvvəlki illərdə olduğu kimi, Vaqifin doğulduğu Qazax şəhərindən başladı və əziz Şuşada davam edir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə rəşadətli Ordumuzun Zəfəri nəticəsində Şuşa şəhəri erməni işğalından azad edildikdən sonra 41 illik tarixi olan Vaqif Poeziya Günləri yenidən öz yurdunda - mədəniyyət paytaxtımızda keçirilməkdədir. Şuşada keçirilən Vaqif Poeziya Günlərinin sonuncu tədbiri “Vaqif dünyası” adlı poetik-musiqili tamaşa olub. Tamaşada Molla Pənah Vaqif, Molla Vəli Vidadi, Məhəmməd Füzuli, Əlişir Nəvai, Şah İsmayıl Xətai və Türk dünyasının digər şairlərinin obrazları canlandırılıb. Səhnə əsərinin nümayişindən öncə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin katibi, yazıçı İlqar Fəhmi çıxış edərək, Vaqif Poeziya Günlərinin əhəmiyyəti barədə danışıb, builki poeziya günlərində yaşanan unikal və fərqli məqamlardan söz açıb. Qeyd edib ki, Şuşanın Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı elan olunması səbəbindən builki bədii hissələr də sadəcə, Vaqifin həyat və yaradıcılığı üzərindən yox, Vaqif və Türk dünyası kontekstində quruldu.
Beynəlxalq “Alaş” Ədəbiyyat Mükafatı laureatı, sevilən şairimiz Əkbər Qoşalı Şuşada keçirilən Vaqif Poeziya Günlərinin iştirakçısı olub. Əkbər bəydən təəssüratlarını “Sherg.az"la bölüşməyi xahiş etdik. Əkbər Qoşalı bildirdi ki, Mədəniyyət Nazirliyinin Heydər Əliyev Fondu və Azərbaycan Yazıçılar Birliyi ilə birgə təşkil etdiyi Vaqif Poeziya Günləri Şuşa şəhərində davam edir. İki rəsmi, bir fəxri paytaxtımızı – respublikamızın paytaxtı Bakı, Ədəbiyyat paytaxtı Qazax və Mədəniyyət paytaxtı Şuşanı birləşdirən festival, nəticə etibarı ilə bütün ölkəmizi əhatə edir:
"Ayrıca, Şuşa bu il Türk dünyasının Mədəniyyət paytaxtıdır; heç təsadüfi deyil ki, builki Vaqif Poeziya günlərində qardaş ölkələrin şairləri, sənətkarları da iştirak edirdi. Türk dünyası məzmunu konsert proqramlarının repertuarına da güclü və gözəl şəkildə təsir edib. Habelə, Vaqif irsi haqqında nəfis “Özü vəzir, sözü şah” kitabını məhz Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu hazırlayıb, nəşr edib. İrs demişkən, başqa bir önəmli məqama diqqət etməyinizi istərdim. Bəlli olduğu kimi, Vaqifin qəbri üzərində məqbərə ucaldılması da, onun 1982-ci ilin şaxtalı-qarlı yanvarında dövlət törəni ilə açılması da, habelə Vaqif Poeziya Günlərinin keçirilməyə başlanması da Ümummilli Lider Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Vaqifin məqbərəsinin mükəmməl şəkildə bərpasını, Vaqif Poeziya Günlərinin yenidən keçirilməsini, Şuşada tarixi-mədəni abidələrin yüksək zövqlə bərpası və yenidən qurulmasını məhz Heydər Əliyev Fondunun həyata keçirdiyini qədirbilənliklə vurğulayıram. Onu da vurğulamalıyam ki, “Özü vəzir, sözü şah” kitabı da, AYB-nin Ümummilli Liderin 100 illik əlamətdar yubileyi ilə bağlı nəşri də Heydər Əliyev Fondunun Şuşamıza yenidən qazandırdığı “Mehmandarovların malikanəsi”ndə baş tutdu. Bu il Bakı-Qazax-Şuşa marşrutu üzrə, Mədəniyyət Nazirliyi, Heydər Əliyev Fondu və Yazıçılar Birliyi tərəfindən keçirilən Vaqif Poeziya Günlərinin gələcəkdə daha yeni çiçəklənmələrlə davam və inkişaf edəcəyinə dərindən inanırıq. Müstəqil Azərbaycan kimi, Türk dünyası kimi, Şuşa da, Vaqif irsi də, şeirimiz, sənətimiz də əbədi var olacaq.
