Deputat: Büdcəyə yenidən baxılması realdır

Neftin qiymətinin 60 dollardan götürülməsi rəqəmi də dəyişə bilər

Ekspertlər maaşların və sosial müavinətlərin artırılmasını isə real görmür


  “2024-cü ilin dövlət büdcəsi haqqında" qanuna dəyişiklik layihəsi Milli Məclisə daxil olub. Bu barədə parlamentin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin sədri Tahir Mirkişili bildirib.  Komitə sədri deyib ki, layihə gələn həftə parlamentin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin iclasında müzakirəyə çıxarılacaq.
  Qeyd edək ki, 2024-cü ilin dövlət büdcəsi 2 milyard 590 milyon manat və ya ÜDM-nin 2,2 faiz səviyyəsində kəsirlə təsdiqlənib. Dövlət büdcəsinin gəlirləri 34 milyard 173 milyon manat, xərcləri – 36 milyard 763 milyon manat səviyyəsində proqnozlaşdırılır. Azərbaycanın 2024-cü il dövlət büdcəsində neftin bir barelinin orta qiyməti 60 ABŞ dollarına bərabər götürülüb. Bu ilin yanvar-aprel aylarında Azərbaycanın dövlət büdcəsinin gəlirləri 13 milyard 259,4 milyon manat, xərcləri isə 10 milyard 749,5 milyon manat təşkil edib. Bunlar, 2023-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə müvafiq olaraq 9 faiz və 20,4 faiz çoxdur. Son nəticədə 4 ayda büdcədə 2 milyard 509,9 milyon manat profisit yaranıb. Bu isə 1 il əvvələ nisbətən 22,4 faiz azdır.
  
Millət vəkili Vüqar Bayramov isə “Sherg.az”a açıqlamasında deyib ki, son dövrlər ən çox ünvanlanan suallardan biri  məhz  2024-cü ilin dövlət büdcəsinə yenidən baxılması ilə bağlıdır. O xatırladıb ki, əvvəlki illərdə profisit səbəbindən dövlət büdcəsinə yenidən baxılaraq dəyişikliklər edilib: 
“2024-cü ilin birinci rübündə dövlət büdcəsinin gəlirləri 9 milyard 234 milyon manat, xərcləri isə 8 milyard 412 milyon manat olub. Bu müddətdə 821,7 milyon manat məbləğində dövlət büdcəsində profisit yaranıb. Proqnozla müqayisədə büdcə gəlirləri 8,1 faiz, büdcə xərcləri isə 33,8 faiz çox icra olunub. Həm neft-qaz, həm də qeyri-enerji sektorundan büdcəyə daxilolmalar proqnozlaşdırılandan daha çox olub.
 “Büdcə sistemi haqqında” Qanuna əsasən, oktyabr ayının 15-dən gec olmayaraq, cari ilin dövlət büdcəsinə yenidən baxılması barədə Milli Məclis qarşısında məsələ qaldırıla bilər. Bu isə o deməkdir ki, dövlət büdcəsində formalaşan profisit və eləcə də növbəti dövr üçün fiskal proqnozlar nəzərə alınmaqla bununla bağlı qərar verilir. Bu kontekstdən gözlənilir ki, hökumət tərəfindən fiskal dəyərləndirmə aparıldıqdan sonra bu istiqamətdə yekun qərar veriləcək. Büdcəyə yenidən baxılacağı halda işğaldan azad olunan ərazilərimizin bərpa və yenidən qurulması, milli təhlükəsizlik, sosial təminat kimi istiqamətlərin prioritet olacağı istisna deyil”. 

  2024-cü ilin dövlət büdcəsində neftin qiymətinin 60 dollardan götürüldüyünü xatırladan millət vəkili  hesab edir ki, büdcəyə yenidən baxılsa, bu rəqəm dəyişə bilər. V.Bayramov qeyd edib ki, ilin birinci yarısında neftin qiyməti kifayət qədər yüksək olub. Ona görə, dövlət büdcəsinə əlavə vəsait daxil olub. Həmin vəsaitin xərclənməsi, yönəldiləcəyi istiqamətlər müzakirə edilə bilər.

  İqtisadçı-ekspert Xalid Kərimli isə hesab edir ki, büdcəyə yenidən baxılsa da, maaşların və sosial müavinətlərin artırılması kimi məsələlər real görünmür: 
“İl hələ bitməyib. İlin ilk 3 ayının nəticəsində büdcədə qalıq qalıb,  bəlkə də ikinci rübdə bəlkə əskik olacaq? Bu kimi detallar nəzərə alınmalıdır. Əmək haqqı, pensiya və digər müavinətlər elədir ki, artım varsa, digər aylarda da o formada verilməlidir”. X.Kərimlinin sözlərinə görə, ilk aylar dövlət büdcəsinin  profisitlə icra olunmasına səbəb neftin qiymətinin dünya bazarında yüksək olması və qeyri-neft sektorundan daxilolmalarla bağlıdır.