Alimlər açıqladı: Yalnızlıq demans riskini artırır!

Yeni bir araşdırma tənhalığın orta və qocalıqda demans riskini 31 faiz artırdığını ortaya qoydu. 609 min insan üzərində aparılan araşdırmada tənhalığın idrak qabiliyyətinin azalması ilə də əlaqəli olduğu və bu riskin diabet və ya piylənmə olan yaşlı insanlar üçün xüsusilə daha yüksək olduğu bildirilir. Mütəxəssislər tənhalığın demensiyaya təsirini azaltmaq üçün sosial əlaqələrin gücləndirilməsinin vacibliyinə diqqət çəkiblər.

Sherg.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, dünyada təxminən 600 min insan üzərində aparılan araşdırmaya görə, orta yaş və qocalıqda tənhalıq demans riskini yüzdə 31 faiz artırır. Avropa İttifaqında (Aİ) təxminən 7,9 milyon insanı əhatə edən demensiyanın hələ də müalicəsi yoxdur.

Tədqiqat tənhalığın təkcə sosial əlaqələrlə deyil, fiziki fəaliyyət, siqaret və spirt istifadəsi kimi genetik və həyat tərzi faktorları ilə də əlaqəli olduğunu vurğulayır.

"Nature Mental Health" jurnalında dərc edilən araşdırmalar göstərir ki, tənhalıq demans, Alzheimer xəstəliyi və damar demensiyası riskini artırır. Diabet və ya piylənmə olan yaşlı fərdlər üçün bu riskin daha yüksək olduğu da ifadə edilir.

Yalnızlığın idrak qabiliyyətinin zəifləmə riskini 15 faiz artırdığı da müəyyən edilib. Bu, yaddaş itkisi, qərar qəbul etmə və konsentrasiya problemləri kimi ümumi idrak funksiyalarının pozulmasına aiddir. Tədqiqat depressiya və sosial təcrid kimi digər potensial risk faktorlarını nəzərə alaraq demansın inkişafında təkliyin kritik rolunu vurğulayır.

İrlandiya, İsveçrə, Fransa, ABŞ və Çindən olan tədqiqatçılar tərəfindən aparılan bu araşdırma 21 yaşlanma araşdırmasının məlumatlarını bir araya gətirir.

Tədqiqat çərçivəsində iştirakçılara tənhalıq hissləri soruşularkən, bəziləri tənhalıqlarının şiddətini də qiymətləndirdi. Avropa İttifaqında insanların 35 faizi deyir ki, ən azı bir neçə dəfə özlərini tənha hiss edirlər.


Tədqiqatın aparıcı müəllifi Martina Luchetti, təkliyin koqnitiv sağlamlığa təsirini qeyd edərək, "Demans kontinuumu boyunca idraki simptomlara təsir edə bilən təkliyin müxtəlif növləri və mənbələri var" deyib. 


Əvvəlki araşdırmalar təklik və insult və Parkinson xəstəliyi kimi sağlamlıq problemləri arasında əlaqəni tapmışdı. Tədqiqatçılar insanların bilişsel geriləmə və demans riskinə müdaxilə etmək üçün niyə tənha hiss etdiklərini araşdırmağın vacib olduğunu vurğuladılar. 

"Bağlantı hisslərini təşviq edən tənhalığın həlli sonrakı həyatda koqnitiv sağlamlıq üçün qoruyucu ola bilər" deyir Luchetti.