Bu cür müsbət nümunələr, Azərbaycan elminin gələcək inkişafı üçün bir mayak rolunu oynaya bilər
Kopenhagen Universitetinin nevrologiya üzrə professoru, Beynəlxalq Başağrısı Cəmiyyətinin rəhbəri, İnsan Miqreni Araşdırma Birliyinin direktoru Məsud Aşina Danimarka Milli Tədqiqat Fondunun qrantına layiq görülüb. Qrantın məbləği 8 milyon avrodur. “Xəzər Xəbər”ə müsahibə verən professor bildirib ki, inkişaf etmiş ölkələrin nümayəndələrinin də müraciət etdiyi bu layihədə qrant əldə edə bilmək üçün çox böyük təcrübə tələb olunur. Professor vurğulayıb ki, hazırlanmış layihə Danimarka Milli Tədqiqat Fondunun üzvləri, akdemiklər, eləcə də professorlar tərəfindən baxıldıqdan sonra seçim mərhələsi həyata keçirilir. Müxtəlif ölkələrin alimlərinin qatıldığı layihənin 95 faizə qədər iştirakçısına imtina verildiyi halda, professorun miqren xəstəliyi ilə bağlı hazırladığı layihə Fondun üzləri tərəfindən bəyənilib. Məsud Aşina bildirib ki, qrant Miqrendə Kəşflər Mərkəzinin yaradılmasına sərf ediləcək.
Qeyd edilir ki, Məsud Aşina 2019-cu ildə Lundbeck Professor Proqramı Fondunun ən böyükhəcmli qrant proqramında iştirak edərək baş ağrılarının yeni müalicə metodlarının axtarışına və təkmilləşdirilməsinə görə də 5 milyon avro mükafata layiq görülüb. Prezident İlham Əliyevin 8 dekabr 2020-ci il tarixli Sərəncamı ilə “YAŞAT” Fondunun Himayəçilik Şurasının üzvü seçilib. Eyni zamanda diaspor fəaliyyətində xidmətlərinə görə Prezidentin sərəncamı ilə “Heydər Əliyevin 100 illiyi yubiley medalı” ilə də təltif edilib.
Məsud Aşina 1965-ci ildə Bakıda doğulub. Orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Dövlət Tibb Universitetinə daxil olub. M.Aşina hazırda Kopenhagen Universitetində nevrologiya üzrə professor və baş məsləhətçi, eyni zamanda Danimarka Baş ağrılarını müalicəsi və nevrologiya, Miqren Tədqiqatları Mərkəzinin rəhbəridir. M.Aşina xarici ölkələrdə yaşamasına baxmayaraq, Vətənlə əlaqəsini kəsmir. Bir müddət əvvəl professor Azərbaycan Səhiyyə Nazirliyinin dəstəyi ilə Bakı Sağlamlıq Mərkəzində master-klass keçib. “Baş ağrılarının differensial müalicəsi və diaqnostikası” mövzusunda treninq zamanı M.Aşina bu sahədə beynəlxalq təcrübədən danışıb. Qeyd edib ki, miqren geniş yayılmış xəstəliklər arasında ilk yerlərdən birini tutur. Dünyada qadınların 22 faizi, kişilərin də 10 faizi bu xəstəlikdən əziyyət çəkir.
Təhsil Xidmətləri Araşdırma və Təhlil Mərkəzinin rəhbəri, fəlsəfə doktoru Kamran Əsədov “Sherg.az"a açıqlamasında qeyd etdi ki, azərbaycanlı professorun 8 milyon avro qrant qazanması mühüm addımdır və bu, Azərbaycan aliminin beynəlxalq arenada rəqabət qabiliyyətini göstərir:
- Bu cür uğurlar, Azərbaycan alimlərinin potensialının dünya miqyasında tanınmasına və ölkəmizin elmi mərkəz olaraq inkişaf etməsinə böyük təsir göstərə bilər. Belə bir uğurun təhlili isə elmi fəaliyyətin istiqamətlərini və bu sahədə hansı strategiyaların vacib olduğunu daha yaxşı anlamağa kömək edəcəkdir. Əvvəla, elmi tədqiqatların maliyyələşdirilməsi sahəsində qazanılan qrantlar, yerli alimlərə beynəlxalq səviyyədə daha dərin araşdırmalar aparmaq, qabaqcıl texnologiyalar və metodologiyalarla tanış olmaq və bu bilikləri ölkə daxilində tətbiq etmək imkanı yaradır. Azərbaycan alimlərinin beynəlxalq qrantlar qazanması, onların elmi şəbəkələrdə yer almasını, dünyanın aparıcı alimləri və tədqiqat mərkəzləri ilə əməkdaşlıq etməsini də təmin edir. Bu isə Azərbaycanın elmi kadrlarının bacarıqlarının və təcrübələrinin artmasına səbəb olur.
K.Əsədov qeyd etdi ki, belə qrantlar qazanmaq üçün alimlərimizin mövcud elmi bazasının gücləndirilməsi, onlara geniş tədqiqat imkanlarının yaradılması çox vacibdir. Bu baxımdan, Azərbaycanda elmi inkişafın davamlılığını təmin etmək üçün həm maddi, həm də texniki dəstəyin artırılması, elmi layihələrin maliyyələşdirilməsi və yüksək səviyyəli laboratoriyaların yaradılması gərəkdir:
- Beynəlxalq qrantların qazanılması, yerli alimlərə müasir texnologiya və innovativ tədqiqat metodlarını mənimsəməklə bərabər, Azərbaycan universitetlərinin də nüfuzunun artmasına kömək edir. Bu uğurların davamlı olması üçün alimlərimizin yalnız xarici qrantlara yönəlməməsi, eyni zamanda ölkə daxilində də dövlət dəstəyi və özəl sektorun iştirakı ilə elmin inkişafına sadiq qalmaları vacibdir. Azərbaycanda elmin inkişafı üçün universitetlərdə və tədqiqat institutlarında müasir elmi mühitin yaradılması, elmin və texnologiyanın prioritet sahələrə çevrilməsi, gənc alimlərin yetişdirilməsi və onların təşəbbüslərinin dəstəklənməsi zəruridir. Bununla yanaşı, tədqiqatçıların çalışdıqları sahələrdəki yeni tendensiyalardan xəbərdar olmaları və bu istiqamətdə yeniliklərə açıq olmaları da elmin inkişafında əhəmiyyətlidir. Müasir dövrdə, beynəlxalq səviyyədə rəqabət aparmaq üçün yalnız bilik və bacarıqlar kifayət deyil; həm də genişmiqyaslı elmi əməkdaşlıq, müxtəlif sahələrdəki müasir tədqiqatlar və innovasiyalar vacibdir. Azərbaycanlı professorun 8 milyon avro qrant qazanması, bu istiqamətdə atılan əhəmiyyətli bir addımdır. Lakin bunun ardınca gələcək uğurlar üçün digər alimlərimizin də bu təcrübədən faydalanması, elmi fəaliyyətlərini inkişaf etdirməsi və dünyaya çıxış üçün imkanlarını artırmaları çox önəmlidir. Bu cür müsbət nümunələr, Azərbaycan elminin gələcək inkişafı üçün bir mayak rolunu oynaya bilər. Bununla yanaşı, qrant qazanmaq təkcə maliyyə mənbəyi əldə etmək deyil, həm də dünya elminə töhfə vermək deməkdir. Alimlərimizin bu istiqamətdə irəliləməsi, Azərbaycanın elmi imicini yüksəldəcək, elmin əhəmiyyətini vurğulayacaq və ölkəmizin beynəlxalq aləmdə daha tanınmış elmi mərkəzlərdən birinə çevrilməsinə təkan verəcəkdir. Azərbaycanlı alimlərin bu cür qrantlar qazanması, ölkədə elmi-tədqiqat mədəniyyətinin inkişafını sürətləndirəcək və yeni nəsil alimlərə ilham mənbəyi olacaq.
Ekspert bildirdi ki, bütün bunları nəzərə alaraq, Azərbaycanda elmin inkişafı üçün belə qrantların və layihələrin sayı artırılmalı, dövlət və özəl sektor elmi fəaliyyətlərin maliyyələşdirilməsinə daha böyük önəm verməli, gənclərin elmi araşdırmalara cəlb olunması və onların yaradıcı potensiallarının inkişaf etdirilməsi üçün geniş imkanlar yaradılmalıdır. Beləliklə, Azərbaycanın gələcəyi üçün elmin, innovasiyaların və yeni nəsil alimlərin rolunu daha da artırmaq mümkündür.
