Leyla Zülfüqarlı: "Əti bişirərkən ondakı amin turşuların itməməsinə diqqət yetirmək lazımdır. Daha vacib bir məsələ isə, kabab bişirilən zaman ət karbon oksidlə təmasda olur"
Rusiyalı həkim-dietoloq Andrey Bobrovski qafqazlıların uzunömürlüyünün sirrini düzgün hazırlanmış kababda görüb. Həkim bildirib ki, o diyarlarda hava daha təmizdir, su fərqlidir. Meyvə-tərəvəz də var, ancaq son araşdırmalara əsasən, uzunömürlülüyə töhfə verən əsas amil yağın tərkibidir. Ət yalnızca zülal deyil, ət həm də yağdır. Alimlər müəyyənləşdiriblər ki, həm balıq, həm də ətdə olan doymamış yağlar vacibdirlər.
Onun sözlərinə görə, kömürlü manqalda hazırlanmış xörək düzgün doymamış yağ tərkibinə malikdir. A.Bobrovski vurğulayıb ki, düzgün seçilmiş ət sadəcə yeməyin dadına yox, həm də orqanizmə müsbət təsir göstərir. Müasir dietologiyanın nöqteyi-nəzərinə görə, balıq və quzudan hazırlanmış kabab ən faydalısıdır. Həkim həmçinin kababı böyük miqdarda tərəvəzlə yeməyi tövsiyə edib.
Məsələ ilə bağlı “Şərq”ə danışan tanınmış həkim-dietoloq, diet kitablar müəllifi Leyla Zülfüqarlı bunun doğru fikir olduğunu bildirib. O hesab edir ki, şərq dünyasının, xüsusilə də türk dünyasının kababının insan orqanizmi üçün çox böyük faydaları var. Həkim-dietoloqun sözlərinə görə, düzgün formada bişmiş kababın insan orqanizmi üçün xeyri böyükdür:
“Burada söhbət düzgün seçilmiş ətdən və düzgün qaydada bişirilmiş kababdan gedir. Nəzərə alsaq ki, biz toplum olaraq daha çox karbohidrat ehtiva edən qidalara üstünlük veririk. Bunun nəticəsində də qida pozğunluqlarından yaranan xəstəliklərdən əziyyət çəkirik, məsələn, şəkərli diabet kimi. Ona görə də bizim menyumuzda daha çox protein qidalar olmalıdır.
Bu yerdə də sual yaranar ki, protein bəs nədir? Təbii ki, ətlərdir. Ətlərin xüsusi bişmə üsulu var. Məsələn, xüsusilə az müddətdə yüksək temperaturda bişirilən, kabab, manqal kimi bişmələr xeyirlidir. İkinci məsələ dəmir almaq üçün qan göstəricilərimizin normal səviyyədə olması üçün burada bir çox məqamlara diqqət yetirmək lazımdır.
Çünki kabab deyib bütün qrupu bura aid edə bilmərik. Burada söhbət düzgün formada bişmiş kababdan gedir. İlk öncə doğru ətlər seçilməli, məsələn, yaşlı heyvan əti deyil, daha cavan heyvan ətinə üstünlük verilməlidir. Avropada buna "steik" deyirlər. Steyk ətlərinin xüsusi hissəsi var ki, onlar daha kövrək ət qrupuna aiddir”.
L.Zülfüqarlı bildirib ki, ətdə amin turşuları var ki, məhz onlar itirilmədən insan orqanizminə daxil olmalıdır:
“Əti bişirərkən ondakı amin turşuların itməməsinə diqqət yetirmək lazımdır. Daha vacib bir məsələ isə, kabab bişirilən zaman ət karbon oksidlə təmasda olur.
Bu da insan orqanizmi üçün çox ziyanlıdır. Yəni közün tüstüsü ətlə təmasda qəti şəkildə olmamalıdır. Bir də evdə bişirilən kabablar var ki, müasir dövrdə ona izqara deyilir ki, onların ziyanı isə daha böyükdür. Düzgün bişirilmiş kababla yanaşı onunla birlikdə tərəvəzin yeyilməsi daha məqsədəuyğundur”.
Aynurə Pənahqızı
