Alimlər milyardlarla işıq ili uzaqlıqdakı qədim qalaktikadan gələn "sürətli radio partlayışları" (FRB) kimi tanınan sirli siqnal aşkar ediblər.
Sherg.az xəbər verir ki, bəzi ekspertlər kosmosdan gələn bu intensiv radiodalğaların Yerlə əlaqə saxlamağa çalışan yadplanetlilər ola biləcəyini, digərləri isə qara dəliklər və ya çökmüş ulduzların səbəb olduğunu düşünürlər.
Şimal-Qərb Universitetinin tədqiqatçıları 2023-cü ilin fevral və iyul ayları arasında 21 partlayış yaradan bir FRB aşkar etdilər. Bu partlayışlar cəmi bir neçə millisaniyə davam edib. Yeni kəşfi unikal edən odur ki, bu siqnal artıq ulduz istehsal etməyən “ölü” qalaktikaya aid edilib.
Bu kəşfdən əvvəl elm adamları FRB-lərin yalnız hələ də ulduz istehsal edən yeni qalaktikalardan gəldiyini güman edirdilər. Lakin komanda bu FRB-nin mənbəyini 11,3 milyard yaşında və Yerdən iki milyard işıq ili uzaqlıqda olan qonşu qalaktikada tapıb. (Bir işıq ili təqribən 9 trilyon km olaraq hesablanır.)
Tədqiqatçılar qalaktikanı tədqiq edərək, onun son dərəcə parlaq və inanılmaz dərəcədə böyük olduğunu, kütləsinin Günəşdən 100 milyard dəfə böyük olduğunu aşkar ediblər.
Radio astronom Tarraneh Eftekhari, "Bu, indiyə qədər aşkar edilmiş ən böyük FRB qalaktikası kimi görünür" deyib.
Millisaniyələrdə yanıb-sönən FRB-lər Günəşin bir ildə yaydığı enerjidən bir anda daha çox enerji istehsal edən qısa, güclü radio partlayışlarıdır.
Sürətli radio partlayışlarını nəyin yaratdığı hələ bilinməsə də, onların ümumiyyətlə uzaq qalaktikalardakı maqnitarlar adlanan ölən ulduzlardan əmələ gəldiyi düşünülür.
Astronomlar 2007-ci ildən bəri minlərlə FRB aşkar ediblər, lakin yalnız 100-ə yaxını aktiv ulduz əmələ gəlməsi ilə qalaktikalara aid edilib.
