Türkiyədə sahibsiz heyvanlarla bağlı tənzimləmələri ehtiva edən Heyvanların Qorunması Qanununda Dəyişikliklər edilməsi haqqında Qanun layihəsi Türkiyə Böyük Millət Məclisinin Baş Məclisində qəbul edilib. Təklif Baş Assambleyaya qatılan 500 deputatdan 275-nin səsi ilə qəbul edilib, 224 deputat “əleyhinə”, 1 deputat isə “bitərəf” səs verib.
Qanunla "tut - kısırlaşdır - burax" üsulundan imtina edilir və sahibsiz heyvanların sığınacaqlarda saxlanması və reabilitasiyası nəzərdə tutulur.
Hazırlanan məlumata görə, “Sahibsiz heyvanlar haqqında” qanun layihəsi ilə bağlı tez-tez verilən 10 sual və onlara verilən cavablar belədir:
1- Sahibsiz heyvanlar hara aparılacaq?
Sahibsiz heyvanlar aidiyyəti bələdiyyələr tərəfindən heyvanlara qulluq mərkəzinə aparılacaq və reabilitasiya olunan itlər himayəyə götürülənə qədər bu yerlərdə yerləşdiriləcək.
2- Sahibsiz itlərin toplanması və sığınacaqlara aparılması ilə bağlı bələdiyyələrin üzərinə hansı öhdəliklər qoyulur?
Yerli hökumətlər, könüllü təşkilatlarla əməkdaşlıq edərək, sahibsiz heyvanlara himayəyə verilənə qədər onlara qulluq etmək və müalicəni təmin etmək və təlim fəaliyyətini həyata keçirmək üçün heyvan bağları yaradacaq.
Dəqiq və aktual məlumatların təqdim edilməsi üçün heyvan baxım evlərinə aparılan heyvanlar Kənd Təsərrüfatı və Meşə Təsərrüfatı Nazirliyinin məlumat sistemində uçota alınacaq.
Yerli hökumətlər sahibsiz itlərlə bağlı gördükləri işlərdə və prosedurlarda Ev Heyvanlarının Mühafizəsi üzrə Avropa Konvensiyası çərçivəsində lazımi inzibati tədbirləri görməyə səlahiyyətli olacaqlar.
3- Heyvan baxım evləri nə vaxt qurulacaq?
Bələdiyyələr 31 dekabr 2028-ci il tarixinədək heyvanlara qulluq evləri yaradacaq və mövcud qayğı evlərinin şəraitini yaxşılaşdıracaq.
4- Qanunda nəzərdə tutulmuş öhdəliklər yerinə yetirilmədikdə hansı cəza tədbirləri tətbiq olunacaq?
Ev heyvanını sahibinin tərk etməsinə görə verilən inzibati cərimə bir heyvan üçün 2 min lirədən 60 min lirəyə qaldırılacaq.
Yerli rəhbərliklər adından toplanan sahibsiz heyvanları baxım evindən başqa bir yerə buraxan və ya qocalar evində saxlanılan heyvanları qocalar evindən başqa bir yerə qoyanlara heyvan başına 50 min lirə inzibati cərimə kəsiləcək.
Göstərilən vəsaiti ayırmayan bələdiyyə sədri və şura üzvləri, ayrılmış vəsaiti heyvanlara qulluq mərkəzinin yaradılması, sahibsiz heyvanların toplanması, reabilitasiyası və ya övladlığa götürülənə qədər onlara qulluq edilməsinə sərf etməyən bələdiyyə sədri və bələdiyyə məmurları və ya bu qaynağı başqa məqsədlər üçün xərcləyənlər, 6 aydan 2 ilə qədər həbslə cəzalandırılacaq.
5- Sahibsiz it problemini həll etmək üçün lazım olan maliyyə necə qarşılanacaq?
Bələdiyyələr 31 dekabr 2028-ci il tarixinədək heyvanlara qulluq evləri yaratmaq, reabilitasiya prosedurlarını həyata keçirmək və sahibsiz heyvanlara himayəyə götürülənə qədər qulluq etmək üçün son dəqiqləşdirilmiş büdcə gəlirlərinin mində 5 nisbətində vəsait ayıracaq. Böyükşəhər bələdiyyələrində bu nisbət mində 3 olaraq tətbiq olunacaq.
Bələdiyyələrin bu dərəcələri aşan xərclərin yüzdə 40-ı Xəzinə və Maliyyə Nazirliyi tərəfindən bələdiyyəyə köçürüləcək. Ayrılan vəsait başqa məqsədlər üçün istifadə edilə bilməz.
6- Heyvan evlərinin yaradılmasına hansı bələdiyyələr cavabdeh olacaq?
Böyükşəhər bələdiyyələri, əyalət bələdiyyələri və əhalisi 25 mindən çox olan bələdiyyələr evsiz, zəifləmiş və ya nəsli kəsilməkdə olan heyvanları qorumaq və himayəyə götürülənə qədər onlara qulluq və reabilitasiyanı təmin etmək üçün heyvan baxım evləri quracaqlar.
7- Heyvan evi olmayan yerdə tapılan sahibsiz heyvan hara aparılacaq?
Heyvan baxım evləri yaratmaq məcburiyyətində olmayan bələdiyyələr və əyalət xüsusi idarələri, bu heyvanları öz məsuliyyət sahələrində ən yaxın heyvan baxım evinə aparacaqlar.
8- Sahibsiz itlər evtanaziya ediləcəkmi?
Qanun Baytarlıq Xidmətləri, Bitki Sağlamlığı, Qida və Yem Qanununda evtanaziya şərtlərinə istinad edir.
Müvafiq olaraq, himayə evlərinə götürülən, insanların və heyvanların həyatı və sağlamlığı üçün təhlükə yaradan, mənfi davranışı nəzarət altına alına bilməyən, yoluxucu və ya müalicəsi mümkün olmayan xəstəlikləri olan və ya himayəyə götürülməsi qadağan edilən itlər Baytarlıq Xidmətləri, Bitki Sağlamlığı, Qida və Yem haqqında Qanun "Heyvanların evtanaziyası" ilə əlaqədar olaraq, heyvanlarda ağrı və iztirablara səbəb olan və ya sağalmayan xəstəliklərdə kəskin yoluxucu heyvanın qarşısının alınması və ya məhv edilməsi məqsədi ilə. xəstəlik və ya insan sağlamlığı üçün təhlükə yaradan hallarda bunu etmək, insanların və heyvanların həyatı və sağlamlığı üçün təhlükə yaradan mənfi davranışlara nəzarət etmək qadağandır baytar həkim tərəfindən və ya baytarın nəzarəti altında evtanaziya etmək qərarına gəlir. müddəaları tətbiq olunacaq.
9- Tənzimləmə çərçivəsində hansı işlər təşviq ediləcək və dəstəklənəcək?
İnsan, heyvan və ətraf mühitin sağlamlığının qorunması məqsədilə qocalar evləri, xəstəxanalar və əməliyyat otaqları yaratmaq; Bunlarla bağlı dərman vasitələri, alət və avadanlıqlarla təmin etmək, tibb bacılığında qulluq, reabilitasiya və himayəyə götürmə kimi fəaliyyətlərin həyata keçirilməsi üçün yerli özünüidarəetmə orqanlarına və digər aidiyyəti qurum və təşkilatlara Nazirlik tərəfindən məqsədəuyğun hesab edilən məbləğlərdə həvəsləndirmə və ya maliyyə dəstəyi veriləcək.
10- Pişik və it sahibləri nə etməlidir?
Pişik və it sahibləri ən geci 31 dekabr 2025-ci il tarixinə qədər rəqəmsal identifikasiya üsullarından istifadə edərək heyvanlarını qeydiyyatdan keçirməli olacaqlar.
