Tarixə nəzər: “Rəsulzadə faktlarla sübut edib ki, Nizami Gəncəvi...”



“Mən Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinə adını daşıdığı dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin xatirəsinə və irsinə olan dərin hörmətlə bağlı təşəkkürümü bildirmək istəyirəm”.
Bu sözləri Prezident İlham Əliyev martın 9-da “Dünya bu gün: Çağırışlar və ümidlər” mövzusunda X Qlobal Bakı Forumunda çıxışı zamanı deyib.
Ölkə başçısı bildirib ki, Nizami Gəncəvi Azərbaycanın qədim şəhərlərindən olan özünün doğma Gəncə şəhərində dünyaya göz açıb, yaşayıb, orada vəfat edib və dəfn olunub. Onun müdrikliyi və istedadı Azərbaycan xalqının istedadını və müdrikliyini təcəssüm etdirir.
Nizami Gəncəvinin İranla heç bir əlaqəsi olmadığını deyən BDU-nun Jurnalistika fakültəsinin professoru, tarixçi-alim Nəsiman Yaqublu "Sherg.az"a bildirib ki, O fars dilində yazsa da, öz əsərlərində Azərbaycan-Türk ruhunu əks etdirmişdir:
"Bu haqda ən düzgün məlumatı Məmməd Əmin Rəsulzadənin "Azərbaycan Şairi Nizami" əsərindən öyrənmək mümkündür. 1951-ci ildə çap edilən bu əsərdə Rəsulzadə faktlarla sübut edib ki, Nizami Gəncəvi Azərbaycan şairidir və Gəncə şəhərlərində doğulub. Hətta o dövrdə İranın bəzi tədqiqatçıları saxtakarlıqla N.Gəcəvinin əsərlərinə bəzi misralar əlavə edərək, güya onun Qum şəhərində doğulduğunu iddia etmişdilər.  Lakin Rəsulzadə bununu təkzib edərək misraların saxta olduğunu sübut etdi. Digər tərəfdən Nizami Gəncəvinin Azərbaycan şairi olduğunu ölkəmizin mühacirətdə yaşamış tədqiqatçıları da araşdırıb və təsdiqləyiblər.  Bundan əlavə Sovet Azərbaycanında da Nizami Gəncəvinin Azərbaycan şairi olması barəsində ciddi tədqiqatlar aparılıb. Məsələn görkəmli professor Y.Bertels araşdırmalar apararaq 1940-ci illərdə kitablarını çap etdirmiş və bu əsərlərdə Nizaminin Azərbaycan şairi olduğunu təsdiqləmişdir".
 Professor qeyd edib ki, Nizami Gəncəvi öz əsərlərində türk mənşəli sözlərlə fars dilini daha da zənginləşdirib:
"N.Gəncəvinin fars dilində yazmağına rəğmən, onun əsərlərinin dilində türk mənşəli sözlər çoxluq təşkil edir. Farslar isə bu məqamdan qaçmaq istəyirlər. Ümumiyyətlə, sual yaranır ki, niyə Firdovsinin "Şahnamə" əsərindəki fars dili ilə, Nizaminin əsərlərindəki fars dili arasında böyük fərq var? Çünki Firdovsi  Fars şairi, Nizami isə Azərbaycan şairidir. Yəni Firdovsidə əsasən fars irqçiliyi üstünlük təşkil edir. Nizamidə isə humanist və dünyəvi ideyalar. Bütün bunları diqqətə alsaq, görərik ki, Nizaminin İrana aidiyyatı yoxdur və həqiqətən də Azərbaycan şairidir".