“Sadəcə və sadəcə sizdəki bu üç şeyi görə bilən insana güvənməlisiniz - gülüşünüzün ardındakı kədəri, qəzəbinizin ardındakı sevgini, səssizliyinizin ardındakı səbəbi...” Məncə bu, Onun tərifi idi - Mələk xanımın, sevimli ananın, əziz qaynananın, gözəl müəllimin, istəkli nənənin! Ailədə dəyişən emosional vəziyyətin dəqiq səbəbini təkcə O anlayırdı, sözlərdən istifadə etmədən anlayırdı. Baxışların, əllərin, sifət cizgilərinin tərpənişindən bilirdi hər şeyi... Özü demişkən - 53 il müəllimliklə məşğul olmaq asan iş deyil ki?
Mələk Mirhadıyeva mənim qaynanam idi. Klassik qaynana-gəlin qavramından fərqli bir üslubda münasibətlərimiz olsa da, onun haqqında yazmağın bu qədər çətin olacağını, kəlimələrin dilimdəqatlanacağını, ağrıların köksümü sıxmalayacağını bilmirdim, heç onu bu qədər çox sevdiyimi də bilmirdim. Onsuz qaldığımız ilk gündə hiss etdim bu dərin məhəbbəti, bitməyəcək yoxluğun ağrısını...
Bir gün əvvəl görüşmüşdük. Səhərisixəstələnmişdi. İşdən çıxıb getmək istəyirdim, icazə vermədi - dedi, yox bala, gəlmə, birdən kovid olaram, evdə uşaq var...Sözünə baxmayıb sonrakı gün getdim, dəfələrlə üzünü məndən qaçırdı. Öpməyimə belə icazə vermədi. Qorxurdu. Bu mənfur xəstəlikdən qorxurdu, yeganə oğlundan, tək nəvəsindən qorxurdu, xəstəliyin amansız olduğundan daha çox hələ doyunca sevib-əzizləyə bilmədiyi Fəxranından ayrılmaqdan qorxurdu... Amma getdi. Köksündə bir dünya sevgi, zərif əlləri daim göylərdə, bizə görə dua üçün açılmış vəziyyətdə köç etdi bu nahaq dünyadan...
Məni tanıyanlar bilir ki, sözümü tutan insanam. Amma indiyə qədər iki nəfərə verdiyim sözü tuta bilməmişəm. Bir anama, bir də qaynanama. Anama nə söz verdiyimi deməyəcəyəm, çünki, o rəhmətə gedəndən sonra reallaşdırdım arzusunu. Amma Mələk xanıma onu Həcc ziyarətinə göndərəcəyimi söz vermişdim. Heyf ki, ona verdiyim sözü tutmaq kimi bir şansım olmayacaq...
Sirrimiz, sözümüz bir oldu. “Gəlin istəməmişdim, qız istəmişdim. Çox şükür Allahıma!” deyirdi, tez-tez! Bir dəfə söhbətlərimizin birində zarafatla dedim ki: “Mama, sən nə dua etsən olur, mənim dilimdən də Tanrıdan bir şey istə!” Gözləri doldu: “Nə istədiyini bilirəm və hər gün ilk duam, odur. Olacaq!” Və oldu! Onu bu işıqlı dünyada həyatının son 30 ilində ən çox sevindirən o möhtəşəm varlıq doğuldu. Duaların üçün minnətdaram, Ana!
Mələk Ana! Anaların ən şərəfli bəzəyi ədəbli, tərbiyəli övladdır. Bu mənada sən başdan-ayağa bəzək idin, işıq idin, nur idin. Çünki, tərbiyəsi, ədəb-ərkanı ilə dillərə dastan olan Kamranı da, bəxti-taleyi də ömrü kimi kəsikolan Ləmanı da bu siyahını baş tərəfinə yazsaq minlərlə uşaq tərbiyə etmişdin. Azərbaycan Xarici Dillər Universitetinin məzunu olaraq qırmızı diplomla doğma Göyçaya qayıdıb, 4 saylı orta məktəbdə pedaqoq kimi fəaliyyətə başlamış, uzun illər şagirdlərə ingilis dilininincəliklərini öyrətmişdin. Paralel olaraqGöyçay Tibb məktəbində də bu fəaliyyəti yürütmüşdün. Qısa bir zaman kəsiyində mənə də özəl dərslər verdiyin üçün deyə bilərəm ki, sən təkcə elm öyrətmirdin -Allaha inanmağı, başqalarının əməyinə qiymət verməyi, məntiqi düşünməyi, cəsarəti, dözümü, səbri, gələcəyə ümidi, susmağı, ədaləti öyrədirdin. Tam bir ana kimi. Çünki, məncə analıq elə müəllimlik, müəllimlik analıqdır...
Sonralar nə mənim, nə də Fəxranın tanımaq şansı olmadığı talesiz övladının - Ləmanının xəstəliyi ilə əlaqədar Bakıya köçmüş, burada ali təhsil ocağında şərəfli və müqəddəs vəzifəni davam etdirmişdin. Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin Xarici əlaqələr kafedrasının baş müəllimi kimi uzun illər həm rus, həm Azərbaycan bölmələrində tədrislə məşğul oldun. Tez-tez - daha işləmək yetər, çıx işdən -deyə səninlə sözümüz çəpləşsə də, “yox, mən dərs deməsəm, ölərəm” - deyirdin. Doğrudan da səni bu işdən ayırmağın balığı dəryadan çıxarmaqla eyniliyini gördüm. Daha bu sözü demədim sənə! Bilirsən niyə? Çünki, adi halda sümüklərin sızlasa da, ayaqların, dizlərin ağrısa da dərsin olan günlərdə bunların sənə təsiretmədiyini görürdüm, qanadlandığını, uçduğunu, necə bir həvəslə hazırlaşdığını, bəzəndiyini görürdüm. Deyirdim, mama, dizlərin ağrıyır, amma dərsə hündürdabanlı ayaqqabı ilə gedirsən? “Tələbə heç vaxt müəllimini səliqəsiz görməməlidir. O, bundan 30-40 sonra da məni xatırlayanda belə bəzəkli xatırlayacaq. Bəlkə elə müəllim olmaq istəyəcək. Səliqəsiz müəllim nə qədər yaxşı dərs desə də, o, tələbədə müəllimlik sevgisi yaratmaz” - dedin. Bu sənin şərəfli peşənə, tələbələrinə, həmkarlarına, 25 ilə yaxın ayaq döydüyün Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinə sayğın idi!
Sənin gəlinin olduğum müddətdə hər zaman bununla fəxr elədim. Çünki, ömründə rüşvətə əl uzatmamış, gözünü şagirdin, tələbənin, onun valideyninin cibinə dikməmişdin. Qonşuluğumuzda yaşayan bir ailəyə Göyçaydan qonaq gələn yaşlı qadın sənin haqqında mənə gəlinin olduğumu bilmədən qəribə sözlər dedi: “Mələk müəllimə 5 uşağıma dərs deyib. Uşağın üzünə baxan kimi ac olduğunu bilir, çantasında özünə nahar kimi gətirdiyi şirniyyatı, meyvəni və ya hansısa buterbrodu tənəffüsdə onlara yedirdir, sonra dərsə davam edirdi. Bu, dəfələrlə mənim uşaqlarımla da baş vermişdi. Bunu öyrənəndən sonra ona kiçik bir hədiyyə göndərdim, hədiyyənin nə olduğunu bilmədən geri qaytardı. Demişdi ki, bir ananın mənə hədiyyəsi ancaq ağzındakı dua, halallıqla dediyi xoş söz ola bilər...” Səninlə bir yerə gedəndə, şəhərə çıxanda vaxtilə önündə tələbə kimi əyləşən ən az bir neçə nəfərə rast gəlirdik, ehtiramla əlini öpürdülər. Ona görə fəxr edirdim səninlə - təvazökarlığınla, tamahsızlığınla, nəfsinə qalib olmağınla, mərdliyinlə, insanların könlündə taxt qurmağınla...
Bir müəllim həyatı və bir ana həyatı eyni şeydir əslində. Biri həyat verir, digəri həyata hazırlayır. Amma bu iki adı birgəyarım əsrdən artıq bir dövrdə sürdürmək,həm də nə evdəkilərə, nə parta arxasında oturanlara xəyanət etmədən, sevgi ilə yürütmək çox çətindir. Sənin o zərif vücudundakı enerji, öyrənmək və öyrətmək eşqi yalnız müəllim anada ola bilərdi.
Rastlaşdığımızda qəlbin çox yaralı idi. Mən də anamı yeni itirmişdim və onun yerinə əsla kimisə qoya biləcəyimi düşünməmişdim. Amma oldu! Anam oldun, qaynanam yox. “Mən bir gənc qız itirmişəm, sən də bir yaşlı ana. Sənin bir anaya ehtiyacın var, mənim də qıza! Ana-qız olaq!” - dedin. Söz verdim! Və sonunadək öz adıma verdiyim bu sözə sadiq oldum...Bilmirəm sən məndən razı qaldın yoxsa yox, amma mən həmişə səndən razı oldum! Nur içində yat!
Mənim indi sadəcə bir amalım var -hər bir çətinliyə sənin qədər mətanətlə dözmək,kimsəyə problemlərini bəlli etməmək, məndə qoyduğun əmanətlərə sənin kimi ana ola bilmək, əlin, ətrin dəyən hər şeyi qorumaq, yerində qalan böyük bir boşluğu doldurmaq. Bacaracağammı?Bilmirəm. Ruhun və səndən öyrəndiklərim köməyim olar, İnşallah! Əlvida, Ana!
P.S. Əfsus ki, parta arxasından başlayan bir sevgi ilə, on il bir sinifdə oxuyub, 53 il birlikdə yaşadığın, zarafatla “düz 69 ildir buna dözürəm” dediyin, qovuşmağınız yolunda hər ikinizin əziyyətlər çəkdiyi ömür-gün yoldaşın Akif əmi də səndən sonra ikicə həftə yaşaya bildi... “Mələksiz bu dünyanın nə anlamı? – deyərək həyata göz yumdu! Yeriniz cənnət olsun!
Qərənfil Mansurova
Mələk Mirhadıyeva xatirələrdə
“Mələk müəllimə ilə uzun illər birlikdə çalışdıq. İngilislərin bir sözü var “teacheruptothebone” - iliyinə qədər müəllim! Bu söz Mələk müəllimənin boyuna biçilmişdi sanki. Dərsi elə bir şövqlə deyirdi ki, sanki nəğmə oxuyurdu. O, tələbəyə təkcə elm öyrətmirdi, vətəndaşlıq, dostluq, insanpərvərlik, fədakarlıq öyrədirdi. Çünki, özü əsl nümunə idi. O içəri girəndə özümdən asılı olmayaraq ayağa qalxırdım... Təəssüf ki, onu belə tez itirdik. Xatirəsi daim qəlbimizdə yaşayacaq.”
Afət Abbasova,
UNEC Xarici Dillər kafedrasının müdiri,
filologiya elmləri doktoru, professor
“Mələk xanım mənim üçün təkcə həmkar, iş yoldaşı deyildi, mənəvi ana idi. Bütün sirrlərimi bölüşdüyüm həmdəmim idi. Atamın, anamın itkisindən sonra ağrısını ən güclü hiss etdiyim Mələk xanımın ölümü oldu! Heyf! Heç unutmayacağam onu!”
Yeganə Hüseynova - iş yoldaşı
“Adların insanların taleyində böyük əhəmiyyəti var. O da bir mələk idi - gerçək Mələk! Özəl günlərimi daha da gözəlləşdirən, adi günlərimə bayram havası qatan sonsuz sevgi qaynağım idi. Mənə tez-tez “Hər iki dünyanın pak mələyisən” - dediyində qəlbinin ən gözəl yerindəydim, bilirəm. O məndəki yerindən bəhs edirdi əslində. Ayna olduq bir-birimizə. Həzin səsi, içimə ilıq-ilıq axan sevgi dolu baxışları həyatımızdan əskildi... Sonsuzadək ibadət edəcəyim könül məbədim -Mələk anam! Hər zaman qəlbimdə olacaqsan!”
Xəyal Əlif qızı Əlifzadə - mənəvi qızı
“Onun ölüm xəbərini eşidəndə bəlkə də həyatımda ilk şoku yaşadım. Elə sevgi dolu, elə şəfqətli idi ki... Axı, belə bir müəllim heç vaxt ölə bilməzdi. Uzaq bir rayondan təhsil dalınca Bakıya gəlmişdim. Hər hansı bir problemim olarsa, anamdan əvvəl Mələk müəllimə hayıma çatar - deyə düşünürdüm. Bu, inamı tək məndə yox, bütün tələbələrində özü acılamışdı. Buna qadir idi. 40 gündür hələ də auditoriyaya girəndə gözüm onu axtarır. Yəqin ki, həmişə də axtaracaq...”
Tural - tələbəsi
