Bu gün Kuba deyincə ilk ağıla Fidel Kastro, Çe Gevara və ABŞ-ın embarqosu səbəbindən hələ də istifadə edilən klassik avtomobillər gəlir. Kuba bu gün münaqişə mühitindən uzaq olsa da, soyuq müharibənin ən qaynar cəbhələrindən biri idi. Bu cəbhədə ən qəribə və maraqlı hadisələrin başlanğıcında Fidel Kastroya qarşı sui-qəsdlər durur.
Sherg.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, 1950-ci illərə qədər Kuba ABŞ turistlərinin Karib hövzəsində ən sevimli istirahət yerlərindən biri olub. Fulgencio Batista dövründə Kuba amerikalıların çimərliklərində günəşdən həzz aldığı, Amerika mafiyası isə kazinolardan və mütəşəkkil cinayətkarlıqdan əhəmiyyətli gəlir əldə etdiyi bir ölkə idi. Bu vəziyyət 1959-cu ilə qədər davam etdi.
Təqvimlər 1959-cu il yanvarın 1-i göstərəndə Fidel Kastro və tərəfdarları tərəfindən qurulan 26 İyul Hərəkatı Batista rejimini devirərək Kubada yeni dövrə başladı. Kubada başlayan yeni dövr kiçik Karib ölkəsini soyuq müharibənin ən qaynar nöqtələrindən birinə çevirdi. Kastro kommunizmə müharibə elan edən və soyuq müharibənin iki əsas aktorundan biri olan ABŞ-ın bazasında qərb yarımkürəsində ilk kommunist-sosialist dövlətini qurdu.
Öz ərazisindən təxminən 144 kilometr aralıda olan belə bir dövlətə qarşı tədbir görən ABŞ Kubaya qarşı bu gün də davam edən iqtisadi sanksiyalar tətbiq etməyə başladı. Kuba bəzən soyuq müharibə dövründə gərginliyin ən yüksək olduğu bölgələrdən biri olub. İş o yerə çatıb ki, 1962-ci ildə Kuba torpağında aşkar edilən sovet raketləri az qala nüvə müharibəsinə səbəb olacaqdı. ABŞ dəfələrlə Kubanı işğal etmək planları hazırlayıb. Bu planlarla yanaşı, 1963-cü ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülən ABŞ prezidenti Con Kennedinin göstərişi ilə gərginlik artdıqca, Kuba inqilabçısına sui-qəsd etmək ABŞ-ın xüsusi xidmət orqanı MKİ-yə həvalə edilib.
Keçmiş Kuba lideri Fidel Kastro 2016-cı il noyabrın 25-də 90 yaşında dünyasını dəyişərək 50 illik tarixi geridə qoyub. Bu mənada Kastro dünya tarixində ən uzun müddət hakimiyyətdə olan liderlərdən biri oldu və ABŞ-ın 11 prezidentini təqaüdə göndərdi. Kastro həm də hakimiyyətdə olduğu dövrdə CIA-nın himayə etdiyi sui-qəsd cəhdlərinin hədəfi olub. Onunla müsahibəsində bu məsələ ilə bağlı “Sui-qəsd cəhdlərindən qurtulmaq olimpiya qolu olsaydı, mənə bu filialda qızıl medal verilərdi” deyib.
Kastro və ətrafındakılar Kuba liderinin 634 müxtəlif sui-qəsd cəhdindən sağ çıxdığına inanırdılar. MKİ-nin məxfilikdən çıxarılmış sənədlərində də Kastroya qarşı çox maraqlı sui-qəsd cəhdləri olub. Onların arasında kompüter oyunlarına mövzu ola biləcək maraqlı fikirlər irəli sürülüb.
Fidel Kastronun varlığını təhlükə kimi qəbul edən ABŞ Kuba liderini aradan götürmək üçün müxtəlif üsullara əl atıb. Bu üsullardan ən maraqlısı Kastronun keçmiş sevgilisinin istifadəsi, zəhərli və partlayan siqarlar, mafiyanın istifadəsi, Kuba liderinin dalğıc marağı nəzərə alınaraq xüsusi hazırlanmış zəhərli çimərlik paltarları, Kastronun dənizə girdiyi çimərliklərin bombalanması olub.
Təfərrüatları ortaya çıxan bəzi sui-qəsd planları eşidənləri heyrətə salıb. Kuba liderinin keçmiş sevgilisi Marita Lorenz sui-qəsd etməyə razı olduqdan sonra uzun müddət MKİ tərəfindən təlim keçib. Lorenz zəhər kapsulu ilə öldürməyi planlaşdırdığı Kastro ilə baş-başa qalmağı bacarsa da, hisslərinə boyun əydi və sui-qəsd cəhdi uğursuz oldu. MKİ sənədlərində əks olunan digər sui-qəsd cəhdlərində Kastronun dalış marağının qiymətləndirilməsi vurğulanıb. Müvafiq olaraq, dəniz qabıqlarının içərisinə partlayıcıların yerləşdirilməsi planlaşdırılırdı ki, onlar da Kastronun suya daldığı ərazilərə gizli şəkildə yerləşdiriləcək. Kastroya zəhərli kimyəvi maddələr olan dalğıc kostyumlarının göndərilməsi də növbəti sui-qəsd planı idi.
Sui-qəsd cəhdləri ilə yanaşı, Kuba liderini gözdən salmaq üçün bir sıra planlar da hazırlanıb. Kastronun imicini ləkələmək üçün onun saqqalları hədəfə alınıb və Kuba liderinin saqqalını tökmək üçün zəhərlənməsinə qərar verilib. Bu cəhd sui-qəsd cəhdlərinə bənzər sonluqla nəticələndi və uğursuz oldu.
Sui-qəsd cəhdləri ilə yanaşı, Kuba liderini gözdən salmaq üçün bir sıra planlar da hazırlanıb. Kastronun imicini ləkələmək üçün onun saqqalları hədəfə alınıb və Kuba liderinin saqqalını tökmək üçün zəhərlənməsinə qərar verilib. Bu cəhd sui-qəsd cəhdlərinə bənzər sonluqla nəticələndi və uğursuz oldu.
Fidel Kastroya qarşı sui-qəsd cəhdləri bir məqamdan sonra adi hala çevrildi və Kuba lideri özü tərəfindən bu hadisələr ələ salınmağa başladı. Kastro onun ölümünü işıqlandıran ABŞ qəzetləri ilə poza verərək, onları ələ saldı. Beləliklə, o çoxsaylı sui-qəsd cəhdlərindən sağ çıxa bilib. Ancaq təqvimlər 2016-cı ili göstərəndə heç vaxt qurtula bilmədiyi rəqibə uduzaraq həyatını itirdi: Bunun adı Zaman oldu.
Turan
