Qarabağ problemi artıq keçmişdə qalıb
“Getdikcə həqiqi hərbi xidmət keçənlərin sayını azaldıb, əvəzində müqaviləli, peşəkar hərbçilərə üstünlük verilməlidir”
“Prezidentin fərmanı ilə 3 yeni hərbi kollecin yaradılması onu deməyə əsas verir ki, biz tədricən müqavilə əsaslı ordu quruculuğuna keçməliyik”. Bu sözləri Milli Məclisin ötən iclasında millət vəkili Siyavuş Novruzov deyib. Deputat bildirib ki, pensiyaya çıxmaq üçün xidmətkeçmə yaşının artırılması dünya standartlarında var: “Müqavilə əsaslı ordu quruculuğuna keçəndə şəxs istəməsə, müqaviləni imzalamaya bilər. Hərbçilərin sosial təminatı məsələsi də həmişə diqqət mərkəzindədir".
Azərbaycanın tam müqaviləli ordu sisteminə keçid məsələsini şərh edən hərbi ekspert, ehtiyatda olan polkovnik Üzeyir Cəfərli isə “Sherg.az”a açıqlamasında deyib ki, 2025-ci ilə qədər Azərbaycanda müqaviləli ordu sisteminə keçid prosesinin həll edilməsi gözlənilir:
“Əvvəla onu deyim ki, Siyavuş Novruzovun qeyd etdiyi kimi, 3 yeni hərbi kollecin yaradılması müqavilə əsaslı ordu quruculuğuna keçidlə bağlı deyil. Burada söhbət gizir hazırlıq kurslarının təkmilləşdirilməsindən gedir. Müqaviləli ordu sisteminə keçidə gəldikdə isə Azərbaycan peşəkar ordu sisteminə keçidə hazırdır. Azərbaycan artıq Qarabağ məsələsinin həllinə nail olub və belə bir vaxtda müqaviləli ordu sisteminə keçid, o cümlədən də alternativ xidmətə keçid məsələsinin həlli sürətləndirilməlidir. Bu məsələ uzun illərdir ki, gündəmdədir. Qarabağ məsələsi həll edilmirdi deyə, bu məsələ də açıq qalırdı. Qarabağ problemi artıq keçmişdə qalıb. Getdikcə həqiqi hərbi xidmət keçənlərin sayını azaldıb, əvəzində müqaviləli, peşəkar hərbçilərə üstünlük verilməlidir. Türkiyədə bu sistem oturuşub və effektiv ordu modeli ortadadır. Azərbaycanda da eyni sistem olmalıdır. Qeyd etdiyim kimi, prosesin 2025-ci ilə qədər yekunlaşdırılması planlaşdırılır. Nəticənin necə olacağını isə zaman göstərəcək. Hər halda peşəkar ordu sisteminə keçid məsələsi uzanması arzuolunan deyil. Yəni 5 hərbi hissəni ixtisara salıb onun bazasında peşəkar hərbiçilərdən ibarət müqaviləli 2-3 hərbi hissə yaradılmalıdır. Bununla həm də, dövlət büdcəsinə yük salmadan şəxsi heyətdə peşəkarların sayını artırmış oluruq. 18 yaşına çatanlar müəyyən müddətdə hazırlıq keçəcək. Mümkündür ki, bir neçə həftə və ya ay ərzində silahla davranma və hərbə aid elementar bilgilər öyrədilsin. Peşəkar orduya getmək istəyənlər də özləri qərar verəcəklər”.
"Peşəkar orduya keçid tam başa çatandan sonra həqiqi hərbi xidmətə çağırılan ali təhsili olanlar 6 ay, digərləri isə 1 il hərbi xidmət keçməlidir".
Hərbi ekspert Ramil Məmmədli isə qaynarinfo-ya açıqlamasında deyib ki, Azərbaycan Ordusu peşəkar orduya keçmək istiqamətində əsas mərhələləri artıq keçib:
R.Məmmədlinin fikrincə, Azərbaycan Ordusunun birinci əsgərindən tutmuş sonuncusuna qədər bütünlüklə peşəkar ordu sisteminə keçməsi mümkün deyil:
"Azərbaycan Ordusu xalq ordusudur. 18 yaşına çatanlar ölkəmizdə hərbi xidmətə çağırılır. Sonra onların içərisindən könüllü seçilən hərbi qulluqçular peşəkar hərbi qulluqçu kimi xidmətə cəlb olunur. Azərbaycan ordu formatı Amerika, Fransada olduğu kimi legioner ordu formatı deyil. Növbəti mərhələdə də çağırışçıların sayı həmişəki kimi qalacaq. Eyni zamanda növbəti mərhələdə peşəkar hərbi qulluqçuların sayı daha da artırılacaq. Hər bir azərbaycanlı Orduda xidmət etməlidir".
Ekspert peşəkar ordunun qeyri-peşəkar ordudan fərqli məqamlarını da sadalayıb: "Peşəkar ordu sistemi Qərbdə muzdlu və legioner formatlıdır. Azərbaycanda isə bu sistem başqa cür həyata keçirilir. Gənc hərbi xidmətə gedir, ordunu sevir və bundan sonra qalaraq müxtəlif kurslar keçməklə peşəkar səviyyədə hərbçi olur. Bunun qarşılığında onlar dövlət təminatı əldə edir, maaş alır".
