İlik suyu
Türk milli mətbəxinin bir zamanlar vazkeçilməzi sayılan ilik suyu (bulyonu) təəssüf ki, müasir dövrdə çox da bəyənilmir, istifadəsi azalıb. Nənə-babalarımızın “can dərmanı” dediyi ilik suyu, əslində, orqanizmin güclənməsi və bir çox ağır fəsadlara səbəb olan xəstəliklərin dərmanıdır. Türkiyəli iş qadını Bahar Şamhili Tanju ilik suyu istehsalı və satışı ilə məşğuldur. Bu işə başlamasınınsa səbəbi özəldir.
“Sherg.az” “Milliyet.com.tr”yə istinadən Bahar Tanjunun həyat hekayəsini təqdim edir. Bahar Tanju reklamçılıq üzrə ali təhsil alıb, müxtəlif şirkətlərdə çalışıb. İşinə davam edərkən həkimlərin osteoporoz diaqnozu qoymasıyla hər şey dəyişib. Həkimlər ona dərmanlardan əlavə, sümükləri, oynaqları bərkitmək və birləşdirici toxumanı gücləndirmək üçün sümük suyu və içalat şorbalarından istifadə etməyi tövsiyə ediblər və bu, onu tamam başqa səmtə yönəldib. Bahar mətbəxə keçib müntəzəm olaraq sümük iliyi, toyuq və balıq bulyonları hazırlamağa başlayıb. Müntəzəm istehlakla immunitet sisteminin gücləndiyini və enerjisinin artdığını görüb. Bundan əlavə, o, sağlam şəkildə arıqlayıb, dərisi və saçları nəzərəçarpacaq dərəcədə canlanıb və parlaq olub. Sağlığındakı müsbət dönüş ona iş həyatında da yeni bir yol açıb. Sümük iliyi bulyonunu düzgün hazırlamaq çox zəhmətli və vaxt aparan bir işdir. Evdə hazırlaya bilməyəndə hazır məhsul almaq istəyib. Amma görüb ki, bazarda evdə hazırladığı qədər təbii, təzə və “soyuq qida zənciri”ndə belə məhsul satılmır. Bu təcrübə gənc qadını sahibkarlığa yönləndirib. Bahar Şamhili Tanju da onun sağalmasına kömək edən və yeməklərinə özünəməxsus ləzzət qatan ən təbii formada ilik suyunu hər kəsin xeyrinə istehsal etmək qərarına gəlib.
Bu yola qədəm qoyarkən sahibkar təkcə ənənəvi reseptlərlə deyil, həm də elmi məlumatlarla dəstəklənən istehsal modelini inkişaf etdirməyi qarşısına məqsəd qoyub. Beləliklə, ilik sümüyü bulyonunun qida dəyərini qorumaq və sağlamlığa təsirini araşdırmaq üçün universitetlərlə əməkdaşlığa başlayıb. Akademiklər, mütəxəssis dietoloqlar və qida mühəndisləri ilə birlikdə aparılan AR-GE prosesləri nəticəsində bişirmə texnikası, qida komponentləri və onların funksional qida kimi qiymətləndirilməsi ilə bağlı hərtərəfli araşdırmalar aparılıb. O, həmçinin ləzzətlə bağlı qida akademiyaları ilə işləyib. 2,5 ay ərzində o, lazımi xammal tapmaq üçün Türkiyənin demək olar ki, bütün təsərrüfatlarını gəzib. Antibiotiklər, hormonlar və ya GMO olmadan idarə olunan və davamlı istehsal edən heyvandarlıq təsərrüfatları ilə əməkdaşlıq edib. B.Tanju "Bu araşdırmalar nəticəsində sümük iliyi bulyonlarımızın qida dəyərini ən yüksək səviyyədə qoruyacaq xüsusi bir istehsal üsulu inkişaf etdirdik. Məhsullarımızı benmari üsulu ilə hazırlayır və onların tərkibində olan kollagen, amin turşuları, minerallar və onların tərkibində olan hər hansı qidalandırıcı maddələri heç bir irin qatqısı olmadan qoruyuruq. Saf kollagen və bütün yağlarını çıxardığımız zülal qaynağı olan toyuq və balıq bulyonu həm sərinləşdirici içkisi, həm dadı, həm də yeməklərə qatdığı dərin dadı ilə çay kimi istehlak edilə bilər. Elmi infrastruktura əsaslanan modellə Türkiyənin ilk təzə və soyuq qida zəncirli sümük iliyi bulyonunu istehsal edərək bazarda yeni bir kateqoriya yaratdıq”, deyir. Bu yenilikçi yanaşma Türkiyənin ən etibarlı market şəbəkələrinin diqqətini çəkib və məhsullar tez bir zamanda rəflərdə yerini alıb. B.Tanju ənənəvi kulinariya dəyərlərini elmi araşdırmalarla dəstəkləyərək, ilik sümüyü bulyonunu yenidən mətbəxlərə gətirməyə nail olub. “7 ildən sonra ayda 130 ton məhsuldarlığa çatdıq. Məhsullarımız milli bazar sektorunda 15 mindən çox nöqtədə istehlakçılara çatır. Biz həmçinin məhsullarımızı bütün rəqəmsal marketlər və internet saytımız vasitəsilə Türkiyənin hər yerinə təhlükəsiz şəkildə çatdırırıq”, deyən B.Tanju qeyd edib ki, keyfiyyət yönümlü istehsal yanaşması ilə fəaliyyət göstərən fabrikdə 40 nəfər işçi çalışır. Gələcəkdə qlobal bazara açılmağı və məhsullarını qlobal miqyasa daşımağı hədəfləyirlər. Məqsəd beynəlxalq bazara çıxmaq və yeni nəsil sağlam qida məhsullarının istehsalını inkişaf etdirməkdir.
