Tərəflər bir-birinə əvvəlkindən daha çox yaxınlaşır
Rusiya ilə Ermənistan arasındakı "gərginlik" imitasiyadır və bunu sübut edən faktlar kifayət qədərdir. Paşinyan hökuməti ikili oyun oynayaraq Qərbə doğru reveranslar etsə də, Ermənistan Rusiyanın müttəfiqi olaraq qalır. Lavrovun Mirzoyanla son görüşündən sonra mətbuat konfransında Ermənistanla münasibətlər haqda xoş sözləri də bunu sübut edir. Üzdə problem imitasiya edilsə də, Ermənistan sanksiya altında olan Rusiyaya re-eksport məsələsində əsas müttəfiqdir. Tərəflər iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsinin indiyədək görünməyən 12 mlrd. dollara çatmasından məmnunluğunu ifadə ediblər. Bu dövriyyənin kökündə re-eksportun dayandığı Rusiyaya da, Qərbə də yaxşı məlumdur. 2023-cü cü ilin rəqəmlərinə görə, Rusiya Belarus (52,7 faiz) və Ermənistan (41,1 faiz) arasında ticarət dövriyyəsində birinci yerdədir. Yəni iki dövlət arasında problem imitasiyası oyunudur və bu prosesdə əsas aktyorlar Putinlə Paşinyandır. Gözə kül üfürməyə isə ehtiyac yoxdur. Ermənistanın Rusiyaya açıq xəyanətinə Kremlin tolerant yanaşmasının əsas səbəblərini məhz rəsmi İrəvanın səhnə arxası manevrlərində axtarmaq daha doğru olar. Paşinyan hakimiyyətinin Kremllə münasibətləri, əslində, üzdə göründüyü qədər korlanmayıb, əksinə, qeyri-leqal məkanda Rusiya-Ermənistan müttəfiqliyi hətta müəmmalı şəkildə inkişaf edir. Məlumdur ki, ABŞ və Qərbin məqsədi Rusiyanı regiondan sıxışdırıb çıxartmaqdır. Kreml Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı mövqelərini qorumaq üçün malik olduğunu təsir mexanizmlərindən maksimum səviyyədə istifadə edir. Rəsmi İrəvan Ermənistanı Rusiyadan uzaqlaşdırıb, Qərbə yaxınlaşdırmağa cəhd göstərərkən, konkret bir neçə məkrli məqsədi ön planda tutur. Birincisi, Ermənistan II Qarabağ savaşında biabırçı məğlubiyyətə uğradılmış tərəfdir. Ona görə də rəsmi İrəvana həmin hərbi məğlubiyyətə Ermənistan əhalisinin qəbul edəcəyi günahkar tapmaq lazım idi. Və Rusiya buna tamamilə uyğun gəlirdi. Ona görə də Paşinyan hakimiyyəti vaxtilə ölkədaxili ittihamları özündən yayındırmaq və yaxud da heç olmasa, zəiflətmək üçün Rusiyanı Ermənistanın hərbi məğlubiyyətinin əsas günahkarı elan etməyə üstünlük verdi. Eyni zamanda, bundan bəhanə kimi yararlanaraq, Rusiyadan uzaqlaşma imitasiyası ilə ABŞ və Qərbin diqqətini çəkməyə, onun hərbi-siyasi dəstəyini qazanmağa cəhd göstərdi. İrəvanın bu məsələdə kifayət qədər irəliyə gedə bildiyi isə hazırda elə də ciddi müzakirə mövzusu deyil. Ancaq reallıqda isə situasiyanın tamamilə fərqli olduğu artıq tədricən ortaya çıxmağa başlayıb. Paşinyan hakimiyyəti bir tərəfdən Rusiyadan uzaqlaşma imitasiyası ilə ABŞ və Qərbin həm maliyyə, həm də hərbi-siyasi dəstəyini almağa nail olub. Yəni ABŞ və Qərb hazırda Ermənistanı açıq-aşkar müdafiə edir, bu uydurma dövlətə silah-sursat, hərbi texnika dəstəyi verir. Yəni Paşinyan hakimiyyəti ABŞ və Qərbi aldadaraq, Ermənistanın sürətlə silahlandırıılması prosesinə start verməyə nail ola bilib. Və buna paralel olaraq isə səhnə arxasından fərqli hədəfləri ön planda saxlamağı da qətiyyən unutmayıb. Ona görə Paşinyan hakimiyyətinin Kremllə münasibətləri reallıqda göründüyü qədər korlanmayıb.
Politoloq Azər Qasımov "Sherg.az"a açıqlamasında deyib ki, Ermənistan və Rusiya arasında mal dövriyyəsi 15 milyard dollara yaxınlaşıb. Ekspertin sözlərinə görə, tək bu onu göstərir ki, iki ölkə ən yüksək səviyyədə əməkdaşlıq edir:
"Məsələnin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, bu əməkdaşlıq Rusiyaya tətbiq edilən sanksiyalar fonunda artım göstərir. Bu o deməkdir ki, Ermənistan Rusiyanın tətbiq edilən sanksiyalardan ziyan çəkməsinin qarşısını alır. Bu da öz növbəsində Rusiyanı işğalçı siyasətini davam etdirməsinə şərait yaradır. İndi belə durumda Ermənistan hansı məntiqlə Rusiyadan uzaqlaşır? Bu, əksinə, əvvəlkindən də çox yaxınlaşmaq anlamına gəlir. Hətta Rusiyanın siyasətini dəstəkləmək demək olur. Təbii ki, Ermənistan da bundan qazanır. Hələ Rusiyanın Ermənistanın bütün sferalarında, xüsusən də, iqtisadiyyatının idarəçiliyinə sahib olduğu gerçəyini bir kənara qoysaq, Ermənistan istəsə belə, Rusiyadan uzaq dura bilməz. Rusiya Ermənistan üçün "oksigen balonudur". Rusiyasız Ermənistan boğular".
Siyasi şərhçi vurğulayıb ki, bu münasibət üçbucağında Ermənistan sadəcə Qərb və Rusiyadan bəslənir:
"Sadəcə, bir az Ermənistan Rusiyadan incik düşüb. Onun da səbəbi məlum Qarabağ məsələsidir. Amma Ermənistanın da Rusiya kimi bu məsələdə başqa çarəsi yox idi. Onlar Azərbaycanın hərbi və siyasi gücü qarşısında çarəsiz qaldılar. Nə Ermənistan, nə də Rusiya Azərbaycana müqavimət göstərə bildilər. Hesab edirəm ki, Ermənistan və Rusiya nə qədər bir-birinə qarşı görünsələr də, heç vaxt bir-birinə uzaqlaşmayıb. Arxa planda yenə də məqam düşən kimi Azərbaycana qarşı planlar cızırlar".
