Əksər marketlərdə gecələr soyuducular söndürülür
Eyyub Hüseynov: "Mən dəfələrlə məsələ qaldırmışam ki, heç bir təmənna olmadan gəlin dükanlarda soyuducuların hansı rejimdə işlədiyini yoxlayaq"
Göygöldə zəhərlənən dörd yeniyetmə müalicə üçün Bakıya gətirilib.
Onlar Kliniki Tibbi Mərkəzin Toksikologiya Şöbəsinə yerləşdiriliblər. Vəziyyətləri stabildir, həyati təhlükələri yoxdur.
Qeyd edək ki, hadisə Göygölün Heydər Əliyev prospektində yerləşən evlərin birində qeydə alınıb. 2010-ci il təvəllüdlü A.Məmmədova, onun həmyaşıdları M.Hacıyeva, Ş.Rüstəmova və K.Hacıyeva zəhərlənmə diaqnozu ilə xəstəxanaya yerləşdiriliblər. Göygöl Mərkəzi Rayon Xəstəxanasına daxil olanda yeniyetmələrin vəziyyətləri ağır olub.
Mütəxəssislərin sözlərinə görə, bütün qidalar zəhərlənmə potensialına sahibdir, eyni zamanda toyuq, mal əti və yumurta zəhərlənməyə səbəb olan yüksək riskli qidalardır. Xüsusən də, yeməyin ikinci dəfə qızdırılması qidanın keyfiyyətini pisləşdirə və bakteriyaların artmasına səbəb ola bilər.
Terapevt Vüsalə Vəliyevanın sözlərinə görə, evlərdə hazırlanan yeməklər artıq qaldığı zaman əksər hallarda alüminium qablarda saxlanması və soyuducuya qoyulmaması səbəbindən keyfiyyətini itirir və nəticə etibarı ilə toksinlərin inkişafına şərait yaradır: “Üstəlik, qızardılmış yeməyin təkrar qızdırılması zamanı yağda yaranan zəhərli maddələr də zəhərlənmələrə səbəb olur. Bakteriyaların yaşaması üçün nəmə ehtiyacı var və istifadə edilən qidaların hamısında lazım olduğu qədər nəm var. Bu da bakteriyaların çoxalması üçün münbit şərait yaradır. Soyuducuda saxlanılan yemək yeyildiyi qədər qızdırılmalıdır. Bişirildikdən sonra uzun müddət saxlanması lazım olan yeməklər dondurucuda saxlanıla bilər. Ancaq əridildikdən dərhal sonra qızdırılıb yeyilməlidir.
Bakteriyaların istehsalı yeməyin otaq temperaturunda saxlandığı hissədə başlayır, əriyənə qədər hava ilə təmasda olur. Bu səbəblə əriməsi üçün soyuducu istifadə edilməli və ya mikrodalğanın əritmə xüsusiyyətindən istifadə edilməlidir. Hazırlıq və ya bişirilmə prosesində qida başqa bir qaynaqdan gələn zərərli bakteriyalara yoluxa bilir. Bu bakteriyalar quruluşundan asılı olaraq bişiriləndə ölürlər. Yoluxmanın qarşısını almaq üçün bişmiş yeməkləri soyuducuda bağlı halda, xüsusilə qiymə, çiy ət və toyuq kimi məhsullardan ayrı saxlamaq lazımdır.
Elə yeməklər var ki, bişirilən kimi yeyilməlidir, saxlamaq olmaz. Çünki ikinci dəfə qızdırıldıqda zəhərlənmə ehtimalı çox yüksək olur. İkinci dəfə qızdırıldıqda və yedikdə zəhərlənmə ehtimalı olan qidalar: ispanaq, göbələk, yumurta, toyuq, kərəviz, çuğundur, kartof, düyüdür”.
Həkim tövsiyə edir ki, açıq yerlərdə satılan yeməkləri yeməmək, təmiz su içmək, əlin gigiyenasına xüsusi diqqət yetirmək başlıca qorunma amillərindən sayılır: “Zəhərlənən şəxslərdə yüksək hərarət, qarın boşluğunda kəskin ağrılar, ishal, qusma, əzələ ağrıları, halsızlıq halları özünü göstərir. Qida zəhərlənmələri ağır nəticələr verə bilər. Zəhərlənən şəxsin mədəsindəki qida qalıqlarının xaric olunmasına, onun qusmasına çalışmaq lazımdır. Bunun üçün çoxlu maye qəbul etdirmək, ilk yardımlardan sonra xəstəni həkim yanına çatdırmaq lazımdır. Əks halda, xəstənin vəziyyəti ağırlaşa bilər”.
Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov isə hesab edir ki, istehsal, satış, o cümlədən də xidmət obyektlərinin çoxunda heç bir normativə riayət edilməməsi zəhərlənmələrin sayının artmasına səbəb olur:
“Restoranlar, kafelər, şadlıq evləri, bir gündən qalmış qidaları saxlayıb, o biri növbələrə ötürürlər. Gecələr o cür müəssisələr soyuducuları söndürürlər. Böyük marketlərdə də səhər gedirsən ki, pis qoxu gəlir. O deməkdir ki, gecələr soyuducuları söndürürlər. Mən dəfələrlə məsələ qaldırmışam ki, heç bir təmənna olmadan gəlin dükanlarda soyuducuların hansı rejimdə işlədiyini yoxlayaq. Lakin AQTA məsələnin üzərinə getməyib. Bu vəziyyətdə, ictimai nəzarətin zəif olduğu şəraitdə, istehlakçıların da diqqət etmədiyi bir şəraitdə zəhərlənmələr əlbəttə artmalıdır”.
AİB sədri deyir ki, emal sənayesi məhsullarından başqa, ən çox zəhərlənmə qaprız və çiyələkdən baş verir: “Bu məhsullara həddən artıq güclü dərmanlar vurulur ki, bu da zəhərlənməyə səbəb olur. Ona görə də istehlakçılar mümkün qədər bu məhsulları alarkən ehtiyatlı olsunlar, yalnız təbii sortları, təbii yetişmə vaxtında alıb yesinlər və dadında, rəngində ciddi fərq görərlərsə onu yeməkdən imtina etsinlər”. E.Hüseynov əhaliyə şübhələndikləri məhsulu istehlak etməməyi tövsiyə edib.
