Yaşlandıqca ağrıların artması məhz kollagen istehsalının tükənməsi ilə əlaqədardır
“Kollagen - birləşdirici toxumanın əsasını təşkil edən bir zülaldır.
Oynaqların, sümüklərin, vətərlərin, saçların, dərinin, dırnaqların, dişlərin əsas komponentlərindən biridir. Kollagen damarların, arteriyaların və kapilyarların divarlarını əmələ gətirir”. Bu sözləri sağlam qida üzrə tanınmış mütəxəssis, bioloq Leyla Məmmədzadə deyib.
L.Məmmədzadənin sözlərinə görə, bir çox ekspertlər kollagenin əsas funksiyasını yapışqanla müqayisə edirlər: “Kollagen molekulları uzun nazik zülal lifləri - fibrillər əmələ gətirir. O, hüceyrələri bir yerdə tutmağa, bədənimizi bir “bütün” olmağa və toxumaların uzanmasına tab gətirməsinə xidmət edir.
Yaşlandıqca kollagenin orqanizm tərəfindən istehsalı tükənməyə doğru gedir. Fibrillər daha sürətli parçalanmağa başlayır, kollagen sintezi isə təbii olaraq yavaşlayır. Bu, qocalmanın ilk əlamətlərinin təzahürünə gətirib çıxarır. Dəri nazikləşir və elastikliyini itirir, qırışlar əmələ gəlir, sümüklər daha kövrək olur, oynaqlar daha az hərəkət edir.
Kollagen lifləri dərimizin "skeleti" hesab edilir, belə ki, dərinin elastikliyi, möhkəmliyi və gücü kollagendən asılıdır.
Qığırdaq toxumasını məhv olmaqdan qoruyur. Yaşlandıqca ağrıların artması məhz kollagen istehsalının tükənməsi ilə əlaqədardır.
Kollagen həmçinin sümüklərin gücünü artırır, onları məhv olmaqdan qoruyur və osteoporoz riskini azaldır. Demək ki, iş ancaq calsium ilə kifayətlənmir. Qanı ürəkdən orqanlara daşıyan damarların divarlarını əmələ gətirdiyindən, kollagen çatışmayanda onlar kövrək olur və zədələnirlər”.
Mütəxəssisin sözlərinə görə, orqanizm tərəfindən istehsal olunan təbii kollagen endogen adlanır. Gənc yaşlarda, fibrillərin məhv edilmiş sahələrini vaxtında doldurmaq üçün kifayət qədər sayda yeni molekul sintez edirik: “Yaşla, onlar daha tez deformasiyaya və parçalanmağa başlayır, kollagen istehsalı isə yavaşlayır.
Bu zülalın azalması artıq 20 yaşından başlayır və 25-30 yaşdan sonra onun məhv edilməsi prosesləri sintez proseslərindən üstün olur. Demək ki, kollageni 25 yaşdan sonra qəbul etmək daha məsləhətdir. Ancaq böyrək çatışmazlığından və qaraciyər xəstəliyindən əziyyət çəkən insanlar kollageni ehtiyatla qəbul etməlidir. Çünki zülalın çox olması bu orqanlara yükü əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Xüsusən də hamilə və laktasiyada olan qadınlar kollagen əlavələrindən yalnız həkimin ciddi nəzarəti altında istifadə etməlidirlər”.
L.Məmmədzadə deyib ki, “gənclik zülalı” ilə zəngin hesab edilən sümük suyu, yumurta ağı, jelatin, toyuq, mal əti, balıq və dəniz məhsullarını gündəlik qida rasionumuza daxil etməliyik. Düzgün qidalanmanın köməyi ilə bədəndə lazım olan kollagenin səviyyəsini saxlaya bilərik:
“Balıqlardan alınan dəniz kollagenə üstünlük vermək daha yaxşıdır. Onun strukturu təbii insan zülalına ən yaxın olduğu üçün qan dövranına daha sürətli nüfuz edir. Kollagen qəbulu zamanı qidalanmanızda meyvə və tərəvəzlərin qəbulunu artırmaq lazımdır. Onların tərkibində kollagen olmasa da, zülalın istehsalı üçün lazım olan amin turşuları və vitaminlər var. Sitrus meyvələri, qara qarağat, çiyələk, yerkökü, brokoli, qırmızı bibər, kahı, qoz-fındıq və paxlalılara xüsusi önəm verilməlidir.
Məqsəd xaricdən qəbul edilən kollagenlə daxildə istehsal olunan kollagenin ömrünü uzatmaq və ehtiyatını artırmaqdır”.
