Bu, həm valideynlər, həm də təhsil sahəsi üçün əhəmiyyətli bir siqnaldır
Şagirdlərin tədris mühitinə inamını azaltmaq olmaz
Müəllimlər arasında yaranan problemlər və ictimai etirazlar şagirdlərə psixoloji cəhətdən mənfi təsir göstərir
İlk dərs günü – sentyabrın 16-da İmişli rayonu Aranlı kənd 1 nömrəli tam orta məktəbinin ibtidai sinif müəllimi Leyla Nəcəfquluyeva ilə icra nümayəndəsi arasında mübahisə yaranıb. Sosial şəbəkələrdə paylaşılan videoya görə, müəllimə artıq hazır vəziyyətdə olan təzə məktəb binasının yeni dərs ilində açılmamasına etiraz edərək, dərsini məktəbin önündə, açıq havada, xalça üzərində keçib.
İcra nümayəndəsi isə yeni tikilən və ya təmir edilən onlarla məktəb olduğunu, onların hamısının bir gündə açılmasının mümkünsüzlüyünü, bu məktəb binasının isə sentyabrın 18-də açılacağını deyib.
Müəllimə həmçinin məktəbdə içməli suyun olmamasına və yaxud keyfiyyətsizliyinə də etiraz edib. İcra nümayəndəsi müəllimənin bu iradına cavabında isə kənd sakinlərinin birləşərək, öz maliyyələri hesabına problemi aradan qaldıra biləcəyini vurğulayıb.
Müəllim və icra nümayəndəsi arasındakı mübahisə ilə bağlı Mil-Muğan Regional Təhsil İdarəsinin PR əməkdaşı Vilayət Əliyev bildirib ki, Leyla Nəcəfquluyeva kənddə problemli və konfliktə meyilli şəxs kimi tanınır:
“Bu mübahisə haqqında nə deyə bilərəm? Yəqin ki, başqa videolarını görməmisiniz. O, hər şeydən narazıdır”.
O, həmçinin məktəbin açılış mərasiminin bu gün baş tutduğunu, təhsil müəssisəsinin tədrisə hazır olduğunu əlavə edib.
“Müəllimə problemli şəxsdirsə, niyə hələ də məktəbdə fəalliyyətini davam etdirir” sualına isə Təhsil İdarəsindən münasibət bildirilməyib.
Təhsil eksperti Kamran Əsədovun “Sherg.az"a açıqlamasına görə, İmişlinin Aranlı kəndində baş verən hadisə, məktəb infrastrukturunun yetərsizliyi və bunun nəticəsində yaranan tədris problemlərinin göz önünə gətirilməsi baxımından mühüm bir məsələdir:
“Müəllim Leyla Nəcəfquluyevanın məktəb binasının açılmamasına etiraz olaraq açıq havada dərs keçməsi, həm valideynlər, həm də təhsil sahəsi üçün əhəmiyyətli bir siqnaldır. Bu cür hallarda müəllimlərin etirazları, təhsil sistemindəki problemlərin açıq şəkildə üzə çıxmasına və həmin problemlərin həllinə yönələn ictimai təzyiqin artmasına səbəb ola bilər”.
Hadisənin müsbət tərəflərinə toxunan təhsil eksperti deyib ki, ictimai diqqətin cəlb olunması baxımından əhəmiyyətlidir: “Müəllimin etirazı sayəsində məktəbin uzun müddət təmir edildiyi və şagirdlərin başqa kəndlərə getməyə məcbur olduğu kimi problemlər cəmiyyətin diqqətinə çatdırılır. Bu, təhsil infrastrukturundakı boşluqların və çatışmazlıqların üzə çıxması baxımından əhəmiyyətlidir. Bəzi hallarda bu cür etirazlar, aidiyyəti qurumların məsələyə daha tez reaksiya verməsinə səbəb ola bilər. Bu həm də tədris şərtlərinin yaxşılaşdırılması üçün bir növ təzyiq xarakteri daşıyır. Bu cür etirazlar təhsil şərtlərinin yaxşılaşdırılması, məktəblərin sürətli şəkildə təmir olunması və infrastruktur problemlərinin aradan qaldırılması üçün yerli və regional hakimiyyət orqanlarına təzyiqi artıra bilər”.
Təhsil ekspertinin fikrincə? konfliktin dərinləşməsi hadisənin mənfi tərəfidir: “Bu cür hallarda konfliktlərin ictimai müstəviyə daşınması, problemləri həll etmək əvəzinə, gərginliyi artırıb müəllim ilə yerli təhsil idarələri arasında əlaqələrin zədələnməsinə səbəb ola bilər. Müəllimin daha əvvəl töhmət aldığını nəzərə alsaq, onun mübarizəsinin şəxsi konfliktlər kimi qiymətləndirilməsi mümkündür ki, bu da məsələnin mahiyyətindən uzaqlaşmasına gətirib çıxara bilər.
Bu cür konfliktlər şagirdlərin dərs prosesinə mənfi təsir göstərə bilər. Onlar dərslərin normal keçirilməməsi və davamlılığın pozulması səbəbindən təhsil alarkən narahatlıq yaşaya bilərlər. Müəllimlər arasında yaranan problemlər və ictimai etirazlar şagirdlərə psixoloji cəhətdən təsir göstərə bilər və onların tədris mühitinə olan inamını azalda bilər. Onu da deyim ki, hadisə təhsil infrastrukturunun zəif olduğu bölgələrdə belə problemlərin daha çox üzə çıxdığını göstərir. Müəllimlərin və şagirdlərin normal tədris üçün uyğun şəraitin olmaması bəzən etirazlara və konfliktlərə səbəb olur.
Müəllimlər bəzi hallarda problemlərin həllində irəliləyiş görmədikdə, daha radikal tədbirlərə əl atmağa meyilli olurlar. Bu da təhsil işçilərinin tələblərinin diqqətdən kənarda qalması səbəbindən baş verir.
Bu tip konfliktlər çox vaxt yerli təhsil orqanları ilə məktəb arasında kommunikasiya problemlərindən qaynaqlanır. Müəllimlərin ehtiyaclarını, narahatlıqlarını və tələblərini doğru şəkildə qarşılayan bir sistem olmadıqda, bu cür gərginliklər qaçılmaz olur”.
K.Əsədovun sözlərinə görə, bu kimi mübahisələrin qarşısını almaq üçün bir neçə addım atıla bilər:
İnfrastrukturun təcili bərpası: İlk növbədə, məktəbin təmiri sürətlə başa çatdırılmalı və yeni dərs ili üçün hazır vəziyyətə gətirilməlidir. Müəllimlərin və şagirdlərin qonşu kəndə getməsinin yaratdığı çətinliklər aradan qaldırılmalıdır.
Müəllimlərə dəstək mexanizmləri: Təhsil işçilərinin səsi eşidilməli, onların problemləri həll edilmədən əvvəl adekvat şəkildə qiymətləndirilməlidir. Müəllimlər ilə təhsil idarələri arasında daha effektiv kommunikasiya kanalları yaradılmalıdır.
Cəmiyyətin iştirakı: Valideynlər, yerli icma üzvləri və digər maraqlı tərəflər təhsil sistemindəki problemlərin həllinə dəstək olmalıdırlar. İctimaiyyət bu cür məsələlərdə aktiv rol alarsa, problemlərin həlli sürətlənə bilər.
Dünya təcrübəsi ilə müqayisə: Bir çox ölkələrdə oxşar problemlər təhsil sahəsində müşahidə olunur. İnfrastrukturun zəif olduğu yerlərdə, xüsusilə kənd məktəblərində bu cür narazılıqlar daha çox baş verir. Məsələn, bəzi Avropa ölkələrində məktəblərin təmiri ilə bağlı problemlər ortaya çıxanda yerli hökumətlər sürətlə reaksiya verərək infrastruktur işlərini tamamlayırlar. Əlavə olaraq, müəllimlərin səsi eşidilməli və onların tədris şəraitinin yaxşılaşdırılması üçün müvafiq resurslar ayrılmalıdır.
Beləliklə, İmişlinin Aranlı kəndində baş verən bu hadisə, təhsil infrastrukturunun vacibliyini bir daha göstərir. Müəllimlərin təhsil problemlərinə diqqət çəkmək üçün göstərdiyi səylər, təhsil sistemindəki çatışmazlıqları üzə çıxarmaq və onların həlli üçün ictimaiyyətin dəstəyini təmin etmək məqsədi daşıyır. Lakin bu cür hallarda konfliktlərin dərinləşməməsi və səmərəli həll yollarının tapılması çox vacibdir.
