Yuxusuzluq, daimi yorğunluq...-Alimlər səbəbini tapıb

İnsanların böyük əksəriyyəti, xüsusən də gənclər, yorğunluqdan daha çox şikayət edir. Bunun səbəbi nədir? 
“Sherg.az” “tr.mashable.com”a istinadən bildirir ki, alimlər davamlı yorğunluğa səbəb olan amilləri sadalayıb. Stanford Universitetinin həkimi Şennon Sullivan yorğunluğun səbəblərini tapmaq üçün dedektivliyə ehtiyac olduğunu deyib: “Yuxu rejimi tənzimlənmirsə, buna ümumi sağlamlıq şərtləri və ya dərmanlar səbəb ola bilər. Yorğunluğun mənbəyini müəyyənləşdirmək və müalicə etmək yolları var və bu üsullar tez-tez özünüzü daha yaxşı hiss etməyə kömək edə bilər”. Yuxu pozğunluqları çox yayğındır. Gün ərzində yuxuya getdiyinizi hiss edə bilərsiniz və buna görə də gündüz yuxululuğu ilə mübarizə aparırsınızsa, həkimə müraciət etməlisiniz. Dünyada böyüklərin təxminən 30 faizi yuxuya getməkdə və ya yuxulamaqda çətinlik çəkir, bu da onları narahat edir. Yuxusuzluq, məsələn, stress və ya reaktiv gecikmə nəticəsində yaranan qısamüddətli problem ola bilər. Ancaq bu simptomlar həftədə ən azı üç dəfə üç ay və ya daha uzun müddət ərzində baş verərsə, xroniki yuxusuzluqdur. Müalicə yuxusuzluğun səbəbindən asılı olaraq dəyişir, lakin bir çox hallarda koqnitiv davranışlı terapiya dərmanlardan daha təsirli olacaqdır. Digər ümumi yuxu pozğunluğu, yuxu zamanı boğaz əzələlərinin çökməsi, hava axınının qarşısının alınması və vaxtaşırı nəfəs almağınıza səbəb olan obstruktiv yuxu apnesidir. Bəzi insanlar heç bir əlamət göstərməsə də, digərləri gün ərzində xoruldaya, nəfəs darlığı ilə oyana və ya yuxulu ola bilər. Müalicə olunmayan ağır vəziyyətlər ürək xəstəliyinə, insult və diabetə səbəb ola bilər. Bu pozğunluq ayaqlarda narahatlıq hissi və ayaqları daim hərəkət etdirmək istəyi ilə özünü göstərən bir vəziyyətdir. Simptomlar tez-tez gecələr pisləşir və istirahət zamanı başlaya bilər. Bu, yuxuya getməyi çətinləşdirir. Ayaqlarınızı masaj etmək və spirt və kofein istehlakını azaltmaq və ya tamamilə aradan qaldırmaq simptomları azaltmağa kömək edə bilər. Həmçinin dəmir çatışmazlığının müalicəsi də kömək edə bilər. Həkim qeyd edib ki, yorğunluq və aşağı səviyyəli enerji bir çox başqa şeylərdən qaynaqlana bilər. Ona görə də bütün əsas amilləri analiz etmək lazımdır. Hormonal balanssızlıq, tiroid vəzi kifayət qədər tiroid hormonu istehsal etmədikdə baş verən hipotiroidizmdir.  Müayinədən keçmək, xəstəliyi müalicə etmək və nəzarət etmək, müntəzəm qan testləri ilə hormon durumunu yoxlamaq lazımdır. Vitamin və ya mineral çatışmazlıqları, qadınlarda menstrual dövr, dəmir çatışmazlığı da yorğunluğa səbəb ola bilər. Həmçinin qəbul edilən müxtəlif dərmanlar - antidepresanlar, benzodiazepinlər və antihistaminlər də yuxu pozğunluğu yarada bilir.