İki nəhəng dövlətin ulduzları barışmır

Yaxın Şərqdəki son qanlı hadisələr də Vaşinqtonla Pekin arasında fikir ayrılığı yaradıb


  ABŞ ilə Çin dialoqu müxtəlif formalarda davam etdirirlər. Amerika dövlət katibi Antoni Blinken Çinə səfəri zamanı münasibətlərdəki gərginliyi azaltmaq üçün danışıqlar apardı. Onun ardınca, amerikalı senatorlar Çinə səfər etdilər. Nümayəndə heyətinə demokratların Senatdakı çoxluğunun lideri Şak Şumer başçılıq edib. Senatorlar Pekində xarici işlər naziri Van Yi və Çin lideri Tsi Cinpinlə görüşüblər. Senatorların səfəri iki ölkə arasındakı münasibətlərdə yeni gərginliklə yadda qalıb. Naməlum şəxs avtomobilini Çinin Amerikanın San-Fransisko şəhərindəki konsulluq binasının üzərinə sürüb. Pekin bu insidentin ciddi şəkildə araşdırılmasını tələb edib. 
  Politoloq Elxan Şahinoğlu bildirib ki, Çinin San-Fransiskodakı konsulluq binasına keçmiş illərdə də hücumlar olub. 2014-cü ildə konsulluq binasını yandırmaq istəyiblər. Problem ondadır ki, San-Fransiskoda çinlilərin böyük diasporu mövcuddur və həmin çinlilər kommunsit sisteminə nifrət edirlər:

"Noyabrın 11-17 tarixlərində isə San-Fransiskoda Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının sammiti keçiriləcək. Həmin tədbirə Çin lideri də dəvətlidir. Vaşinqton həmin tədbirə qədər şəhərdə təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirməlidir. İki ölkə arasında xəfiyyə qalmaqalları da bitmir. “The New York Times” nəşrinin yazdığına görə, San-Fransiskoda ABŞ vətəndaşı keçmiş yüksək rütbəli hərbçi həbs olunub. Həmin hərbçinin ölkəsinin gizli məlumatlarını Çinə ötürdüyü məlum olub. Həmin hərbçi bir müddət Honkonqda yaşayıb, ABŞ-yə geri döndükdən sonra həbs olunub. Bu arada, “The Washington Post” dərgisində yayımlanan məqalədə, ABŞ Prezidenti Co Baydenin Tsi Cinpinlə görüşməyə çalışdığı yazılıb. Blinkenin və demokrat senatorların Pekinə səfərlərinin əsas məqsədini də bu təşkil edib. Bu istəyə baxmayaraq, görüşə mane olan açıqlamalar var. Co Bayden çıxışlarının birində Tsi Cinpini diktator adlandırıb, Çin lideri isə ABŞ-ni imperialist siyasət yürütməkdə ittiham edib".
  Ekspert diqqətə çatdırıb ki, Yaxın Şərqdəki son qanlı hadisələr də Vaşinqtonla Pekin arasında fikir ayrılığı yaradıb: "Vaşinqton hesab edir ki, Pekinin İsrailə hücum edən HƏMAS təşkilatının əməlini pisləməməsi yanlış idi. Pekinə səfər edən senatorlar bununla bağlı narazılıqlarını bildiriblər. “Mən Çin xalqını İsrailə xalqına dəstək verməyə çağırıram” deyən senator Şumer Pekinin İsraillə HƏMAS arasında bərabərlik işarəsinin qoyulmasının doğru olmadığını vurğulayıb. ÇİN Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatında Yaxın Şərqdəki problemlərin həlli Fələstinin müstəqil dövlət kimi tanınmasından keçdiyi bildirilib. Bu, Vaşinqtonun xoşuna gəlməyib. Pekin Səudiyyə Ərəbistanı ilə İran arasında vasitəçi kimi uğur qazandıqdan sonra eyni uğuru Fələstinlə İsrail arasında danışıqlarda qazanacağını ümid edirdi. Ancaq bu alınmadı".