Ərdoğan və Rəisi danışığının Pərdəarxası -ŞƏRH

Türkiyə və İran prezidentləri Rəcəb Tayyib Ərdoğan və İbrahim Rəisi arasında telefon danışığı baş tutub.
Bu barədə aparılan danışıqlardan sonra Türkiyə Prezident Administrasiyasının Mətbuat Xidməti məlumat yayıb.
Bildirilib ki, danışıqlarda İsrailin Qəzzaya həmlələri, fələstinlilərə humanitar yardım fəaliyyətləri və bölgədə daimi atəşkəsə nail olmaq üçün atılacaq addımlar müzakirə edilib.
“Başda Türkiyə və İran olmaqla İslam dünyasının ortaq mövqe nümayiş etdirməsinin önəmini Prezident Ərdoğan görüşdə dilə gətirib”, - mətbuat xidməti diqqətə çatdırıb.
Bundan əlavə, tərəflər Rəisinin yaxın vaxtlarda Türkiyəyə baş tutacaq səfərinə hazırlıq məsələlərini müzakirə ediblər.

Məsələ ilə bağlı danışan Orta Doğu Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, siyasi şərhçi Sədrəddin Soltan "Sherg.az"a bildirib ki, Türkiyə ilə İran rejimi arasında əlaqələr daha çox iqtisadi maraqlar üzərində qurulub:

"Çünki Türkiyə ilə İran rejimini birləşdirən siyasi, dini, ideoloji fərqliliklər çoxdur. Türkiyə bir Qərb dövlətidir və demokratik inkişaf yolundadır. Eyni zamanda NATO ölkəsidir. İran rejimi isə bütün bunların əksinədir. Türkiyənin regionda marağı əməkdaşlıqdır. O, cümlədən Türkiyə dövləti İsrail ilə də əməkdaşlıq edir. Həmçinin, Ankaranın bütün ərəb ölkələri ilə münasibətləri normal səviyyədədir. İranın isə bu istiqamətdə çoxsaylı problemləri var. Ona görə də İbrahim Rəisi ilə Rəcəb Tayyib Ərdoğanın  telefon danışığı  daha çox iki ölkə arasında iqtisadi əlaqələrin inkişafına, regionun və dünyanın əsas məsələsi olan HƏMAS İsrail müharibəsinə yönəlib. Eyni zamanda telefon danışığı zamanı HƏMAS və İsrail arasında müvəqqəti atəşkəsin uzadılması ilə bağlı məsələlər də müzakirə oluna bilər. Çünki İran tərəfi bütün imkanlarından istifadə edərək atəşkəsi uzatmağa və HƏMAS-ın Qəzza zolağında qalmasına çalışır. Digər məsələ isə girovların və yaralıların sağ-salamat çatdırılmasından ibarətdir. Buna görə də prespektivdə,  yəni İran hökümət başçısının Türkiyəyə səfəri zamanı da bu tip məsələlərə yer ayrılacağı gözlənilir. Həmin görüşdə Cənubi Qafqazla bağlı, xüsusilə də Azərbaycanla Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşma prosesi, sülh müqaviləsi və Zəngəzur dəhlizinin açılması kimi məsələlərə də yer ayrıla bilər". 

Ekspert qeyd edib ki, əgər beynəlxalq ictimaiyyət 4 günlük hümanitar atəşkəsə nail ola bilirsə, deməli Fələstin və İsrail arasında sülhə də nail olmaq mümkündür:
"Amma bunun üçün ilk növbədə Fələstin və qonşu ölkələrdəki İsrailə qarşı olan silahlı müqavimət hərəkatları öz fəaliyyətini dayandırmalıdır. Əks halda sülh baş verə bilməz. İran kimi kənardan durub münaqişəni qızışdıran ölkələr daim HƏMAS və Hizbullahdan İsrailə qarşı istifadə edəcəklər. Bu isə Fələstin və İsrail arasında sülhün yaranmasına əngəl törədəcək. Əgər HƏMAS və İranın dəstəklədiyi silahlı qruplaşmalar fəaliyyəti dayandırsa, Fələstin İsrail arasında sülh daha tez baş verər. Eyni zamanda iki dövlət bir-biri ilə daha tez dil tapar".