Brüsseldə bu dəfə sülh səsi yüksəkdən eşidiləcək
Avropa İttifaqı Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin razılığa gəlməsində maraqlı görünür
Azərbaycan və Ermənistan liderləri aprelin 6-da Brüsseldə yenidən bir araya gələcək. Bu tarixdə Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Şarl Mişelin iştirakı ilə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanla üçtərəfli görüşü olacaq. Son üç ayda Azərbaycan və Ermənistan liderləri dördüncü dəfə görüşəcək. Birinci görüş 2021-ci il dekabrın 14-də Şarl Mişelin təşəbbüsü ilə reallaşıb.
İkinci dəfə tərəflər Brüsseldə təkbətək görüşüblər. Növbəti görüş isə bu il fevralın 4-də Fransa Prezidenti Emmanuel Makronun təşəbbüsü ilə baş tutub. Görüşlərdə rəsmi Bakı iki ölkə arasında sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyası, sülh sazişinin imzalanması, işğaldan azad edilmiş ərazilərin minalardan təmizlənməsi kimi məsələləri iştirakçıların diqqətinə çatdırıb. Azərbaycan 10 noyabr bəyanatının müddəalarının həyata keçməsinin vacibliyini də vurğulayıb. Prezident İlham Əliyev həmin müzakirələrdə humanitar məsələlərlə bağlı Azərbaycanın mövqeyini bir daha açıqlayıb. Dövlət başçısı Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı itkin düşmüş şəxslərin taleyinin, kütləvi məzarlıqların yerinin müəyyənləşdirilməsi, işğaldan azad edilmiş ərazilərin minalardan təmizlənməsi məsələsinə xüsusi olaraq diqqət verib. Rəsmi Bakının əvvəlki görüşlərdə irəli sürdüyü məsələləri yenidən iştirakçıların diqqətinə çatdıracağı gözlənilir. Ehtimal etmək olar ki, əvvəlki görüşlərdə əldə edilən razılaşmaların icra vəziyyəti də müzakirə oluna bilər.
Politoloq Sədrəddin Soltan deyib ki, Qarabağdakı keçmiş münaqişənin həllində Avropa İttifaqı və Avropanı təmsil edən təşkilatların çox zəif vasitəçiliyi ATƏT-in keçmiş Minsk qrupu və onun həmsədri kimi Fransanın timsalında daha aydın görünüb. Analitikə görə, son zamanlar Aİ-nin Cənubi Qafqaza, xüsusilə Azərbaycana marağı artıb:
“Avropalılar enerji təhlükəsizliyində Azərbaycanın rolunun artırılması istiqamətində danışıqlar aparır. Bu və başqa iqtisadi layihələrin reallaşması üçün regionda sabitlik və təhlükəsizliyin yaranması vacibdir. Ona görə də demək olar ki, avropalılar son zamanlar fəallaşmaqla həm də qarşılıqlı əməkdaşlığın inkişafını hədəfləyirlər. Rəsmi Bakının əvvəllər irəli sürdüyü Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhədlərin müəyyənləşməsi və tezliklə sülh sazişinin imzalanması kimi məsələləri onlar da dəstəkləyir. Hətta bu günlərdə Nikol Paşinyan da Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh danışıqlarının dərhal başlamasını, sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyası istiqamətində işlərin sürətləndirilməsinin vacibliyini söyləyib. Avropa İttifaqının Azərbaycanla Ermənistan arasındakı problemlərin həllinə marağı Rusiyanın Ukraynada keçirdiyi hərbi əməliyyatlarla da bu və başqa şəkildə əlaqəsi var. Çünki Azərbaycan, Ermənistan, Ukrayna da Gürcüstan, Moldova və Belarusla yanaşı, Avropa İttifaqının “Şərq Tərəfdaşlığı” Proqramının üzvləridir. Avropa İttifaqı Cənubi Qafqazda sabitliyin Azərbaycan və Ermənistan münasibətlərinin tənzimlənməsindən başladığının vacib olduğunu dərk etdiyindən problemin həllinə diqqəti artırır. İttifaq bu fəallığı ilə rəsmi Bakı və İrəvan arasında etimad mühitinin yaranmasına səy göstərir. Regionda maraqlı olan başqa qüvvələr iki ölkə arasında yaxınlaşmaya, Qarabağdakı erməni icmasının Azərbaycan cəmiyyətinə inteqrasiyasına mane olurlar. Bu baxımdan, rəsmi Bakı və İrəvanın İttifaqa xoş münasibəti nəzərə alınarsa, onda avropalılar tərəfsizlik nümayiş etdirərək bu istiqamətdə uğura nail ola bilərlər”.
S.Soltanın fikrincə, son üç ayda keçirilən görüşlərin buna xidmət etdiyi istisna olunmur:
“Bu cəhdlərin davamlı, təkbətək görüşlər müstəvisinə keçməsi istiqamətində uzun-uzadı müzakirələrin əməli addımla əvəzlənməsi iki dövlət üçün günün vacib məsələsidir. Odur ki, bu görüşləri təşkil edən Avropa İttifaqı regional və qlobal əhəmiyyətli bir missiyanı həyata keçirir. Bu həm də İttifaq üçün bir sınaqdır”.
