Dad və qoxunu saniyəyə qaytarmaq mümkündür


Sosial mediada maraqlı üsullar paylaşılır, türk professor açıqlama verib

Bu yaxınlarda sosial mediada koronavirusdan sonra təsadüf olunan qoxu itkisini saniyələr ərzində bərpa etdiyi iddia edilən bir üsulla bağlı video yayılıb. Beləliklə, bu metodun işə yarama ehtimalı varmı? Üz və başdakı bəzi nöqtələrə vurularaq tətbiq edilən bu üsulla bağlı türkiyəli professor Dr. Aytuğ Altundağ təəccüblü xəbərdarlıqlar edib. Bir çox insan koronavirus zamanı və ya ondan sonra qoxu ala bilməmək və dad itkisi kimi simptomlar yaşayır.

Bu simptomların qısa və ya uzun sürməsi ilə bağlı bir çox müxtəlif elmi araşdırmalar və izahlar var. Bəzən 6 ay gözləyin deyilənlər  bəzən geri dönmür. Buna görə də dünyanın bir çox həkimləri qoxunu geri qaytarmaq üçün maraqlı üsulları paylaşırlar. Dr. Kevin W. Rossun qoxu və dad itkisini saniyələr ərzində bərpa etdiyini iddia etdiyi texnika sosial mediada gündəm olub. Bəs, bu üsul necə tətbiq olunur? Əvvəlcə sağ əl ürəyin üzərinə gətirilir. Sonra sol şəhadət barmağı ilə iki qaşın ortasına toxunaraq qoxu siniri stimullaşdırılır. Kiminsə köməyi ilə başın arxa hissəsinin çıxıntılı (oksipital sümük) hissəsi vurulur. Eyni prosesin dilin ucu ilə təkrarlanmasından sonra dad probleminin həll olunduğu iddia edilir. Bütün yuxarı tənəffüs yolları infeksiyalarında müvəqqəti qoxu hissi itkisi yaşana bilər. Bəzi hallarda qoxu pozğunluğu uzunmüddətli, bəzi hallarda isə qalıcı ola bilər. Koronavirus isə digərlərindən fərqli olaraq daha yüksək sürətlə qoxu pozğunluğuna səbəb olan viral xəstəliklər arasındadır. 
Bunun səbəbini açıqlayan Aytuğ Altundağ, "Virusun hüceyrəyə daxil olarkən istifadə etdiyi reseptorlar burundakı iybilmə ilə bölgədəki dəstək hüceyrələrində çox sıx şəkildə yerləşir. Virus hüceyrənin içinə girib çoxaldıqca bu bölgədə uyğun qapılar tapır, koronavirusda çox yüksək qoxu itkisi ilə qarşılaşırıq. Elmi araşdırmalarımızda bu xəstə qruplarının nisbətlərini təyin etdik və proses haqqında çox əhəmiyyətli məlumatları beynəlxalq elmi jurnallarda dərc etdik. Beləliklə, bu sualın cavabı həm bəli, həm də yox. Türkiyədə pandemiya zamanı qoxu hissini itirən, lakin sağalmış milyonlarla insan olsa da, hələ də şikayətləri davam edən xəstələr var. Bütün bunları ayırd etmək üçün bu xəstələrə “qoxu testi” etmək lazımdır”.

Aytuğ Altundağ bildirib ki, şəxsin qoxusunun kəskinliyi və eyni zamanda hansı qoxunun nə kimi qəbul edildiyi müəyyən olunarsa, itkinin qalıcı olub-olmayacağı ilə bağlı daha dəqiq məlumat əldə ediləcək: “Koronavirus səbəbiylə qoxu itkisi ilə bağlı təcrübəmizdən və tətbiq etdiyimiz müalicə üsullarından çox faydalandıq. Bu, bir çox xəstəmizin tez sağalmasını təmin etdi. Koronavirusda itirilmiş qoxu itkisi ilk 14 gündə böyük ölçüdə geri gəlir. Bəzilərində 1 və ya 6 ay davam edə bilir. ”K-9” adlı burnu olanlar qoxu itkisindən digər insanlara nisbətən çox daha kəskin şəkildə əziyyət çəkirlər. Bu insanlara dəyən zərərin daha şiddətli və uzun müddət davam etməsi ehtimalı daha yüksəkdir.

Həmin şəxslər xəstəlikdən əvvəlki həyatlarında qoxuları normal fərdlərdən fərqli bir zənginlikdə qəbul etdikləri üçün itkilərə qarşı daha həssas olurlar. Ətirli məşq əsasında gündə 2 dəfə müxtəlif ətirli yağlar, 9 ay ərzində qızılgül-limon və ya mixək-evkalipt kimi qoxuların xəstələrə əhəmiyyətli faydaları var. Yəni yalnız qoxu idmanı ilə tam sağlamlığa qayıtmaq mümkündür”.