"Elm və Təhsil Nazirliyinin gördüyü ən yaxşı işlərdən biri 5 yaşlıların məktəbəhazırlığa cəlb olunmasıdır".
Bunu elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev "Məktəbəqədər təhsildə keyfiyyətə yeni baxış" adlı II beynəlxalq konfransda deyib.
E.Əmrullayev bildirib ki, hər 10 uşaqdan 8-9 uşaq ən azından 1 illik məktəbəhazırlıq qruplarında təhsil alır.
O əlavə edib ki, məktəbəqədər təhsil üçün olan nəticələri ola bilsin ki, cəmiyyət 5 il sonra görməsin, amma 20 il sonra mütləq görəcək.
Nazir qeyd edib ki, qarşıda olan digər çağırış isə məktəbə hazırlıqda 3-4 yaşı əhatə etməkdir:
"Məktəbə hazırlıq üçün indi 5-6 yaşı əhatə ediriksə, məqsəd bunu daha aşağı yaşa, 3-4 yaşa endirməkdir".
Təhsil eksperti Kamran Əsədov “Sherg.az"a bildirib ki, Elm və Təhsil Naziri Emin Əmrullayevin məktəbə hazırlıq yaşının 3-4 yaşa endirilməsi ilə bağlı fikri, erkən uşaqlıq təhsilinə verilən əhəmiyyətin artırılması baxımından diqqətəlayiqdir:
.jpg)
“Bu yanaşma, beynəlxalq təhsil təcrübələrinə əsaslanaraq, uşaqların erkən yaşdan sosial və kognitiv bacarıqlarının inkişaf etdirilməsini hədəfləyir. Lakin bu təşəbbüsün uğurlu olub-olmaması bir sıra amillərdən asılıdır, çünki 3-4 yaşlı uşaqların öyrənmə qabiliyyəti və psixoloji xüsusiyyətləri daha spesifik yanaşma tələb edir. Həmçinin 3-4 yaşlı uşaqların dərs qavraması onların inkişaf mərhələsi ilə birbaşa əlaqəlidir. Bu yaş qrupunda uşaqlar əsasən oyunlar, sensor fəaliyyətlər və sosial qarşılıqlı əlaqə vasitəsilə öyrənir. Onların diqqət müddəti qısadır, buna görə də ənənəvi tədris metodları bu yaş qrupu üçün uyğun deyil. Təhsil proqramlarının məzmunu bu xüsusiyyətlərə uyğunlaşdırılmalı, uşaqların marağına cavab verən interaktiv və əyləncəli yanaşmalar tətbiq edilməlidir. Beynəlxalq təcrübələr göstərir ki, belə yanaşma ilə uşaqların dil bacarıqları, sosial uyğunlaşması və yaradıcı düşüncəsi əhəmiyyətli dərəcədə inkişaf edə bilər. Erkən təhsilin faydaları arasında uşaqların məktəbə keçid zamanı daha yaxşı hazır olmaları, gələcək akademik uğurlarının artması və sosial bacarıqlarının güclənməsi yer alır. UNICEF-in araşdırmalarına görə, erkən təhsil alan uşaqlar məktəbdə daha yüksək nəticələr göstərir və uzunmüddətli perspektivdə əmək bazarında daha rəqabətqabiliyyətli olurlar. Lakin bu sistemin tətbiqi zamanı onun əhatə etdiyi yaş qrupunun inkişaf xüsusiyyətləri nəzərə alınmazsa, əks effektlər yarana bilər. Məsələn, təzyiq göstərilən və ya yaşına uyğun olmayan tələblərlə qarşılaşan uşaqlar stress yaşayır və bu, onların təhsil prosesinə marağını azalda bilər”.
Ekspertin sözlərinə görə 3-4 yaşlı uşaqlar üçün tədrisin effektiv olması üçün təhsil proqramları oyun əsaslı və fərdi yanaşmaya əsaslanmalıdır:
“Burada əsas məqsəd uşaqlara akademik biliklər öyrətmək deyil, onların maraq dairəsini genişləndirmək, kəşf etməyə həvəsləndirmək və öyrənmə prosesinə müsbət münasibət formalaşdırmaqdır. Bu yanaşma ilə erkən təhsil daha effektiv və faydalı ola bilər. Lakin təşəbbüsün tətbiqi bir sıra təşkilati və sosial çətinliklərlə qarşılaşa bilər. Məsələn, 3-4 yaşlı uşaqların məktəbə cəlb olunması üçün uyğun infrastruktur, müasir metodlarla təchiz edilmiş müəllimlər və ailələrin erkən təhsil haqqında məlumatlılığının artırılması vacibdir. Həmçinin, uşaqların bu yaşda əsas tərbiyə mühitinin ailə olduğu unudulmamalı, valideynlərin də təhsil prosesinə fəal şəkildə cəlb edilməsi təmin edilməlidir. Nəticə olaraq, 3-4 yaşlı uşaqların məktəbə hazırlıq təhsilinə cəlb olunması doğru yanaşma ilə effektiv ola bilər. Lakin bu proses uşaqların yaş xüsusiyyətlərinə uyğun şəkildə həyata keçirilməli, onların psixoloji və sosial inkişafına müsbət təsir göstərməlidir. Erkən təhsilin tətbiqi Azərbaycan təhsil sisteminin inkişafında əhəmiyyətli rol oynaya bilər, lakin onun düzgün planlaşdırılması və icrası əsas şərtdir. Təhsil oyun, yaradıcılıq və fərdi yanaşma ilə zənginləşdirildikdə bu yaş qrupunda təsirli nəticələr əldə etmək mümkündür”.
