Zərdüşt Əlizadə: “Azərbaycanı məcbur etmək istəyirlər ki, öz ərazisinə xarici qüvvələrin yerləşməsinə razılıq versin”
“Başqa bir məqsəd erməniləri Qarabağa qaytarmaqla onların təhlükəsizliyini məhz bölgədə Qərbi təmsil edən sülhməramlı kontingentin yerləşdirilməsi ilə təmin etməkdir”
Ermənistan-Rusiya münasibətlərinin tədricən gərginləşməsi Qərbin Cənubi Qafqazla bağlı siyasətini də aktiv fazaya keçirib. Xüsusən, Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyanın öz havadarları qarşısında götürdüyü öhdəlikləri ardıcıl icra etməsi, İrəvanın Moskvanın himayəsi altında keçirilən tədbirlərdən imtinası Kremlin əsəblərini tarıma çəkib. Bəzi ekspertlər Paşinyanın KTMT sammitində iştirak etməməsini, İrəvanda keçirilən sammitdə yekun sənədə imza atmamasını Qərbin Ermənistan üzərindən Rusiyaya qarşı yeni cəbhə açması kimi dəyərləndirirlər. Kremlin mətbuat katibi Dmitri Peskov deyib ki, bəzi Qərb dövlətləri Qarabağ ətrafında sabitliyi pozmağa çalışır və regionda Rusiyaya qarşı açıq mübarizə aparırlar. Onun sözlərinə görə, əvvəllər bu mübarizə diplomatik maskalarla aparılırdı, indi isə üzbəüz, açıq şəkildə mübarizə aparılır: "Bir sıra ölkələr hələ də Qarabağ ətrafında sabitliyi pozmağa çalışırlar. Azərbaycan tərəfi rəsmi şəkildə bəyan edir ki, bu ölkələr çətin ki, hər hansı vasitəçi roluna iddia edə bilər, çünki onlar birtərəfli vasitəçi rolunu öz üzərinə götürüblər. Təbii ki, belə birtərəfli mövqe tutaraq nəyəsə iddia etmək həm mümkün deyil, həm də yersizdir”. Peskovun sözlərinə görə, Qərb dövlətləri Rusiyanı Qarabağdan sıxışdırıb çıxarmağa çalışır, lakin Rusiyadan başqa heç kim regionda sülhün və sabitliyin təminatçısı rolunu oynaya bilmir. Mövzu ilə bağlı suallarımızı cavablandıran politoloq
Zərdüşt Əlizadə "Sherg az"a açıqlamasında bildirib ki, Qərbin əsas məqsədi Rusiyanı Qarabağ ətrafındakı məsələlərdən uzaqlaşdırmaq, bölgədən ümumən çıxartmaq, erməniləri yenidən bölgəyə qaytarmaq və onların himayəsini Qərbin hərbi vasitələri ilə təyin etməkdir...
- Zərdüşt müəllim, Peskovun ittihamlarını necə dəyərləndirirsiniz? Qərbin məqsədi Rusiyanı Qarabağda əvəzləməkdirmi?
- Mən də elə düşünürəm. Qərbin məqsədi Rusiyanı Qarabağdan çıxartmaq, erməniləri Qarabağa qaytarmaqla onların təhlükəsizliyini məhz bölgədə Qərbi təmsil edən sülhməramlı kontingentin yerləşdirilməsi ilə təmin etməkdir. Həm də Azərbaycanı məcbur etmək istəyirlər ki, öz ərazisinə xarici qüvvələrin yerləşməsinə razılıq versin. Qərbin qayəsi budur. Bu məqsədlə Qərb ölkələri Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyanı himayə edir, ona müvafiq tapşırıqlarını verirlər. Paşinyan da birmənalı onların göstərişlərini həyata keçirir.
- Rusiyanın Ermənistandan, dolayı yolla regiondan çıxarılması ümumiyyətlə mümkündürmü?
- Rusiyanın Ermənistan və Cənubi Qafqazdan çıxarılması məsələsi çox çiy söhbətdir. Nəyə görə? Xəritəyə nəzər yetirdikdə görürük ki, Cənubi Qafqazın şimalındakı dövlət - Rusiya nüvə dövlətidir. Moskva region ölkələri ilə çox dərin tarixi, siyasi, hərbi, iqtisadi və mədəni əlaqələrə malikdir. "Rusiyanın Cənubi Qafqazdan çıxması" nə deməkdir. Cənubi Qafqaz respublikalarının şimalındakı Rusiya xəritədən silinməyəcək, qeybə çəkilməyəcək. Reallıq odur ki, qonşuluqda Rusiya kimi dövlət var. Rusiya ərazisində yüzminlərlə gürcü, milyondan yuxarı erməni və azərbaycanlı yaşayır. Həmin insanlar öz tarixi vətənləri, yəni Gürcüstan, Ermənistan və Azərbaycanla əlaqələri bir anın içində itirməyə hazır deyillər. O baxımdan "Rusiyanın Ermənistandan və bölgədən sıxışdırılıb çıxarılması" ideyası çox gülünc səslənir. Ermənistan özü Rusiyanın qurduğu bir qəfəsin içindədir. Həmin qəfəsin siyasi-hərbi və iqtisadi, o cümlədən mənəvi cəhətləri var. Ermənistanın enerji təminatı, təhlükəsizliyi Rusiya ilə bağlıdır, dəmir yolları Rusiyaya məxsusdur. Ölkədəki Atom Elektrik Stansiyasını Moskva idarə edir. Sərhədlərini Rusiyanın sərhəd qoşunları qoruyur. İrəvanın maliyyə qaynaqlarının əksəriyyəti Rusiyadan gəlir. Belə şəraitdə Rusiyadan tam asılı vəziyyətdə olan Ermənistan hakimiyyəti rus qəfəsinin içində oturub və qışqırır ki, "mən Qərbə gedirəm". Axı sən qəfəsin içindəsən, Qərbə necə gedirsən?! Bu yolun açarı Rusiyanın cibindədir. Ermənistanın "biz Qərbə gedirik" şüarı məqsədlidir. Hazırda ölkədə rusiyapərəst qüvvələrin gücü azalır, qərbpərəst dairələrin nüfuzu artır. Paşinyan öz siyasi hakimiyyətini möhkəmləndirmək üçün yüksəlməkdə olan qərbpərəst meylin köhləninə minir. Göstərməyə çalışır ki, o da qərbpərəstdir. Erməni toplumu 200 il Rusiyanın "xəyal plovlarını yeməklə" məşğul olub, indi də Qərbin xəyal plovunu yemək istəyirlər. Paşinyan çalışır ki, hakimiyyətdə uzun müddət qalsın.
- Moskvaya qarşı addımlar Paşinyan hökumətinin devrilməsinə gətirib çıxara bilərmi?
- Yox, qətiyyən, bir nümunə gətirim. 1980-ci illərin sonunda, Sovet İttifaqının yenidənqurma illərində, yəni zəifləyəmə doğru getdiyi dövrdə Azərbaycanda ruspərəst qüvvələr hakimiyyətdə idi. Mətbuat, təhlükəsizlik və bütün sahələr onların əlində idi. Qərbpərəst qüvvələr isə zəif olmaqla yanaşı, maliyyə əsasları yox idi. Amma siyasi təmayül elə idi ki, SSRİ-nin çöküşü Qərbin qələbəsi sayılırdı. Ona görə də qərbpərəst qüvvələr özlərindən qat-qat güclü kommunistləri devirdilər və hakimiyyətə gəldilər. Sonrakı dövrlərdə də ümumən Qərbə meyilli siyasət davam etdirildi. Əlbəttə, Rusiya amilini unutmuruq. Amma Azərbaycan öz siyasətini əsas tərəfdaşları kimi Türkiyə və Qərb ölkələri, Avropa dövlətləri ilə qurmağa çalışıb. Ermənistanda da eyni cür proseslər təkrarlanır. Ölkədə zamanla rus meyli azalır və bunun əksinə Qərbə meyillilik güclənir. Paşinyan da bundan öz siyasi maraqları üçün istifadə edir.
- Qərbin Ermənistanı silahlandırmasını necə şərh edərdiniz? Sizcə, bu, təhlükə yaradacaq amil sayılırmı?
- Fransa Ermənistana 20 ədəd zirehli maşın verib, üstündə də bir ədəd pulemyot. 20 erməni zabiti bu maşını sürüb, özləri üçün kef edəcək. Hindistandan bir neçə top gətiriblər. Lap yaxşı, gətirsinlər. Məgər bu, qüvvələr nisbətini dəyişirmi? Əsla yox, dəyişmir. Ermənistan azı 20 il müddətində var gücü ilə çalışmalıdır ki, indiki Azərbaycan Ordusunun səviyyəsinə yaxınlaşsın. Təbii ki, Azərbaycan Ordusu da 20 il oturub gözləməyəcək ki, ermənilər hərbi güc baxımından bizə çatsın. Azərbaycan müasir silahlar alır, mütəmadi təlimlər keçirir, NATO standartlarına yiyələnir. Azərbaycanla Ermənistan arasında hərbi cəhətdən böyük uçurum var. Azərbaycan Ordusu müqayisə olunmayacaq dərəcədə erməni tərəfindən qat-qat güclüdür və belə də qalacaq. Vəssalam.
- Qərb-Rusiya qarşıdurması Azərbaycan-Ermənistan arasında sülh prosesinə mənfi təsir göstərəcəkmi?
- Görünən odur ki, bu məsələlər sülh danışıqları ilə bağlı prosesi uzadır. Əgər Ermənistan hökuməti həqiqətən öz ölkəsində əmin-amanlıq, sabitlik istəyirsə, Azərbaycan və eyni zamanda Türkiyə ilə münasibətləri mütləq tənzimləməlidir. Madam ki, istiqamətlərinin Qərbə doğru olduğunu deyirlər, o zaman Türkiyə ilə əməkdaşlıq qaçılmazdır. Çünki Ermənistanın Qərbə açılan qapısı Türkiyədir. Bu ölkəni Qərbə yaxınlaşdıracaq amil Türkiyə ilə siyasi-iqtisadi əlaqələrdən keçir. Həm qonşu, həm də əksər Qərb ölkəsi Azərbaycan və Türkiyə ilə strateji tərəfdaşlıq edirlər. İrəvan bunları nəzərə almalıdır.
