Şagirdləri nizam-intizama cəlb etmək şagirdi cəzalandırmaqla mümkün
olacaq iş deyil
“Ümumi təhsil müəssisələrində
şagird davranış qaydaları”nın pilot tətbiqinə başlanılıb. Bu barədə Elm və Təhsil
Nazirliyinin məlumatında bildirilib. Qeyd edilib ki, ilkin mərhələdə 300-dən
çox məktəbdə tətbiq ediləcək pilot layihə 322 min nəfərdən çox şagirdi əhatə edəcək.
Həmin müəssisələrdə davranış qaydalarının tətbiqi tədris ilinin sonunadək davam
edəcək. Qeyd edək ki, orta məktəblərdə nizam-intizam qaydalarını pozan şagirdlər
üçün ötən il cəza tədbirləri müəyyənləşdirildi. Davranış səviyyələrinə görə tətbiq
ediləcək inzibati tədbirlərə müəllim baxışı, qeyri-verbal münasibət, şagirdlərlə sakit söhbət, xəbərdarlıq,
uzaqlaşdırma, valideyn ilə əlaqə saxlamaq, dərsdən sonra şagirdin məktəbdə
saxlanması, psixoloqa yönləndirmə, sarı
xəbərdarlıq, narıncı xəbərdarlıq, qırmızı xəbərdarlıq. Məlumdur ki, davranış
qaydalarının pozulması cəza tədbirlərinin “yüngül, orta, ağır, yüksək
ağırlıqlı” kimi dərəcələrə bölünməsi məktəblərdə son illərdə baş verən “ağla zərər”
hadisələr, bu azmış kimi baş verənlərin videoya çəkilərək sosial şəbəkələrdə
yayımlanmasıdır. Daha nələr baş verməyib ki, orta məktəblərdə; müəllimin təhqir
olunmasından tutmuş yumurta-pomidor “qonaqlığına” qədər. Açığı, orta məktəblərdə
“davranış pozuntusu”nun ən yaxşı nümunəsi
soyuqdan donan şagirdlərin bunu əllərində plakat tutaraq ölkəyə elan etməsiydi.
Amma bəziləri bunu da zidd davranış olaraq dəyərləndirdi. İndi pilot layihənin
icrasına başlanması məktəblərə, ümumən təhsilimizə nə qazandıracaq?
Təhsil eksperti, fəlsəfə
doktoru Kamran Əsədov “Şərq”ə açıqlamasında şagirdlərin inzibati cəzalara məhkum
edilməsinin dünya təcrübəsində olmadığını dedi:
- Belə bir şey dünyann heç bir yerində yoxdur. Bunu özlərindən
uydururlar. Təhsilin keyfiyyətini yüksəltmək, şagirdləri nizam-intizama cəlb
etmək şagirdi cəzalandırmaqla mümkün olacaq iş deyil. Şagirdin cəzalandırılması
dünyada qəbul edilmir. Şagirdi cəzalandırmaqla nə onu nizam-intizama cəlb etmək
mümkündür, nə də təhsilə marağını artırmaq. Əksinə, şagirdi cəzalandırmaqla
onda məktəbə, müəllimə qarşı aqressiyanı artırmış olacaqlar, şagirdlər müəllimlərə,
məktəbə qarşı birləşəcək artıq. Bu da məktəblərdə daha ciddi problemlər
yaradacaq. Təlim-tədris sistemində cəza anlayışı ümumiyyətlə yoxdur. Müəllim-valideyn əməkdaşlığını sağlam şəkildə
qurmaq, şagirdi təşviq etmək, onda təlimə, təhsilə həvəs oyatmaq, şagirdə məsuliyyət
yükləmək anlayışları var, bunu da bizim Təhsil Nazirliyi və tabeliyində olan
qurumlar bacarmır. Məktəblər artıq idarəolunmaz səviyyəyə çatıb. Məktəblilər də
həmçinin. Bunun da baiskarı yarıtmaz fəaliyyət göstərən Təhsil Nazirliyidir, Azərbaycan
təhsilini bu cür bərbad hala salanlardır. Mən artıq bir neçə dəfə onlara səslənmişəm ki, cənablar, xanımlar, sizin vəzifə başında
qaldığınız hər saniyə təhsilimizi uçuruma daha da yaxınlaşdırır. Lütfən, istefa
verin, gedin. İşi bacaranlar gəlsin. İşi bacaranlara tapşırmaq lazımdır.
